Page 31 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 2
P. 31
ทฤษฎีระบบ 2-21
2.2 ระบบ ได้กล่าวถึงโดยละเอียดแล้ว
2.3 ระบบใหญ่ เป็นระบบที่ใหญ่กว่า โดยมีระบบนั้นๆ เป็นส่วนหนึ่งหรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ เป็น
กลุ่มของระบบที่มีความสัมพันธ์กัน โดยมีวัตถุประสงค์กว้างกว่า และมีวัตถุประสงค์ของระบบนั้นๆ เป็นส่วน
หนึ่ง ถ้ากำ�หนดให้โรงเรียนประถมศึกษาโรงหนึ่งเป็นระบบหนึ่ง กลุ่มโรงเรียนซึ่งประกอบด้วยโรงเรียนหลาย
โรงรวมกันก็เป็นระบบใหญ่ ถ้าให้กลุ่มโรงเรียนเป็นระบบ 1 ระบบประถมศึกษาของอำ�เภอก็เป็นระบบใหญ่
ดังนั้น ระบบใหญ่ ระบบย่อย จึงมีความหมายในเชิงความสัมพันธ์ เมื่อเราเลือกศึกษาส่วนใดส่วนหนึ่ง เรา
ก็อาจให้ความสำ�คัญของส่วนนั้นในระดับระบบ ส่วนภายนอกจะเป็นระบบใหญ่ ส่วนภายในก็จะเป็นระบบ
ย่อย เช่น ถ้าให้โรงเรียนเป็นระบบ กลุ่มโรงเรียนก็เป็นระบบใหญ่ดังกล่าว
3. ประเภท
ประเภทของระบบอาจแยกเป็น 1) ระบบปิดและระบบเปิด 2) ระบบนามธรรมและระบบรูปธรรม
3.1 ระบบปิด-ระบบเปิด ระบบจะเป็นปิดหรือเปิดขึ้นอยู่กับความสามารถของเส้นแบ่งเขตในการ
ให้ตัวป้อนและผลผลิตผ่าน ถ้าให้ผ่านเข้าออกมากก็เป็นระบบเปิดมาก ถ้าให้ผ่านเข้าออกน้อยก็เป็นระบบ
เปิดน้อย
ระบบเปิด (open system) มีลักษณะที่สำ�คัญคือ 1) สามารถนำ�ตัวป้อนหลากหลายเข้าสู่ระบบ
2) นำ�เข้าด้วยอัตราที่รวดเร็ว และ 3) ใช้ตัวป้อนผลิตเป็นผลผลิตที่หลากหลาย ห้องที่มีประตูหน้าต่างย่อม
เป็นระบบเปิด เพราะสามารถนำ�อากาศเข้ามามากนำ�เข้ามาได้เร็ว และถ่ายเทออกไปได้สะดวก โรงเรียนเป็น
ระบบเปิด เพราะมีตัวป้อนหลายอย่าง ทั้งคน วัสดุอุปกรณ์ ทุกปีจะมีตัวป้อนใหม่คือ นักเรียนใหม่ทุกภาค
การศึกษาจะมีวิชาใหม่สำ�หรับนักเรียนรวมทั้งหนังสือและวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ ปลายปีการศึกษาจะมีผู้สำ�เร็จ
การศึกษาทั้งสำ�เร็จระดับชั้นและระดับหลักสูตร เนื่องจากมีตัวป้อนและผลผลิตที่หลากหลาย โรงเรียนจึงมี
ลักษณะเป็นระบบเปิด
ระบบปิด (closed system) มีลักษณะตรงกันข้าม ห้องทึบที่มีแต่ประตู ไม่มีหน้าต่าง ย่อมเป็น
ระบบปิด เพราะเส้นแบ่งเขตคือ กำ�แพงห้องไม่สามารถให้อากาศผ่านเข้าผ่านออกได้ ตัวป้อนที่รับเข้ามาจึงมี
นอ้ ย และผลผลติ ทีถ่ า่ ยเทออกไปกม็ นี อ้ ย โรงเรยี นหลายแหง่ อาจจะมลี กั ษณะเปดิ นอ้ ยเพราะตวั ปอ้ นไมห่ ลาก
หลาย เช่น โรงเรียนที่เปิดสอนเฉพาะกิจหรือเฉพาะกลุ่ม
ขอให้สังเกตว่า เมื่อกล่าวถึงระบบเปิดและปิด ไม่ได้หมายความว่าระบบจะมี 2 ประเภทคือ เปิดและ
ปิดเท่านั้น แต่สามารถจำ�แนกได้หลายประเภทจากเปิดน้อยที่สุด (ปิด) จนถึงเปิดมากที่สุด
3.2 ระบบนามธรรม -ระบบรูปธรรม การแบ่งเป็นระบบนามธรรม (abstract system) และระบบ
รูปธรรม (concrete system) เป็นการแบ่งโดยการยึดธรรมชาติของระบบ ระบบนามธรรมเป็นระบบของ
แนวคิด ระบบรูปธรรมเป็นระบบของวัตถุสูตรคณิตศาสตร์เป็นตัวอย่างของระบบนามธรรม แต่ละสูตรแสดง
ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งตวั แปรทีป่ ระกอบเปน็ สตู รนัน้ ๆ ตวั แปรแตล่ ะตวั เปน็ ความคดิ ซึง่ มาจากสมมตฐิ านหรอื
ทฤษฎี ระบบเช่นนี้จึงเป็นระบบนามธรรม
