Page 35 - ทฤษฎีและแนวปฏิบัติในการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 2

ทฤษฎีระบบ 2-25

(4) ความพึงพอใจหรือไม่พึงพอใจของเจ้าของหรือสาธารณชน
(5) กำ�ไร
(6) ขาดทุน
(7) ประสิทธิภาพหรือการขาดประสิทธิภาพ
(8) ค่าจ้างและเงินเดือน
(9) ต้นทุนทางสังคม
(10) ชื่อเสียง และภาพพจน์
ระบบทุกระบบส่งผลผลิตออกสู่สภาพแวดล้อม ผู้ใช้ผลผลิต ได้แก่ ผู้บริโภค ลูกค้าประชาชน และ
รัฐบาล
สภาพแวดลอ้ มเป็นทั้งโอกาส (opportunities) และข้อจำ�กดั (constraints) ของระบบ ตัวอยา่ งของ
โอกาส เช่น โรงเรียนซึ่งอยู่ในชุมชนที่ขยายตัว ประชากร กำ�ลังเพิ่ม เศรษฐกิจกำ�ลังเจริญเติบโต โอกาสการ
ขยายตัวย่อมมีมาก ตรงกันข้ามโรงเรียนที่อยู่ในชุมชนที่ประชากรลดลงเป็นอย่างมาก สภาพแวดล้อมย่อม
เป็นขอ้ จ�ำ กัด โรงเรียนอาจต้องปิดสภาพแวดลอ้ ม จงึ เปน็ ทั้งโอกาสและขอ้ จำ�กดั สภาพแวดล้อมประกอบด้วย
(1) ค่านิยมและปทัสถาน
(2) ระบบการเมือง
(3) ระบบเศรษฐกิจ
(4) การแข่งขัน
(5) สถานภาพทางเทคโนโลยี
(6) ทักษะและการศึกษาของทรัพยากรมนุษย์ในสังคม
(7) กลุ่มผู้บริโภคและลูกค้า
องค์การทุกองค์การมีส่วนประกอบดังกล่าวข้างต้น โรงเรียนรับเอาเด็กเป็นตัวป้อนทำ�การแปรสภาพ
โดยการเรียนการสอน ผลผลิตคือ ผู้สำ�เร็จการศึกษาหรือผู้ไม่สำ�เร็จ โรงพยาบาลรับเอาผู้ป่วยเข้าเป็นตัวป้อน
โรงพยาบาลทำ�การแปรสภาพโดยการรักษาพยาบาล ผลผลิตของโรงพยาบาลคือ ผู้หายป่วยหรือไม่หายป่วย
โรงแรมรับเอาแขกเป็นตัวป้อน การบริการเป็นกระบวนการแปรสภาพของโรงแรม ผลผลิตคือ ความพึงพอใจ
หรือความไม่พึงพอใจของลูกค้า ตัวอย่างเหล่านี้แสดงว่าองค์การเป็นระบบ และเป็นระบบแบบเปิด เพราะมี
การแลกเปลี่ยนกับสภาพแวดล้อม