Page 153 - การจัดการผลิตไม้ดอกไม้ประดับเชิงธุรกิจ

การจัดการการผลิตไม้เด็ดดอก 12-9

เรื่องที่ 12.2.1
ความรู้ทว่ั ไปเกยี่ วกับมะลิ

มะลิ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Jasminum sambac มีชื่อสามัญ Jasmine, Arabian Jusmine อยู่ในตระกูล
Oleaceae มถี ิน่ กำ�เนดิ และการกระจายตวั พบมากทัง้ ในยโุ รป เอเชยี อเมรกิ า และแถบแปซฟิ กิ ส�ำ หรบั ในประเทศไทย
ปลูกมากในแถบภาคกลาง

1. ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

ลำ�ต้น มะลิเป็นไม้พุ่ม ไม้เลื้อย และไม้กึ่งเลื้อย เพราะมีกิ่งอ่อนและกิ่งแก่ที่อาจเจริญยืดตัวพันกับสิ่งอื่นได้
ลกั ษณะทีใ่ ชใ้ นการจดั มะลเิ ขา้ ดว้ ยกนั กจ็ ะอาศยั ลกั ษณะของกลบี ดอกเปน็ หลกั กลา่ วคอื มรี ปู ทรงของดอกรี ปลายปา้ น
ซ้อนกันอยู่เป็นชั้นๆ โดยมีส่วนโคนของหลอดจะมีกลีบรองรับ ซึ่งกลีบรองมีลักษณะเป็นแฉกแยกออกเป็นเส้นหรือ
เป็นฟันแหลมๆ มีส่วนโคนเชื่อมติดกันและมีรูอยู่ตรงกลางเหมือนกลีบดอก กิ่งอ่อน และกิ่งกึ่งแก่กึ่งอ่อน มีขนเล็กๆ

ใบ เป็นใบเลี้ยงคู่ มีทั้งชนิดใบเดี่ยวและใบรวม การจัดเรียงตัวของใบมีทั้งแบบใบอยู่ตรงข้ามกัน และใบแบบ
สลับกัน ใบกว้าง 2.5 เซนติเมตร ยาวประมาณ 8-12 เซนติเมตร ลักษณะใบเป็นรูปไข่ ปลายใบแหลมหรือป้าน โคน
ใบมน

ดอก รูปร่างของดอกเป็นดอกแบบแบนราบ ดอกมีสีขาว กลิ่นหอม มีดอกน้อย กลีบดอกมีทั้งชั้นเดียวและ
หลายชั้น ดอกเป็นลักษณะดอกเดีย่ วและดอกชอ่ ดอกจะออกจากยอดหรอื ชว่ งกิ่ง ส่วนมากมีกลีบดอก 4-9 กลีบ กลีบ
เลี้ยง 4-9 กลีบ กลีบเลี้ยงมีลักษณะเป็นเส้นแหลมๆ ยาว 7-8 มิลลิเมตร ดอกจะติดกันเป็นหลอดยาว 1 เซนติเมตร
ส่วนปลายแยกเป็น 5-6 กลีบ ถ้าเป็นดอกชนิดชั้นเดียว แต่ถ้าดอกซ้อนกันจะมีหลายกลีบ บางพันธุ์ลดรูปเป็นกลีบ
แหลมๆ เช่น มะลิพิกุล เป็นต้น โดยปกติดอกจะเริ่มบานในเวลาบ่ายแล้ว จะร่วงในวันรุ่งขึ้น โดยดอกกลางจะบานก่อน
มะลิเป็นพืชที่ให้ดอกตลอดปี แต่ปริมาณและคุณภาพของดอกจะแตกต่างกันไป ตามสภาพอากาศ มะลิจะให้ดอกมาก
ในช่วงฤดูร้อนและฤดูฝนเพราะมีอุณหภูมิสูงกว่าในช่วงฤดูหนาว ส่วนในฤดูหนาวเป็นช่วงที่มะลิให้ดอกน้อยที่สุดและ
ดอกยังมีขนาดเล็กด้วย ส่งผลให้ราคาดอกมะลิในช่วงนี้มีราคาสูงมาก

ผล เป็นรูปกลม เมื่อแก่มีสีดำ� เส้นผ่านศูนย์กลาง 0.6-0.8 เซนติเมตร

ภาพท่ี 12.1 ดอกมะลิ

ที่มา: http://share.psu.ac.th/file/mali.n/flower_mali.jpg

ลิขสิทธ์ขิ องมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธิราช