Page 19 - สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา
P. 19
การพัฒนาห ลักสูตรแ ละการออกแบบการจ ัดการเรียนร ู้วิชาส ังคมศึกษา 10-9
3. มีความสมดุลระหว่างความกว้างและความลึกของเนื้อหา หลักสูตรที่ดีควรจะบรรจุเนื้อหาที่มี
ความกว้างและความลึกกลมกลืนกัน แต่ดูเหมือนว่าความลึกของการทำ�ความเข้าใจเนื้อหาและความกว้าง
ของก ารค รอบคลุมเนื้อหาเป็นห ลักการท ี่ข ัดก ันอ ยู่ จึงเป็นห น้าที่ของผู้รับผิดช อบจะต ้องหาจ ุดพอดีที่จ ะทำ�ให้
ความค ิดท ี่มีล ักษณะสุดโต่งที่อ ยู่กันค นละข ั้วให้ผ สมก ลมกลืนก ันได้
4. การจัดเน้ือหาจะต้องสนองลักษณะต่างๆ ของจุดหมาย หลักสูตรควรจะจัดเนื้อหาที่สามารถ
บรรลุจุดห มายได้ห ลายอ ย่าง ไม่ใช่เพื่อให้เรียนรู้เนื้อหาประเภทจบในตัว แต่เป็นเนื้อหาท ี่นำ�ไปสู่ความร ู้ใหม่
และค วรจ ะช ่วยในก ารพ ฒั นาแ นวทางต ่างๆ เพื่อเสรมิ ค วามค ดิ เจตคติ และค วามส นใจท ีพ่ ึงป ระสงค์ ตลอดจ น
นิสัยแ ละท ักษะที่เหมาะส ม
5. การจ ดั เน้อื หาจ ะต้องค �ำ นึงถ งึ ความส ามารถท ี่ผ้เู รยี นจ ะเรียนร ู้ได้ และส ามารถป รับเนื้อหาให้เข้า
กับประสบการณ์ของผู้เรียนได้ การจ ัดเนื้อหาข องหลักสูตรที่สนองค วามสามารถข องผ ู้เรียน และการปรับให้
เข้ากับประสบการณ์ของผู้เรียนนั้น ได้แก่ การที่ผู้จัดทำ�หลักสูตรจะต้องคำ�นึงถึงภูมิหลังในด้านต่างๆ ของ
ผู้เรียนที่ยับยั้งหรือเอื้อต่อการเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ของผู้เรียน ถ้าจะกล่าวในเชิงจิตวิทยา ก็จะต้องหมายถึง
การค ำ�นึงถ ึงก ารถ ่ายโอนก ารเรียนร ู้ คือน ำ�ประสบการณ์เก่าห รือส ิ่งท ีเ่รียนร ู้แ ล้วม าช ่วยส ่งเสริมก ารเรียนร ูใ้หม่
6. เน้ือหาของหลักสูตรจะต้องมีความเหมาะสมกับความต้องการและความสนใจของผู้เรียน
ความต้องการดังกล่าวนี้ เป็นการยึดสังคมและวัฒนธรรมเป็นหลัก แล้วให้ผู้เรียนเรียนรู้ที่จะสนอง
ความต้องการที่สังคมวางไว้ เพื่อให้ผู้เรียนสามารถดำ�รงชีพได้ในสังคมอย่างมีความสุข ความต้องการ
อีกด้านหนึ่งจะมองที่ช่องว่างระหว่างสถานภาพในปัจจุบันของปัจเจกบุคคลกับจุดหมายที่พึงปรารถนา เช่น
ความต้องการในเรื่องการยอมรับคนอื่นและค่านิยมของเขา การคิดอย่างมีเหตุผล และความต้องการที่
จะมีผลส ัมพันธ์ในว ิชาต่างๆ อย่างเป็นที่น ่าพอใจ
โดยท ัว่ ไปก ารก �ำ หนดเนือ้ หาส าระในห ลกั สตู รว ชิ าส งั คมศกึ ษาม กั จ ดั เนือ้ หาส าระโดยเนน้ ค วามส �ำ คญั
ของมโนมติพื้นฐานและหลักการข องสาขาวิชาสังคมศาสตร์เป็นแ กน ดังต ัวอย่างต ่อไปน ี้
1) วิชาประวัติศาสตร์ มโนมติที่ควรนำ�มากำ�หนดไว้ในหลักสูตรเพื่อพัฒนาให้ผู้เรียนเกิด
การเรียนร ู้ เป็นต้นว ่า อารยธรรม เหตุปัจจัย การเปลี่ยนแปลง ความขัดแย้ง วิกฤตการณ์ การปฏิวัติ ลัทธิ
ชาตินิยม การส ำ�รวจ หลักฐ าน และอคติท างประวัติศาสตร์
2) วิชาภูมิศาสตร์ มโนมติที่ควรนำ�มากำ�หนดไว้ในหลักสูตร เพื่อพัฒนาให้ผู้เรียนเกิด
การเรียนรู้ เป็นต้นว ่า ที่ตั้ง ภูมิภาค ทรัพยากรธรรมชาติ สภาวะแวดล้อม ระบบนิเวศ ปฏิสัมพันธ์ทางพื้นที่
รปู แ บบก ารต ัง้ ถ ิ่นฐาน รปู แ บบพ ืน้ ทเี่ มอื ง ความเป็นเมอื ง โครงสรา้ งข องเมอื ง การแ พรก่ ระจายท างว ัฒนธรรม
พื้นที่หรือระวางที่
3) วิชาเศรษฐศาสตร์ มโนมติที่ควรนำ�มากำ�หนดไว้ในหลักสูตร เพื่อพัฒนาให้ผู้เรียนเกิด
การเรียนรู้ เป็นต้นว ่า ความขาดแคลน การผลิต การกระจ าย สินค้าและบริการ การบ ริโภค อุปสงค์ อุปทาน
กำ�ไร โอกาสข องร าคา การพ ึ่งพาอ าศัยก ัน การแ บ่งง านก ันท ำ� การแ ลกเปลี่ยน การห มุนเวียนข องร ายได้ ระบบ
เศรษฐกิจ การห มุนเวียนข องก ิจกรรมทางเศรษฐกิจ
