Page 21 - สารัตถะและวิทยวิธีทางสังคมศึกษา
P. 21
สิ่งแวดล้อมศึกษา: การประยุกต์ใช้ในการเรียนการสอนสังคมศึกษา 8-11
ได้มีโอกาสที่จะได้รับความรู้ ค่านิยม เจตคติ และทักษะที่จำ�เป็นในการป้องกันและปรับปรุงสิ่งแวดล้อม รวม
ทั้งสร้างแบบแผนพฤติกรรมทั้งของบุคคล กลุ่มบุคคล และสังคมที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมด้วย
2. จุดมุ่งหมายของสิ่งแวดล้อมศึกษา (environmental education objectives) สิ่งแวดล้อมศึกษา
ที่สามารถดำ�เนินการไปสู่เป้าหมายดังกล่าวได้นั้น จำ�เป็นต้องได้รับการพัฒนาเพื่อให้บุคคลในสังคมมีทั้ง
ความรู้ ความตระหนัก เจตคติ ทักษะ และการมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม กล่าวคือ
ความรู้ (knowledge) เพื่อช่วยให้บุคคลและสังคมได้มีความรู้และประสบการณ์หลายๆ ด้าน มี
ความชำ�นาญขั้นพื้นฐานเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม รวมทั้งปัญหาสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้น
ความตระหนัก (awareness) เพื่อช่วยให้บุคคลและสังคมได้มีความตระหนักต่อเรื่องสิ่งแวดล้อม
รวมทั้งปัญหาที่เกิดขึ้น
เจตคติ (attitude) เพื่อช่วยให้บุคคลและสังคมมีค่านิยมและความรู้สึกห่วงใยต่อเรื่องของสิ่ง
แวดล้อม พร้อมที่จะเข้าไปมีส่วนร่วมในการป้องกันและปรับปรุงสิ่งแวดล้อมอย่างจริงจัง
ทักษะ (skills) กล่าวคือ ให้บุคคลและสังคมมีทักษะในการระบุปัญหาสิ่งแวดล้อม รวมทั้งสามารถ
ที่จะลงมือแก้ปัญหาเหล่านั้นได้ด้วย
การเข้ามีส่วนร่วม (participation) กล่าวคือ สนับสนุนให้บุคคลและสังคมได้มีโอกาสเข้าร่วมงาน
ที่เกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อมในทุกระดับอย่างจริงจัง
3. หลักการของสิ่งแวดล้อมศึกษา (principles of environmental education) เพื่อให้งานด้านสิ่ง
แวดล้อมได้บรรลุเป้าหมายที่วางไว้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงได้มีการกำ�หนดหลักการอันเป็นแนวทาง โดยสรุป
ไว้ว่า ในการพัฒนาโครงการสิ่งแวดล้อมศึกษานั้นควรจะยึดหลักการ ดังต่อไปนี้
- พิจารณาสิ่งแวดล้อมทั้งมวล ทั้งที่เป็นสิ่งแวดล้อมทางธรรมชาติและที่มนุษย์สร้างขึ้น ทั้ง
ในแง่เทคโนโลยีและสังคม
- เปน็ กระบวนการตลอดชพี กลา่ วคอื สิง่ แวดลอ้ มศกึ ษาควรจะเริม่ ตัง้ แตน่ กั เรยี นในวยั กอ่ น
เข้าโรงเรียนไปเรื่อยๆ ทั้งในและนอกระบบการศึกษา
- ใช้วิธีผสมผสานความรู้ต่างๆ เข้าด้วยกัน โดยการดึงเนื้อหาแต่ละวิชามารวมกันเพื่อให้
สามารถมองเห็นภาพรวมของสิ่งแวดล้อม
- ให้มองสิ่งแวดล้อมอย่างกว้างขวาง ตั้งแต่ระดับท้องถิ่น ประเทศ ภูมิภาค จนถึงระหว่าง
ประเทศ เพื่อว่านักเรียนจะได้มีความเข้าใจในสภาพสิ่งแวดล้อมส่วนอื่นๆ ของโลกได้อย่างลึกซึ้ง
- เน้นแนวโน้มของสถานการณ์สิ่งแวดล้อมที่เป็นอยู่ โดยคำ�นึงถึงสิ่งแวดล้อมในอดีตด้วย
- ส่งเสริมค่านิยมที่จำ�เป็นในการร่วมกันป้องกันและแก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม ทั้งในระดับ
ท้องถิ่น ระดับประเทศ และระหว่างประเทศ
- แสดงให้เห็นว่าในการวางแผนการพัฒนาเพื่อความก้าวหน้าใดๆ นั้น ควรจะได้มีการ
พิจารณาเรื่องของสิ่งแวดล้อมด้วย
- ทำ�ให้นักเรียนได้มีบทบาทในการวางแผนประสบการณ์การเรียนของเขา พร้อมกับให้มี
โอกาสในการตัดสินใจและยอมรับผลที่เกิดขึ้น
