Page 30 - พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
P. 30
8-28 พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
เร่อื งท ี่ 8.2.2
รูปแบบและก ิจกรรมข องความร ับผดิ ชอบข ององคก์ รธรุ กิจตอ่ สงั คม
เมื่ออ งค์กรธ ุรกิจได้ค ำนึงถ ึงเหตุผลแ ละค วามจ ำเป็นท ี่อ งค์กรธ ุรกิจต ้องเข้าไปม ีส ่วนร ับผ ิดช อบต ่อส ังคมด ้วย
ตระหนักถึงความสัมพันธ์ในลักษณะของการพึ่งพาซึ่งกันและกันว่า “ถ้าสังคมอยู่ได้องค์กรธุรกิจก็อยู่ได้” ปัญหาต่อ
ไปคืออ งค์กรธ ุรกิจค วรมีความรับผิดช อบต่อสังคมในรูปแบบใด ประเด็นปัญหาส ังคมด ้านใดที่อ งค์กรควรจ ะเข้าไปมี
ส่วนร ับผ ิดช อบ ควรจ ะร ับผ ิดช อบอ ย่างไร จะเลือกพ ื้นที่ใดเป็นพ ื้นที่เป้าห มายท ีจ่ ะเข้าไปให้การช ่วยเหลือ ในจ ำนวนเงิน
เท่าใด และจ ะต ้องใชว้ สั ดอุ ุปกรณใ์ดบ า้ ง จะต อ้ งใชบ้ คุ ลากรจ ำนวนเทา่ ใด ควรเป็นบ คุ ลากรท มี่ คี วามเชีย่ วชาญในด ้านใด
และค วรเข้าไปช ่วยเหลือในช ่วงเวลาใด จากป ระเด็นป ัญหาท ีต่ ้องการค ำต อบเหล่าน ี้ ทำใหม้ ผี ูพ้ ยายามว างก รอบแ นวคิด
ของการเข้าไปมีส่วนร่วมในการรับผิดชอบต่อสังคมของธุรกิจโดยแบ่งเป็นรูปแบบและกิจกรรมที่เข้าร่วมดำเนินการ
ข องอ งค์กรธ ุรกิจ ดังนี้
1. รปู แ บบของความรบั ผ ดิ ช อบต่อสังคมข องธรุ กิจ
ไมเคิล อี พอร์เตอร์ (Porter and Kramer,2006) ได้แบ่งร ูปแบบข องค วามรับผิดชอบขององค์กรธุรกิจท ี่ม ี
ต่อส ังคม ออกเป็น 3 รูปแบบ คือ
1) ซี เอส อาร์ เชิงรับผิดชอบ (Responsive CSR) เป็นความรับผิดชอบขององค์กรธุรกิจที่มีต่อสังคมที่
เกิดขึ้นเมื่อมีปัญหาหรือผลกระทบจากการดำเนินธุรกิจต่อสังคม หรือเกิดจากการที่สังคมเรียกร้องให้องค์กรธุรกิจ
ดำเนนิ ก ารร บั ผ ดิ ช อบต อ่ ผ ลกร ะท บท เี่ กดิ จ ากก ารป ระกอบธ รุ กจิ น ัน้ โดยเปน็ ไปต ามก ฎร ะเบยี บ กฎหมาย หรอื ม าตรฐาน
ที่เกี่ยวข้องที่เป็นท ี่ย อมรับท ั่วไป CSR ในลักษณะน ี้เป็นล ักษณะริเริ่มจากภ ายนอกและผ ลักดันให้องค์กรนำไปป ฏิบัติ
หรือท ี่เรียกว่า outside - in หรือมีล ักษณะเป็นเชิงรับ (receptive) การแ สดงความร ับผิดชอบของบริษัทในลักษณะน ี้
จะท ำให้บ ริษัทได้ช ื่อว ่าเป็นบรรษัทพ ลเมืองที่ดี (Good Corporate Governance) ที่มีความร ับผิดชอบในส ิ่งท ี่เกิดข ึ้น
จากการดำเนินงานของบ ริษัทและจ ะได้รับการยอมรับให้เป็นสมาชิกหนึ่งในส ังคมน ั้น และแ ม้ว่าผ ู้ได้ร ับประโยชน์จาก
CSR นี้จ ะเป็นส ังคมภ ายนอกองค์กรแต่ก ารด ำเนินก ารข องบ ริษัทก็ย ังได้ช ื่อว ่าเป็นการมุ่งร ักษาไว้ซ ึ่งค ุณค่าของอ งค์กร
(corporate value) เป็นส ำคัญ
2) ซี เอส อาร์ เชิงยุทธศาสตร์ (Strategic CSR) เป็นกิจกรรมท ี่องค์กรธุรกิจเป็นผ ู้ริเริ่มดำเนินก ารแ ก่สังคม
ภายนอก หรอื inside – out ทมี่ คี วามส มั พนั ธเ์ ชือ่ มโยงก บั ค วามต อ้ งการท รี่ เิ ริม่ จ ากภ ายนอก (outside - in) จงึ ม ลี กั ษณะ
เป็นก ารดำเนินการในเชิงรุก (proactive) การแสดงความรับผิดชอบต ่อส ังคมในล ักษณะนี้น อกจากจ ะเป็นการป ฏิบัติ
ที่เป็นไปต ามข ้อก ำหนดห รือม าตรฐานท ี่เป็นท ี่ย อมรับท ั่วไปแ ล้ว ยังม ีก ารก ำหนดจ ุดยืนท ี่เป็นเอกลักษณ์ท ี่แ ตกต ่างจ าก
แนวปฏิบัติขององค์กรอื่นๆ โดยองค์กรมีอิสรภาพในการคัดเลือกประเด็นทางสังคมที่จะดำเนินการเองมิใช่เกิดจาก
ข อ้ เรยี กร อ้ งจ ากส งั คมภ ายนอกในล กั ษณะเดยี วก บั CSR เชงิ ร บั ผ ดิ ช อบ การแ สดงค วามร บั ผ ดิ ช อบข องบ รษิ ทั ในล กั ษณะ
นี้จ ะเกิดก ารม ีส ่วนร ่วมในก ารส ร้างค ุณค่าให้แ ก่ส ังคม (shared value) ซึ่งจ ะช ่วยในก ารพ ัฒนาข ีดค วามส ามารถในก าร
แข่งขัน (competitiveness) ของอ งค์กรในระยะยาว
3) ซี เอส อาร์ เชิงส ร้างสรรค์ (Creative CSR) เป็นกิจกรรมท ี่จ ะไม่มีลักษณะทั้งเชิงร ับและเชิงรุกแต่จ ะมี
ลักษณะของค วามร่วมม ือ (collaborative) หรือเป็นการท ำงานร ่วมกันร ะหว่างองค์กรธุรกิจและสังคมภายนอกอ ย่าง
กลมกลืน เป็นล ักษณะข องก ารสร้างคุณค่าร ่วมก ัน (common value) โดยไม่สามารถก ำหนดช ัดเจนว่าใครเป็นผ ู้เริ่ม
ลขิ สทิ ธขิ์ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธริ าช
