Page 18 - สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา

8-8 สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา

ต่อมาจึงเกิดปฏิญญา Tbilisi (UNESCO, 1977) ที่ได้ประกาศอย่างชัดเจนว่า สิ่งแวดล้อมศึกษา
ควรแก้ปัญหาเชิงองค์รวม (a holistic approach) และควรเป็นลักษณะสหวิทยาการ (interdisciplinary)
เพื่อมุ่งแก้ปัญหา โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ปัญหาและความจำ�เป็นของชุมชน นักวิชาการจึงเปลี่ยนกระบวนทัศน์
ใหม่เป็น “สิ่งแวดล้อมศึกษาเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน” (Environmental Education for Sustainable
Development) เพื่อการดำ�รงชีพของมนุษย์อย่างยั่งยืน

ด้วยแนวความคิดดังกล่าว สิ่งแวดล้อมศึกษาจึงมีคำ�นิยามที่ชัดเจนขึ้น กล่าวคือ สิ่งแวดล้อมศึกษา
หมายถึง ความพยายามในการจัดการเรียนรู้อย่างเป็นระบบเกี่ยวกับหน้าที่ของสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การจัดการพฤติกรรมของมนุษย์และระบบนิเวศ เพื่อให้สามารถดำ�รงชีพได้อย่างยั่งยืน
(sustainable living)

“Environmental education refers to organized efforts to teach about how natural
environments function and, particularly, how human beings can manage their behavior and
ecosystems in order to live sustainably.” (Maroui, 2002)

แนวคิดสิ่งแวดล้อมศึกษาเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืนยอมรับความสำ�คัญเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหา
สิ่งแวดล้อมด้วยมุมมองเชิงสังคมและวัฒนธรรม และการจัดสิ่งแวดล้อมศึกษาที่เน้นการปฏิบัติการ
(action orientation) จะทำ�ให้เกิดความรู้ (knowledge) ทักษะ (skills) และค่านิยม (values) ที่ถูกต้อง
เพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน การแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมจึงเป็นวิธีการแบบองค์รวม และเชิงระบบ (holistic
and systematic approach)