Page 87 - สังคมโลก
P. 87
จักรวรรดินิยม 6-47
เรียกว่ารัฐโลกที่สามที่ยังไม่มั่นคงทั้งทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมที่สร้างความเป็นอิสระให้ตนเองผ่านการจัดตั้ง
ขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด (Non-Aligned Movement: NAM)165
นกั เศรษฐศาสตรช์ าวอารเ์ จนตนิ านาม ราอลู พรบี ชี (Raúl Prebish, 1901-1986) ในฐานะผูบ้ รหิ ารกรรมาธกิ าร
เศรษฐกิจแห่งสหประชาชาติประจำ�ภาคพื้นลาตินอเมริกาและแคริบเบียน (UN Economic Commission on Latin
America and the Caribbean: ECLAC) เห็นถึงความจำ�เป็นในการหาหนทางแก้ปัญหาความไม่เท่าเทียมระหว่าง
ประเทศ จึงจัดการประชุมสหประชาชาติว่าด้วยการค้าและการพัฒนา (United Nations Conference on Trade
and Development: UNCTAD) ขึ้นเป็นครั้งแรกใน ค.ศ. 1964 และในโอกาสเดียวกันนี้เองที่ประเทศโลกที่สามที่
เข้าร่วมประชุมได้ก่อตั้งกลุ่ม G-77 ก่อนที่จะมีการประชุมอย่างเป็นทางการครั้งแรกเพื่อให้การรับรองกฎบัตรอัลเจียร์
(Charter of Algiers) ใน ค.ศ. 1967 เพื่อตอกยํ้าถึงความร่วมมือในการผลักดันให้เศรษฐกิจระหว่างประเทศดำ�เนิน
ไปโดยให้ความสำ�คัญกับหลักคุณธรรมมากขึ้น166
ขณะที่ความพยายามของกลุ่มรัฐโลกที่สามไม่สู้จะเป็นผลนัก พัฒนาการทางเศรษฐกิจที่ผูกโยงอยู่กับ
การเมืองของชาติตะวันตกยังกลับเป็นไปอย่างก้าวกระโดด มีการพัฒนาธุรกรรมทางการเงินนอกประเทศ (offshore
finance)167มีการขยายตัวของ Eurodollar หรือเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ที่ฝากอยู่ในธนาคารต่างชาติโดยเฉพาะที่ดำ�เนิน
การอยู่ในยุโรป หรืออยู่ในกลุ่มธุรกรรมนอกประเทศของธนาคารในยุโรป การเคลื่อนย้ายเงินโดยสะดวกเช่นนี้ ทำ�ให้
มีการเก็งกำ�ไรค่าเงินและสร้างความอ่อนไหวและผันผวนให้แก่ค่าเงินดอลลาร์สหรัฐฯ ด้วยในช่วงเวลานั้นเงินดอลลาร์
เหล่านี้มักอยู่ในรูปของพันธบัตรที่ถือครองในระยะสั้นทำ�ให้ตลาดการเงินโลกมีปัญหาในระยะต่อมา168
ความผันผวนดังกล่าวส่งผลต่อสหรัฐอเมริกาเช่นกัน โดยเฉพาะต่อนโยบายสวัสดิการทางสังคม ที่ไม่อาจแก้
ปัญหาความไม่เท่าเทียมซึ่งเชื่อมโยงไปยังการเคลื่อนไหวในเรื่องสิทธิมนุษยชน ในช่วงเวลานี้นักศึกษาจบใหม่จำ�นวน
มากมแี นวโนม้ ทีต่ อ้ งเผชญิ กบั ปญั หาการวา่ งงาน การเรยี กรอ้ งเพือ่ การเปลีย่ นแปลงสงั คมของนกั ศกึ ษาในสหรฐั อเมรกิ า
ซึ่งรวมถึงการเรียกร้องให้ถอนทหารออกจากเวียดนามใต้ เริ่มก่อรูปเป็นปรากฏการณ์ขนาดใหญ่หลังวันที่ 4 เมษายน
ค.ศ. 1968 เมื่อมีการลอบสังหารมาร์ติน ลูเธอร์ คิงส์ (Martin Luther King, Jr., 1929-1968) เจ้าของรางวัลโน
เบลสาขาสันติภาพ ค.ศ. 1964 ซึ่งเป็นผู้นำ�ขบวนการสิทธิพลเมืองอเมริกัน (American Civil Rights Movement
165 ขบวนการนี้มาจากการริเริ่มของการประชุมที่บันดุง (Bandung Conference 1955) ในอินโดนีเซีย ไม่น่าจะเพียงพอในการปรับสถานะ
เสียเปรียบของฝ่ายตน ศึกษาเพิ่มเติมที่ http://www.britanica.com/EBchecked/topic/51624/Bundung_Conference, http://www.nam.
gov.za/background/history.htm accessed on 17 December 2553
166 Tony Smith. (1981). op, cit., pp. 235-238, ศึกษาเพิ่มเติมที่ http://www.unctad.org/Templates/Pages.
asp?intItemID=3358&lang=1, http://ww.g77.org/doc, http://en.wikipedia.org/wiki/Group_of_77 accessed on 17 December
2553
167 ธุรกรรมทางการเงินในลักษณะนี้ช่วยอำ�นวยความสะดวกให้บรรษัทข้ามชาติโดยเฉพาะกลุ่มธนาคาร การเงินและหลักทรัพย์จาก
ประเทศที่มีความก้าวหน้าทางเศรษฐกิจ ซึ่งมักออกมาตรการควบคุมการดำ�เนินการของบรรษัทเหล่านี้อย่างเข้มงวด ไปดำ�เนินกิจการในประเทศที่
ลดหย่อนมาตรการเหล่านี้โดยเฉพาะทางด้านภาษีในประเทศอื่น เช่นในแถบหมู่เกาะแคริบเบียน ศึกษาเพิ่มเติมที่ http://en.wikipedia.org/wiki/
Offshore_financial_centre accessed on 17 December 2553
168 ขนาดของตลาดการเงินในลักษณะเช่นนี้ขยายตัวอย่างรวดเร็ว จากมูลค่าประมาณ 14 พันล้านดอลลาร์สหรัฐใน ค.ศ. 1964 ได้ขยาย
ตัวมาอยู่ที่ระดับ 160 พันล้านดอลลาร์สหรัฐใน ค.ศ. 1973 และระดับมากกว่า 500 พันล้านดอลลาร์สหรัฐใน ค.ศ. 1978 การขยายตัวอย่างรวดเร็ว
ในช่วงทศวรรษ 1970 เป็นผลโดยตรงมาจากเงินฝากจำ�นวนมหาศาลที่มาจากกลุ่มประเทศผู้ผลิตนํ้ามันโดยเฉพาะในตะวันออกกลาง จนมีการ
เรียกขานเงินในกลุ่มนี้ว่า “petrodollar” ศึกษาเพิ่มเติมที่ E. J Hobsbawm. (1994). op, cit., pp. 277-278, http://en.wikipedia.org/wiki/
Offshore_financial_centre , http://en.wikipedia.org/wiki/Petrodollar accessed on 17 December 2553
ลิขสิทธ์ิของมหาวิทยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช
