Page 40 - การวิจัยและสถิติทางการศึกษา หน่วยที่ 4
P. 40
4-30 การวิจัยและสถิติทางการศึกษา
2.1.4 การสุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน (multistage sampling) มปี ระโยชน์มากเมื่อประชากร
มีจำ�นวนมาก และอยู่ต่างภูมิภาคกัน เช่น ประเทศไทยมีโรงเรียนประมาณ 30,000 โรงเรียน ถ้าสุ่มตัวอย่าง
อย่างง่ายอาจได้โรงเรียนกระจายไปทุกพื้นที่ ซึ่งส่วนหนึ่งก็เป็นส่วนดีที่ได้กลุ่มตัวอย่างที่กระจายไปทุกพื้นที่
แต่หากนักวิจัยต้องเดินทางไปสัมภาษณ์ครูในโรงเรียนที่สุ่มได้ให้ครบ อาจเกิดปัญหาเรื่องระยะทางและ
เวลาในการเดินทางไปสัมภาษณ์ เพราะโรงเรียนแต่ละแห่งอยู่ไกลกันมาก และงบประมาณที่ใช้อาจสูงมาก
ทำ�ให้การเก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างลำ�บากมาก วิธีการที่ช่วยให้การเก็บข้อมูลง่ายขึ้น อาจใช้การ
สุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน ซึ่งเป็นการผสมผสานการสุ่มแบบกลุ่ม (cluster sampling) และการสุ่ม
ตัวอย่างแบบสุ่ม (random sampling) เข้าด้วยกัน ตัวอย่างเช่น ถ้าต้องการสุ่มเลือกโรงเรียนเพื่อสอบถาม
การใช้สื่ออิเล็กทรอนิกส์ในสถานศึกษา นักวิจัยอาจดำ�เนินการสุ่มโดยเริ่มจาก 1) การสุ่มเลือกจังหวัดมา 5
จังหวัด โดยถือว่าเป็นการใช้การสุ่มแบบกลุ่ม 2) สุ่มเลือกอำ�เภอจากจังหวัดที่สุ่มมาจังหวัดละ 3 อำ�เภอ โดย
ใช้การสุ่มแบบกลุ่ม รวมได้ 15 อำ�เภอ และ 3) เลือกโรงเรียนจากอำ�เภอที่สุ่มเลือกไว้ โดยใช้การเลือกอย่าง
สุ่มให้ได้จำ�นวนที่ต้องการ
2.1.5 การสุ่มตัวอย่างแบบเชิงระบบ (systematic sampling) ถือว่าเป็นวิธีการหนึ่งของการสุ่ม
แบบกลุ่ม โดยเป็นการเลือกกลุ่มตัวอย่างโดยเลือกทุกคนที่อยู่ลำ�ดับที่ k จากรายชื่อของประชากรที่มีอยู่ เช่น
การเลือกนักเรียนคนที่ 4 เรื่อยไปตามลำ�ดับ การสุ่มตัวอย่างแบบนี้เริ่มจาก 1) กำ�หนดขนาดกลุ่มตัวอย่าง
2) หารายชื่อสมาชิกของประชากรแล้วนำ�มาเรียงลำ�ดับ 3) คำ�นวณลำ�ดับที่ (k) ที่จะเลือกกลุ่มตัวอย่างจาก
รายชื่อที่มี โดยคำ�นวณจาก “จำ�นวนประชากรหารด้วยจำ�นวนกลุ่มตัวอย่างที่ต้องการ” 4) สุ่มเลือกกลุ่ม
ตัวอย่างคนแรกที่จะเป็นจุดแรกที่จะเริ่มเลือกกลุ่มตัวอย่าง 5) นับและเลือกกลุ่มตัวอย่างทุกคนที่มีลำ�ดับ k
ตามลำ�ดับเรื่อยไปจนครบจำ�นวนตัวอย่างที่ต้องการ
ตัวอย่างเช่น ถ้ามีนักเรียน 20 คน ต้องการเลือกมาสัมภาษณ์ 4 คน และเรียงรายชื่อของ
นกั เรยี นตามคะแนนโอเนต็ จากมากไปนอ้ ย ดงั ตารางที่ 4.5 เมือ่ ตอ้ งการเลอื กนกั เรยี น 4 คน ดงั นัน้ ตอ้ งเลอื ก
นักเรยี นทุกคนที่อยู่ลำ�ดับที่ 20/4 = 5 ถ้าสุ่มเลือกคนเริ่มต้นเป็นคนที่ 2 ดังนั้น คนที่จะถูกเลือกเป็นคนถัดไป
คือ คนที่ 7, 12 และ 17 ตามลำ�ดับ ดังนั้น นักเรียนที่เลือกได้จึงประกอบด้วย วารุณี จักรพันธ์ ภูริ และมาลินี
