Page 17 - การวิจัยการบริหารการศึกษา หน่วยที่ 10
P. 17
เทคนิควิธีและเครื่องมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล 10-7
โดยทั่วไป การสัมภาษณ์ สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภท คือ
3.1 การสมั ภาษณแ์ บบมโี ครงสรา้ ง (structured interview) เปน็ การสมั ภาษณท์ ีม่ กี ารใชแ้ บบฟอรม์
ที่มีการเตรียมการ มีแผนการสัมภาษณ์ และการบริหารการสัมภาษณ์จัดเตรียมไว้อย่างค่อนข้างแน่นอน
เป็นการล่วงหน้า การสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างนี้มีลักษณะการดำ�เนินงานที่เป็นทางการค่อนข้างมาก ผู้ให้
สัมภาษณ์ทุกคนจะตอบคำ�ถามเดียวกัน โดยผู้สัมภาษณ์จะถามคำ�ถามเรียงตามลำ�ดับตามคำ�ถามที่เขียนใน
แบบสัมภาษณ์
3.2 การสมั ภาษณแ์ บบไมม่ โี ครงสรา้ ง (unstructured interview) เปน็ การสมั ภาษณม์ คี วามยดื หยุน่
สูง เป็นการเปิดกว้าง และไม่เป็นทางการมากนัก ผู้สัมภาษณ์จะถามเรื่องใดก่อนหรือหลังก็ได้ รวมทั้งไม่
จำ�เป็นต้องถามคำ�ถามเหมือนกันทุกคน ผู้สัมภาษณ์มีอิสระในการถามและสามารถปรับเปลี่ยนการซักถามให้
เหมาะสมกับผู้ให้สัมภาษณ์แต่ละคนได้
3.3 การสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง (Semi-structured Interview) เป็นการสัมภาษณ์ที่มีลักษณะ
กึ่ง ๆ ระหว่างการสัมภาษณ์แบบที่ 1 และแบบที่ 2
4. การสอบถาม
การสอบถาม ในที่นี้หมายถึง การเก็บรวบรวมข้อมูลจากแหล่งปฐมภูมิโดยการใช้แบบสอบถามเป็น
เครือ่ งมอื การใชแ้ บบสอบถามในการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู นบั เปน็ วธิ กี ารเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู เพือ่ การวจิ ยั ทีไ่ ดร้ บั
ความนิยมอย่างกว้างขวางในสาขาวิชาต่าง ๆ ทั้งสายสังคมศาสตร์ และวิทยาศาสตร์
แบบสอบถามจำ�แนกได้เป็น 2 ชนิดใหญ่ ๆ คือ
4.1 แบบสอบถามแบบปลายเปิด (open-ended questionnaires) เป็นคำ�ถามที่ไม่ได้กำ�หนดคำ�ตอบ
ไว้ให้เลือก แต่เปิดโอกาสให้ผู้ตอบตอบคำ�ถามด้วยสำ�นวนของตนเองอย่างเสรีทำ�ให้สามารถแสดงความคิด
เห็นได้เต็มที่และตรงไปตรงมา
4.2 แบบสอบถามแบบปลายปิด (close-ended questionnaires) เป็นคำ�ถามที่มีคำ�ตอบให้ผู้ตอบ
เลือกคำ�ตอบที่จัดเตรียมไว้ให้แล้ว โดยอาจเป็นการทำ�เครื่องหมายบางประการ เช่น กากบาท (X) หรือ
เครื่องหมายถูก (✓) เป็นต้น ลงหน้าข้อความหรือในช่องที่ตรงกับความเป็นจริง หรือความคิดเห็นของตน
ซึ่งแบบสอบถามแบบปลายปิดมีหลายรูปแบบ ได้แก่
1) แบบให้เลือกตอบตัวเลือกที่ตรงกับความเป็นจริง หรือความคิดเห็นของตนเพียงคำ�ตอบ
เดียวจาก 2 คำ�ตอบ ลักษณะคำ�ตอบ เช่น ใช่ ไม่ใช่ ชอบ ไม่ชอบ จริง ไม่จริง ทราบ ไม่ทราบ เคย ไม่เคย
2) แบบให้เลือกคำ�ตอบที่ตรงกับความเป็นจริงหรือความคิดเห็นของตนเพียงคำ�ตอบเดียว
จากหลายคำ�ตอบ (มากกว่า 2 คำ�ตอบ)
3) แบบให้เลือกคำ�ตอบที่ตรงกับความเป็นจริง หรือความคิดเห็นของตนได้หลายคำ�ตอบ
ดังตัวอย่าง ท่านเคยได้รับความรู้เกี่ยวกับโรคเอดส์จากที่ใดบ้าง (ตอบได้หลายคำ�ตอบตามความเป็นจริง)
เนื่องจากสอบถามมีลักษณะที่ใกล้เคียงกับการสัมภาษณ์ แต่ทั้งสองวิธีมีข้อเด่นและข้อด้อยต่างกัน
ดังรายละเอียดที่แสดงในตารางที่ 10.1
