Page 16 - สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา
P. 16
10-6 สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา
เร่อื งที่ 10.1.1 การก�ำ หนดจ ุดห มายข องห ลกั สตู รว ิชาส ังคมศึกษา
จุดห มายห รอื ว ตั ถปุ ระสงคเ์ ปน็ อ งคป์ ระกอบท สี่ �ำ คญั ท ีส่ ดุ ข องห ลักสตู ร เพราะจ ดุ ห มายข องห ลกั สตู ร
จะเป็นแนวทางในการพิจารณาเนื้อหาสาระและการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนสำ�หรับผู้เรียน ดังนั้น
ผู้พ ัฒนาห ลักสูตรจ ึงต้องกำ�หนดจุดห มายหรือวัตถุประสงค์ให้ชัดเจน
การกำ�หนดจุดหมายของหลักสูตร นับเป็นขั้นตอนสำ�คัญขั้นตอนแรกของการพัฒนาหลักสูตร
โดยทั่วไปโครงสร้างข องจ ุดมุ่งห มายมี 2 ส่วน คือ
1. จุดหมายในส่วนท่ีเป็นพฤติกรรมการเรียนรู้ ได้แก่ พฤติกรรมการเรียนรู้ด้านพุทธิพิสัย
เจตพ ิสัย และทักษะพ ิสัย
2. จุดหมายในส่วนที่เป็นเนื้อหา คือ การเลือกและพิจารณาอย่างรอบคอบว่าจะนำ�เนื้อหาใดมา
บรรจุไว้ใ นหลักสูตร
ดังร ายล ะเอียดต ่อไปนี้
1. จุดห มายในส่วนท เ่ี ปน็ พฤติกรรมก ารเรยี นรู้
โดยทั่วไปการจัดการเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษาเน้นการพัฒนาผู้เรียนให้เป็นพลเมืองดี ซึ่ง
ครอบคลุมพ ฤติกรรมการเรียนรู้ด ้านพุทธิพ ิสัย หรือด้านค วามร ู้ ด้านเจตพ ิสัย ซึ่งได้แก่ คุณธรรม จริยธรรม
และค ่าน ิยม และทักษะพิสัย ซึ่งได้แก่ ทักษะและกระบวนการอย่างค รบถ้วน ดังน ั้น การกำ�หนดจ ุดห มายใน
ส่วนที่เป็นพฤติกรรมก ารเรียนร ู้ จึงต ้องครอบคลุมท ั้งด้านค วามรู้ ด้านคุณธรรม จริยธรรม และค ่าน ิยม และ
ดา้ นท กั ษะแ ละก ระบวนการ ทัง้ นี้ ตอ้ งก �ำ หนดใหส้ อดคลอ้ งก บั ว ฒุ ภิ าวะข องผ เู้ รยี น ปรชั ญาก ารศ กึ ษา จติ วทิ ยา
องค์ค วามรู้ ตลอดจ นสภาพแ วดล้อมท างสังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจ และก ารเมืองก ารปกครอง
การกำ�หนดจุดหมายในส่วนที่เป็นพฤติกรรมการเรียนรู้สำ�หรับวิชาสังคมศึกษานั้น จึงควรกำ�หนด
ให้ครอบคลุมจุดห มายห รือว ัตถุประสงค์ให้ค รบท ั้ง 3 ด้านด ้วยเช่นก ัน ได้แก่
1.1 จดุ ห มายด า้ นค วามรู้ ประกอบด ้วย ความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวก ับข้อมูล เรื่องร าวห รือเหตุการณ์
ต่างๆ ทางส ังคม จุดม ุ่งหมายด้านความรู้ค วรเน้นค วามรู้ที่จะนำ�ไปส ู่ก ารพัฒนามโนม ติและการสรุปหลักก าร
จุดหมายของหลักสูตรควรเน้นในเรื่องการพัฒนามโนมติและหลักการ เพราะการพัฒนามโนมติ
และหลักก ารเป็นกระบ วนการท างปัญญาหรือก ระบวนการคิดที่สำ�คัญท ี่จ ำ�เป็นต้องพ ัฒนาให้แก่ผ ู้เรียนไม่ว่า
จะเรียนวิชาใด การพ ัฒนาม โนมติและห ลักการท างสังคมศึกษาให้แ ก่ผู้เรียนนั้น นับเป็นจุดห มายสำ�คัญของ
การเรียนการสอนวิชาสังคมศึกษา เพราะการพัฒนามโนมติและหลักการทางสังคมศาสตร์จะช่วยให้ผู้เรียน
เกิดการเรียนรู้ ทำ�ให้ว ิชาสังคมศึกษาม ีคุณค่าและม ีความหมายต่อผู้เรียนอย่างแ ท้จริง
