Page 80 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 80
3-26 การส่งเสริมสุขภาพแ ละการป ้องกันโรค
ต่ำกว่า 5 ปี ของไทยจ ะต ่ำก ว่าค ่าเฉลี่ยท ั่วโลก แต่ย ังสูงก ว่าบ างป ระเทศในภูมิภาคเดียวกัน และมีแนวโน้มว่า ตัวเลขท ี่
รายงาน อาจจต่ำก ว่าความเป็นจริง
สาเหตุก ารต ายที่สำคัญข องประเทศไทย 5 ลำดับแรก ในปี 2548-2552 คือ เนื้องอก สาเหตุการต ายภ ายนอก
ของก ารป ่วยและก ารตาย โรคต ิดเชื้อแ ละป รสิต โรคระบบไหลเวียนโลหิต และโรคระบบท างเดินหายใจ (ภาพท ี่ 3.4)
ภาพท ่ี 3.4 ร้อยล ะก ารต ายจำแนกตามสาเหตกุ ารตายทส่ี ำคญั
ทม่ี า: สำนักนโยบายและย ุทธศาสตร์ 2553
สำหรับการตายที่สำคัญลำดับแรกในแต่ละกลุ่มอายุนั้นพบว่า มีความแตกต่างกัน กลุ่มอายุ 0-4 ปี เพศ
ชายและหญิงตายด้วยน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ ส่วนวัยเด็ก อายุ 5-14 ปี เพศชายตายด้วยอุบัติเหตุจราจรทางบก และ
อุบัติเหตุจ มน ้ำ ในขณะที่เพศหญิงตายด ้วยอ ุบัติเหตุจ มน้ำ และเอชไอว ี/เอดส์ ช่วงวัยรุ่นจ นถึงวัยผ ู้ใหญ่ต อนต ้น อายุ
15-44 ปี ทั้งเพศชายแ ละหญิงเสียช ีวิตด ้วยเอชไอวี/เอดส์ ส่วนวัยผู้ใหญ่ตอนป ลาย (อายุ 45-59 ปี) จนถึงว ัยส ูงอายุ
ตอนต ้น (อายุ 60-69 ปี) เสียชีวิตด้วยม ะเร็งต ับในผู้ชาย ส่วนผู้หญิงเสียชีวิตด้วยโรคหลอดเลือดสมอง และก ลุ่มอายุ
70 ปีขึ้นไปทั้งเพศชายแ ละหญิงเสียชีวิตด้วยโรคห ลอดเลือดส มอง อย่างไรก็ตาม เมื่อพิจารณาถ ึงการร ายงานส ัดส่วน
การต ายท ี่ไม่ท ราบส าเหตุห รือส าเหตุไม่ช ัดแ จ้ง มีอ ยู่ถ ึงร ้อยล ะ 30-40 อัตราส่วนน ี้ไม่เปลี่ยนแปลงม ากน ักในร ะยะเวลา
3 ทศวรรษที่ผ ่านมา จนกระทั่งในป ีปัจจุบัน การที่ค ุณภาพข องการร ายงานส าเหตุก ารต ายย ังมีปัญหา ส่วนหนึ่งม าจาก
ผ ู้ที่ตายที่บ้าน ซึ่งมีถ ึงร ้อยล ะ 65 และม ักอยู่ในชนบท ที่พ บว่า ผู้ระบุส าเหตุก ารต ายส ่วนใหญ่ไม่ใช่แพทย์ และมีการ
ช ันส ูตรศพน ้อยม าก ที่เหลืออีกป ระมาณร้อยละ 30-35 ที่ตายในโรงพยาบาล ซึ่งแพทย์ผู้ร ักษาเป็นผู้กรอกสาเหตุก าร
ตายในใบรับรองการตาย เพื่อให้ญาตินำไปแจ้งตายนั้น แม้ว่า จะมีข้อมูลการตายที่สามารถระบุสาเหตุโรคได้ชัดเจน
ถึงร้อยละ 60-70 แต่ยังมีข้อมูลจากการวิจัยที่พบว่า ส่วนหนึ่งมีการเลือกสาเหตุการตายไม่ตรงกับหลักการวินิจฉัย
ของบัญชีการจำแนกโรคระหว่างประเทศ เหล่านี้ทำให้เกิดความจำกัดในการใช้ข้อมูลสาเหตุการตายเพื่อการกำหนด
นโยบายส าธารณสขุ ท สี่ อดคลอ้ งก บั ส ภาพป ญั หาท เี่ ปน็ จ รงิ ดงั น ัน้ ในก ารใชข้ อ้ มลู ส าเหตกุ ารต ายจ งึ ต อ้ งค ำนงึ ถ งึ ป ระเดน็
ในเรื่องของคุณภาพข ้อมูลร่วมด ้วย
ลขิ สทิ ธิข์ องมหาวิทยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธิราช
