Page 53 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้คณิตศาสตร์
P. 53
กิจกรรมส่งเสริมทักษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ 9-43
เรอื่ งท่ี 9.1.5 ความคดิ รเิ ร่มิ สรา้ งสรรค์ทางคณติ ศาสตร์
มนษุ ยม์ กี ารคดิ คน้ สิง่ ประดษิ ฐ์ ผลติ ผล ผลติ ภณั ฑแ์ ละเทคโนโลยตี า่ งๆ มากมาย เชน่ เครือ่ งอลั ตรา-
ซาวนด์สี่มิติที่ช่วยให้เห็นภาพของทารกในครรภ์ของมารดาได้ชัดเจน เสื้อผ้าที่เคลือบด้วยสารเคมีนาโนที่
ทำ�ให้ผ้าเปียกนํ้ายากและลดการปนเปื้อนของสิ่งสกปรก และสารเคลือบที่เร่งปฏิกิริยาไวแสงทำ�ให้สามารถ
ลดปริมาณการเกาะของฝุ่นละอองและช่วยฆ่าเชื้อโรคในอากาศ หรือคอมพิวเตอร์ดีเอ็นเอ ที่มีอัตราเร็วถึง
สิบพันล้านครั้งต่อนาที ใช้พลังงานเพียง 1 ในหมื่นล้านหรือ 10-10 วัตต์ และสามารถประมวลผลได้ 1 ล้าน
ล้านคำ�สั่งพร้อมกัน เป็นต้น ซึ่งการคิดค้นดังกล่าวล้วนเกิดจากความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ (creative thinking
หรือ creativity) ของมนุษย์ทั้งสิ้น
ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์เป็นคุณลักษณะที่มีอยู่ในตัวคนทุกคนและสามารถส่งเสริมคุณลักษณะ
นี้ให้พัฒนาสูงขึ้นได้โดยการสอนฝึกฝนและการฝึกปฏิบัติที่ถูกวิธี ยิ่งเด็กได้รับการส่งเสริมตั้งแต่เยาว์วัยได้
เร็วเท่าใดก็ยิ่งจะเป็นผลดีเท่านั้น (อารี พันธ์มณี 2547: 2; อ้างอิงจาก Torrance, 1965) การฝึกฝนความ
คิดริเริ่มสร้างสรรค์จะช่วยให้นักเรียนมีแนวทางการคิดที่หลากหลาย มีกระบวนการคิด มีจินตนาการในการ
ประยุกต์ที่จะนำ�ไปสู่การคิดค้นสิ่งประดิษฐ์ที่แปลกใหม่ที่คนส่วนใหญ่คาดคิดไม่ถึงหรือมองข้าม ตลอดจน
ส่งเสริมให้นักเรียนมีนิสัยกระตือรือร้น ไม่ย่อท้อ อยากรู้อยากเห็น อยากค้นคว้าและทดลองสิ่งใหม่ๆ อยู่
เสมอ (สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 2551: 132-133)
ครูลิกและรูดนิก (Krulik and Rudnick) ได้กล่าวไว้ในหนังสือประจำ�ปี ค.ศ. 1999: การพัฒนาการ
ให้เหตุผลทางคณิตศาสตร์ในเกรด K-12 (Developing Mathematical Reasoning in Grade K-12) ของ
สภาครูคณิตศาสตร์แห่งชาติของสหรัฐอเมริกาว่า การสอนให้คิดต้องเป็นจุดเน้นที่สำ�คัญของการเรียน
การสอนคณิตศาสตร์ในระดับโรงเรียน สิ่งนี้ส่งผลให้นักการศึกษาทั่วโลกหันมาสนใจศึกษาการคิดทาง
คณิตศาสตร์ รวมทั้งความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ในทุกระดับชั้นของหลักสูตรคณิตศาสตร์ ในบรรดาการ
ศึกษาเหล่านั้นนักการศึกษาสำ�คัญหลายคนได้นำ�เสนอแง่คิดต่างๆ เกี่ยวกับความหมายของความคิดริเริ่ม
สร้างสรรค์ องค์ประกอบของความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ลักษณะของผู้มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ และขั้นตอน
การพัฒนาการคิดที่นำ�ไปสู่ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ ซึ่งพอประมวลได้ดังนี้
ความหมายของความคดิ ริเร่ิมสรา้ งสรรค์
ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ เป็นกระบวนการคิดที่อาศัยความรู้พื้นฐาน จินตนาการ และวิจารณญาณ
ในการพัฒนาหรือคิดค้นองค์ความรู้หรือสิ่งประดิษฐ์ใหม่ๆ ที่มีคุณค่าและเป็นประโยชน์ต่อตนเองและสังคม
ความคดิ ริเริม่ สร้างสรรคม์ ีหลายระดับตัง้ แต่ระดบั พื้นฐานทีส่ ูงกวา่ ความคิดพื้นๆ เพียงเล็กน้อย ไปจนกระทัง่
เป็นความคิดที่อยู่ในระดับสูงมาก บางครั้งมากจนไร้ขอบเขตจำ�กัดทำ�ให้คนอื่นคิดไปไม่ถึงจนมองดูเหมือน
ว่าเป็นการเพ้อฝัน
