Page 135 - การจัดการผลิตไม้ดอกไม้ประดับเชิงธุรกิจ
P. 135
การจ ัดการการผ ลิตบ ัวและพรรณไม้น ้ำ 8-75
1.2 การเพาะพันธุ์และปลูกพรรณไม้ประเภทพืชใต้น้ำ การเพาะพันธุ์พรรณไม้น้ำประเภทพืชใต้น้ำที่นิยม
ผลิตเป็นการค ้า เช่น สาหร่ายฉ ัตร สันต ะว าใบข ้าว เป็นต้น จำเป็นต้องเพาะพันธุ์ใต้น ้ำ โดยมีข ั้นตอนป ฏิบัติด ังนี้
1.2.1 การเตรียมบ่อ บ่อปลูกอาจเป็นบ่อดินหรือบ่อซีเมนต์ ด้านบนคลุมด้วยตาข่ายพรางแสงร้อย
ละ 40-60 ปูพื้นบ ่อด้วยกรวดแม่น้ำข นาด 2-3 มิลลิเมตร เติมน้ำให้สูงประมาณ 30 เซนติเมตร พร้อมทั้งใส่ปุ๋ยสูตร
30-20-10 หรือ 25-5-5 อัตรา 5-15 กรัมต ่อน้ำ 1000 ลิตร
1.2.2 การเตรียมพันธ์ุไม้ พืชใต้น้ำบางชนิด เช่น สันตะวาใบพายมีลำต้นใต้ดินเป็นเหง้า เทปใหญ่มี
ไหลที่เลื้อยไปเหนือดินใต้น้ำ ส่วนสาหร่ายข้าวเหนียว โรทาลามีลำต้นตั้งตรง ดังนั้นต้นพันธุ์หรือกิ่งพันธุ์สำหรับการ
เพาะพันธุ์ไม้ใต้น ้ำ จึงอาจเป็นเหง้า ไหล ลำต้นห รือยอด ทั้งนี้ต้นพันธุ์ท ี่ใช้ควรมีข้ออ ย่างน ้อย 2-3 ข้อ เพื่อให้สามารถ
เพาะพันธุ์เป็นต้นใหม่ไ ด้
1.2.3 การปลูกและการใส่ปุ๋ย การปลูกพืชใต้น้ำปฏิบัติเช่นเดียวกับการปลูกพืชทั่วไป โดยฝังเหง้าใต้
วัสดุเพาะห รือฝังไหล ลำต้นห รือยอดส ่วนโคนในวัสดุเพาะ ส่วนป ุ๋ยที่ให้ ควรให้ปุ๋ยส ูตร 30-20-10 หรือ 25-5-5 อัตรา
5-15 กรัม ผสมน้ำ 1000 ลิตร โดยละลายก ่อนเติมล งในบ ่อเพาะพ ันธุ์ การให้ป ุ๋ยพ ืชใต้น ้ำค วรให้ห ลังถ ่ายเทน ้ำ 2-3 วัน
1.2.4 การถ่ายเทน้ำ การป ลูกพรรณไม้น้ำในสภาพน้ำขัง ควรถ่ายน ้ำทุก 1-2 สัปดาห์ โดยถ่ายน้ำออก
ประมาณร้อยล ะ 30-50 ของปริมาณน้ำในบ่อ เพื่อให้พ ืชได้น้ำสะอาดและได้แร่ธาตุอ ื่นๆ จากน ้ำท ี่เติม
1.2.5 การเติมก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ พรรณไม้น้ำต้องการก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เพื่อการ
สังเคราะห์แ สง การผลิตพรรณไม้ใต้น้ำเชิงธุรกิจจึงควรเติมก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในกล่องกักก๊าซที่ติดตั้งไว้ในบ่อ
และปล่อยให้ก๊าซค่อยๆ แพร่กระจายไปในน้ำ พร้อมทั้งหมั่นเติมก๊าซใหม่ เมื่อพบมีน้ำเข้าแทนที่ซึ่งแสดงว่าก๊าซใน
กล่องเริ่มหมดไ ป
ปัจจุบันการปลูกพรรณไม้น้ำเพื่อการค้าแบบพัฒนา นิยมเพาะพันธุ์ในโรงเรือนที่สามารถควบคุมความชื้น
แสงส วา่ ง และใหป้ ยุ๋ ไดโ้ ดยอ ตั โนมตั ิ สามารถป อ้ งกนั แ มลงศ ตั รพู ชื ไดด้ ี รวมท ัง้ น ยิ มป ลกู แ บบไรด้ นิ และป ลกู ด ว้ ยต น้ อ อ่ น
จ ากการเพาะเนื้อเยื่อ ซึ่งป ราศจากโรค ทำให้สามารถก ำหนดปริมาณผลผลิตได้แน่นอนและส ะดวกในการป ฏิบัติงาน
2. การปักช ำพ รรณไมน้ ้ำก อ่ นจ ำหน่าย
พรรณไมน้ ้ำท ีไ่ดจ้ ากแ ปลงเพาะโดยเฉพาะป ระเภทพ ืชโผลเ่หนือน ้ำแ ละพ ืชช ายน ้ำค วรป ักช ำก ่อนจ ำหน่าย เพื่อ
ใหพ้ รรณไมน้ ้ำป ระเภทน ีป้ รับต ัวใหส้ ามารถเจริญเติบโตไดใ้นต ูเ้ลี้ยงป ลาโดยใหม้ ลี ำต้นแ ละใบส มบูรณ์ แข็งแ รง เปลี่ยน
รูปร ่างแ ละส ีสัน ให้ม ีค วามอ ่อนช ้อยส วยงามย ิ่งข ึ้น เมื่อน ำไปป ลูกต ่อส ามารถเจริญง อกงามได้ด ี การป ักช ำค วรป ักช ำใต้
น้ำ ด้วยขั้นต อนก ารปฏิบัติดังนี้
2.1 การเตรียมบ่อและวัสดุชำ บ่อสำหรับปักชำพรรณไม้น้ำควรเป็นบ่อซีเมนต์ที่สามารถเก็บกักน้ำได้สูง
60-80 เซนติเมตร วัสดุช ำค วรใช้ก รวดข นาดเล็ก 2-3 มิลลิเมตร ล้างท ำความส ะอาดไมใ่หม้ ตี ะกอนด ินต ิดก ับก ้อนก รวด
ใส่กรวดห นา 10-12 เซนติเมตร และเติมน้ำประปาหรือน้ำท ี่ผ่านก ารกร องจ นใสส ะอาดให้สูงจ ากก รวด 30 เซนติเมตร
2.2 การเตร ยี มก่งิ ชำ กิ่งช ำเด็ดจากย อดต ้นแ ม่ ยาวพ อประมาณ ให้ม ีข้อ 5-6 ข้อ จากน ั้นเด็ดใบบ ริเวณโคน
กิ่งออก เพื่อให้แตกร ากและป้องกันใบเน่า ซึ่งทำให้น้ำเสีย
2.3 วิธีการปักชำ วิธีปักชำให้ปักโคนกิ่งที่เด็ดใบออกลงในกรวด ให้มีระยะห่างพอประมาณ สำหรับมีเนื้อที่
ในก ารเจริญเติบโตต ่อไป จากน ั้นเติมน ้ำใสส ะอาด ใหร้ ะดับน ้ำส ูงจ ากก รวด 30-50 เซนติเมตร ภายในเวลา 1-2 สัปดาห์
กิง่ ช ำส ามารถแ ตกร ากแ ละเพิ่มจ ำนวนร ากม ากข ึน้ ควรถ า่ ยเทน ำ้ แ ละใหป้ ุ๋ยส ัปดาหล์ ะ 1 ครัง้ โดยอ าจใหป้ ุย๋ ส ูตร 25-5-5
สูตร 30-20-10 หรือส ูตร 27-17-10 พร้อมทั้งให้ก ๊าซค าร์บอนไดออกไซด์ สำหรับพ ืชใช้ในก ารส ังเคราะห์แ สง
ลิขสทิ ธิข์ องมหาวิทยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช
