Page 47 - หลักการและแนวคิดทางการปฐมวัยศึกษา หน่วยที่ 4
P. 47
รูปแบบของการจัดการศึกษาปฐมวัย 4-37
5. จัดประสบการณ์ให้เด็กมีปฏิสัมพันธ์กับเด็กอื่น กับผู้ใหญ่ ภายใต้สภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการ
เรียนรู้ ในบรรยากาศที่อบอุ่นมีความสุขและเรียนรู้การทำ�กิจกรรมแบบร่วมมือในลักษณะต่างๆ กัน
6. จัดประสบการณ์ให้เด็กมีปฏิสัมพันธ์กับสื่อและแหล่งการเรียนรู้ที่หลากหลายและอยู่ในวิถีชีวิต
ของเด็ก
7. จัดประสบการณ์ที่ส่งเสริมลักษณะนิสัยที่ดีและทักษะการใช้ชีวิตประจำ�วันตลอดจนสอดแทรก
คุณธรรม จริยธรรมให้เป็นส่วนหนึ่งของการจัดประสบการณ์การเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง
8. จัดประสบการณ์ทั้งในลักษณะที่มีการวางแผนไว้ล่วงหน้าและแผนที่เกิดขึ้นในสภาพจริงโดยไม่
ได้คาดการณ์ไว้
9. ให้ผู้ปกครองและชุมชนมีส่วนร่วมในการจัดประสบการณ์ ทั้งการวางแผน การสนับสนุนสื่อการ
สอน การเข้าร่วมกิจกรรม และการประเมินพัฒนาการ
10. จัดทำ�สารนิทัศน์ด้วยการรวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับพัฒนาการและการเรียนรู้ของเด็กเป็น
รายบุคคล นำ�มาไตร่ตรองและใช้ให้เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาเด็กและการวิจัยในชั้นเรียน
นอกจากนี้ การจดั การเรยี นรูส้ �ำ หรบั เดก็ ปฐมวยั ในระบบ ยงั มกี ารน�ำ แนวคดิ ทีเ่ ปน็ นวตั กรรมทางการ
ศึกษาปฐมวัยมาจัดการเรียนรู้ให้กับเด็ก สำ�นักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (2547: 50) ได้
กล่าวถึง การนำ�แนวคิดจากนวัตกรรมต่างๆ มาใช้ในการจัดการเรียนรู้สำ�หรับเด็กปฐมวัยว่า ผู้สอนต้อง
ทำ�ความเข้าใจนวัตกรรมนั้นๆ แต่ละนวัตกรรมจะมีจุดเด่นของตนเอง แต่โดยภาพรวมแล้วนวัตกรรมส่วน
ใหญ่จะยึดเด็กเป็นสำ�คัญ การลงมือปฏิบัติจริงด้วยตัวเด็กจะเป็นหัวใจสำ�คัญในแต่ละนวัตกรรม
ในที่นี้จะขอยกตัวอย่างการจัดการเรียนรู้ตามแนวคิดของนวัตกรรมที่น่าสนใจ คือ แนวคิดเรกจิโอ
เอมเิ ลีย เพราะเปน็ แนวคดิ ทีน่ า่ ศกึ ษาเนือ่ งจากมมี มุ มองทีเ่ กีย่ วกับตัวเด็กและการเรียนรูข้ องเด็กทีล่ ึกซึ้ง สว่ น
นวัตกรรมทางการศึกษาปฐมวัยอื่นๆ จะมีน�ำ เสนอไว้ในชดุ วชิ าอื่นๆ ของวิชาเอกปฐมวยั ศึกษา ซึง่ นกั ศกึ ษาจะ
สามารถศึกษาจากเอกสารดังกล่าวได้
กุลยา ตันติผลาชีวะ (2551: 107-109) กล่าวถึง การจัดการเรียนรู้แบบเรกจิโอ เอมิเลีย ว่า ลอริส
มาลากุซซี่ (Loris Malaguzzi) เป็นผู้วางรากฐานการสอนแบบเรกจิโอ เอมิเลีย จากการพัฒนาการศึกษา
ปฐมวัยให้กับโรงเรียนสำ�หรับเด็กปฐมวัยในเมืองเรกจิโอ เอมิเลีย ซึ่งอยู่ทางตอนเหนือของประเทศอิตาลี ใน
ชว่ งระหวา่ ง ค.ศ. 1960 วธิ กี ารจดั การเรยี นรแู้ บบเรกจโิ อ เอมเิ ลยี ตงั้ อยบู่ นพนื้ ฐานวา่ สงิ่ แวดลอ้ มทางการศกึ ษา
คอื ตวั กระตุน้ ใหเ้ ดก็ อยากเรยี นรู้ การจดั การเรยี นรูต้ ามรปู แบบนีเ้ นน้ การเรยี นแบบโครงการเปน็ ฐาน ประสาน
กับการแสดงออกทางความคิดและภาษาด้วยงานศิลปะสร้างสรรค์ องค์ประกอบพื้นฐานในกระบวนการเรียน
รู้ที่สำ�คัญมี 4 ประการ คือ โครงการที่เด็กต้องการเรียนรู้ ศิลปะสร้างสรรค์ที่เด็กใช้เป็นภาษาสื่อการเรียนรู้
การจัดสิ่งแวดล้อมสนับสนุนการเรียนรู้ที่สุนทรีย์งดงาม และการยอมรับอย่างสอดประสานระหว่างเด็ก
ครู และผู้ปกครอง
แนวคิดแบบเรกจิโอ เอมิเลีย ส่งเสริมให้เด็กรู้จักคิดสร้างสรรค์ผลงานโดยศิลปะ สื่อตามความคิด
และความสนใจของเด็ก มีหลักในการจัดการเรียนรู้ ดังที่ มอร์ริสัน (Morrison, 2002: 142-146 อ้างถึงใน
กุลยา ตันติผลาชีวะ 2551: 110-112) กล่าวถึงโดยสรุป ดังนี้
