Page 249 - ระบบสำนักงานอัตโนมัติและพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์
P. 249
โลจิสติกส์และโซ่อุปทานในะรบบพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ 12-41
1. แนวคดิ พ ้นื ฐานของส ินค้าคงคลงั
คลังสินค้าได้รับอิทธิพลของแนวคิดจากการเก็บรักษาอาหารและวัตถุดิบในครัวเรือน ต่อมาได้พัฒนามาสู่
การเก็บร ักษาวัตถุดิบแ ละสินค้าไว้เพื่อร อการผ ลิตและจำหน่าย เมื่อมีการแ ข่งขันทางธ ุรกิจที่เพิ่มขึ้น ผู้ผลิตจะเล็งเห็น
ถึงความสำคัญของระบบการจำหน่ายสินค้าและระบบของการจัดการเกี่ยวกับวัตถุดิบที่ป้อนเข้าสู่กระบวนการผลิต
จนเป็นสินค้าสำเร็จรูปที่ได้มีการผลิตแล้ว ปัจจัยเหล่านี้ส่งผลไปสู่การแสวงหาวิธีการจัดการที่ดีเกี่ยวกับวัตถุดิบและ
สินค้าสำเร็จรูปที่ผ ลิตไว้เป็นจำนวนม าก วางก องเพื่อรอก ารจำหน่าย ผู้ประกอบการเองไม่สามารถหาว ิธีก ารท ี่ดีในการ
จัดการเกี่ยวก ับปัจจัยด ังกล่าวได้ จึงได้เกิดแนวคิดในการจัดการเกี่ยวก ับคลังสินค้า ซึ่งถือว่าเป็นองค์ประกอบส ำคัญ
อย่างยิ่งในระบบของการผลิตสินค้าที่ส่งผลต่อการให้บริการลูกค้าที่ดี รวมทั้งการใช้ต้นทุนหรือค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นให้
เกิดป ระสิทธิภาพสูงสุด
2. ความห มายของค ลังส ินค้า
คลังส ินค้า (warehouse) หรือโกดัง (godown) เป็นพื้นที่ สถานท ี่ อาคารทางพ าณิชย์ สำหรับจัดเก็บ พัก
กระจาย จัดเรียง เคลื่อนย ้าย สินค้า วัตถุดิบ หรือผ ลิตภัณฑ์ เพื่อส ำรองไว้ในเวลาท ี่เหมาะส ม ดังนั้น คลังส ินค้าใช้
สำหรับเก็บรักษาสินค้าหรือผลิตภัณฑ์เพื่อรอการขนส่ง โดยผู้ผลิต ผู้นำเข้า ผู้ส่งออก ผู้ค้าส่ง ธุรกิจขนส่ง ศุลกากร
คลังส ินค้ามักเป็นอาคารหลังใหญ่และก ว้าง ตั้งอ ยู่ในเขตอ ุตสาหกรรมในตัวเมือง เพื่อเคลื่อนย้ายสินค้าไปย ังสถานที่
จัดเก็บต่อไป
3. ประเภทข องส นิ คา้ คงคลัง
การจ ำแนกป ระเภทของสินค้าค งคลัง สามารถช ่วยป ้องกันค วามเสี่ยงจากการดำเนินงานในลักษณะต ่างๆ ได้
โดยมีก ารคำนึงถ ึงห ลักใหญ่ๆ 2 รูปแบบ ดังนี้
3.1 ประเภทข องสินค้าคงคลังในเสน้ ทางข องร ะบบโลจ ิสตกิ ส์ แบ่งเป็น 6 ประเภท ดังนี้
3.1.1 สินค้าที่เก็บตามรอบ (cycle stock) เป็นสินค้าที่มีไว้เติมสินค้าที่ขายไปหรือสินค้าที่ใช้ไปในการ
ผลิต ซึ่งสินค้าประเภทนี้จะเก็บไว้เพื่อตอบสนองความต้องการสินค้าภายในเงื่อนไขที่มีความแน่นอน คือ อยู่ภายใต้
สมมติฐานที่ว่าความต้องการสินค้าและช่วงเวลารอคอยในการสั่งคงที่และทราบล่วงหน้า โดยต้องมีการพยากรณ์
ความต อ้ งการส ินคา้ ไดอ้ ยา่ งแ นน่ อน ดังน ัน้ การก ำหนดว ันใหส้ ินคา้ ในแ ต่ละร อบม าถ งึ จ ะต รงก ับเวลาท สี่ นิ คา้ ช ิน้ ส ุดท้าย
หมดพ อดี ทำให้ป ริมาณส ินค้าค งคลังส ูงสุดจ ะไม่เกินป ริมาณท ี่ส ั่งซ ื้อไปในแ ต่ละค รั้ง โดยที่ป ริมาณส ินค้าค งคลังเฉลี่ย
จะเท่ากับครึ่งห นึ่งข องปริมาณสินค้าที่สั่งซ ื้อ
3.1.2 สินค้าคงคลังระหว่างทาง (in-transit inventory) เป็นสินค้าที่อยู่ระหว่างการลำเลียงจากสถานที่
หนึ่งไปยังอีกสถานที่หนึ่ง ซึ่งสินค้าเหล่านี้อ าจจะถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของสินค้าที่เก็บไว้ตามรอบ แม้ว่าสินค้าเหล่านี้จ ะ
ยังไม่สามารถขายหรือขนส่งในลำดับต่อไปจนกว่าสินค้านั้นจะไปถึงผู้ที่สั่งสินค้านั้นเสียก่อน ดังนั้น ในการคำนวณ
ต้นทุนในก ารเก็บร ักษาส ินค้าข องต ้นทางค วรจ ะร วมต ้นทุนข องส ินค้าค งคลังร ะหว่างท างไว้ด ้วย เนื่องจากส ินค้าเหล่าน ี้
ยังไม่สามารถขายห รือน ำไปใช้ที่จ ุดห มายปลายทางได้
3.1.3 สินค้าคงคลังสำรองหรือสินค้ากันชน (safety or buffer stock) เป็นสินค้าจำนวนหนึ่งที่เก็บไว้
เกินจ ากจำนวนส ินค้าท ี่เก็บไว้ต ามรอบปกติ เนื่องจากค วามไม่แน่นอนในความต ้องการส ินค้าหรือช ่วงเวลาร อคอย ซึ่ง
ปริมาณสินค้าค งคลังโดยเฉลี่ยจะเท่ากับครึ่งห นึ่งข องปริมาณการส ั่งซื้อตามป กติบวกกับปริมาณส ินค้าคงคลังสำรอง
3.1.4 สินคา้ ท่ีเก็บไว้เพ่ือเกง็ กำไร (speculative stock) เป็นการเก็บสินค้าคงคลังเผื่อไว้โดยมีเหตุผลใน
การเก็บม ากกว่าเพียงแ ค่ก ารเตร ีย มไว้ส ำหรับค วามต ้องการในป ัจจุบัน เช่น การส ั่งซ ื้อว ัตถุดิบจ ำนวนม ากกว่าป กติเพื่อ
ลิขสิทธขิ์ องมหาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
