Page 138 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 138
2-128 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ลักษณะทางพ ันธุกรรมดังก ล่าวเปลี่ยนแปลงไปเกี่ยวข้องด้วย บางยีนอ าจมีผลต ่อปริมาณข องสารที่ม ีส ีที่อ ยู่
ในม่านตา บางยีนอาจจะมีผลต่อความเข้มของสีซึ่งอาจเป็นสีเหลืองอ่อน สีนํ้าตาลเข้มหรือสีอื่นๆ บางยีนก็
อาจจะมีผลทำ�ให้การกระจายของสีที่ม่านตาไม่สมํ่าเสมอเหล่านี้ทำ�ให้ตามีสีต่างๆ กันไปได้อย่างมาก ซึ่งถ้า
เป็นเพียงยีนเดียวจ ะไม่มีผ ลกระทบต่อการถ ่ายทอดล ักษณะทางพ ันธุกรรม (สีข องตา) มากนัก แต่เมื่อรวม
กันเข้าหลายยีนแล้ว ผลกร ะทบนี้ก ็จ ะม ากพอที่จ ะเปลี่ยนลักษณะท างพันธุกรรมน ั้นจนเห็นได้ช ัด
3.3.2 การถ า่ ยทอดล กั ษณะท างพ นั ธกุ รรมด ว้ ยก ลมุ่ ย นี ลกั ษณะท ไี่ มต่ อ่ เนือ่ ง ซึง่ ห มายความว า่
ลักษณะที่ปรากฏอ อกม าค ่อนข ้างชัดน ั้นมีจำ�นวนจ ำ�กัด เช่น ลักษณะของเมล็ดถั่วขรุขระ เรียบ สีของด อกไม้
แดง ขาว ชมพู หรือรูปร ่างข องหงอนไก่ แม้บางค รั้งจ ะมีกลุ่มย ีนท ี่ทำ�ให้ไม่สามารถแยกล ักษณะพันธุกรรมท ี่
แตกต่างก ันได้ช ัดเจน แต่ล ักษณะป รากฏที่แสดงออกม าก ็ย ังค งมีจ ำ�นวนจำ�กัด เช่น สีตา ก็จ ะเป็นสีฟ้ากับส ี
นํ้าตาล อย่างไรก ็ตาม ยังมีล ักษณะอ ีกห ลายๆ ลักษณะที่แ สดงออกในลักษณะที่ต ่อเนื่องก ัน ซึ่งหมายความ
ว่าลักษณะท ี่ปรากฏออกมาน ั้นเราไม่สามารถจำ�กัดจ ำ�นวนได้และม ีความต่อเนื่องก ันไป เช่น ความส ูงอ าจจ ะ
สูง 180 เซนติเมตร 170 เซนติเมตร หรืออ าจจ ะม ีค วามส ูงอ ีกห ลายๆ ระดับร ะหว่าง 180 กับ 170 เซนติเมตร
ซึ่งอ าจเป็น 171 172 เซนติเมตร หรือระหว่างนั้นอ ีกก็ได้ เช่น 171.5 เซนติเมตร เป็นต้น ซึ่งค วามสูงเหล่าน ี้
ไมส่ ามารถแ ยกอ อกม าใหช้ ัดเจนห รืออ ยูใ่นจ ำ�นวนท ีจ่ ำ�กัดได้ นอกจากค วามส ูงแ ล้วส ผี ิวข องค นเรา ความย าว
ของฝักข ้าวโพด ก็จะเป็นไปในทำ�นองเดียวกัน
คำ�อ ธิบายท ีเ่ป็นท ีย่ อมรับก ันโดยท ั่วไปก ค็ ือ ลักษณะเหล่าน ีถ้ ูกค วบคุมโดยก ลุ่มย ีนท ีย่ ีนแ ต่ละ
ยีนแ ยกจ ากกันเด็ดข าด แต่ม ีอิทธิพลต ่อล ักษณะเฉพาะเดียวกัน และเป็นไปในทางเดียวกัน คือ ในทางบวก
หรือเพิ่มขึ้น
สมมติว ่าก ำ�ลังศ ึกษาค วามสูงข องช นเผ่าหนึ่งซ ึ่งความสูงนี้ถูกค วบคุมด้วยย ีนที่แ ยกจ ากก ัน 3
ยีนด้วยก ัน แต่ละย ีนจ ะมีอ ัลลีลค ู่ห นึ่ง โดยอ ัลลีลหนึ่งจ ะเพิ่มความสูงได้ 5 เซนติเมตร ส่วนอ ีกอัลลีลห นึ่งจ ะ
ไม่มีผ ลต่อความส ูงเลย ถ้ากำ�หนดให้อัลลีลข องยีนท ั้งส ามท ี่มีผลต่อการเพิ่มค วามส ูงเป็น A5, B5 และ C5
ตามลำ�ดับ เราก็อ าจจะกำ�หนดให้อ ัลลีลท ี่ไม่มีผ ลต่อค วามสูงเป็น A, B และ C ตามล ำ�ดับ ถ้าส มมติว่าความ
สูงท ี่น ้อยที่สุดเท่ากับ 150 เซนติเมตร คนท ี่มีลักษณะยีน AABBCC ก็จะม ีความสูง 150 เซนติเมตร เพราะ
ไม่ม ีอัลล ีลที่เพิ่มค วามสูงอยู่ ส่วนคนท ี่มีล ักษณะยีน A5 A5B5 B5C5 C5 ก็จะม ีค วามสูงถึง 180 เซนติเมตร
เนือ่ งจากค นผ นู้ มี้ อี ลั ล ลี ท เี่ พิม่ ค วามส งู อ ลั ล ลี ล ะ 5 เซนตเิ มตร ถงึ 6 อลั ล ลี ดว้ ย กนั ความส งู จ งึ เพิม่ ข ึน้ อ กี เทา่ กบั
6 × 5 = 30 เซนติเมตร เมื่อร วมกับความสูงเดิมท ี่มีอ ยู่แ ล้ว 150 เซนติเมตร ก็จะส ูงถึง 150 + 30 = 180
เซนติเมตร ในช่วง 150 เซนติเมตรถึง 180 เซนติเมตร นี้ค วามส ูงจะเปลี่ยนแปลงต ามล ักษณะยีนท ี่มีจำ�นวน
อัลลีลท ี่เพิ่มความส ูงจ าก 1 ถึง 5 อัลล ีล เกิดเป็นความสูงตั้งแต่ 155, 160, 165, 170 และ 175 เซนติเมตร
ตามล ำ�ดับ กล่าวได้ว่าเกิดค วามส ูงต่อเนื่องก ันอ ยู่ในช่วง 150 ถึง 180 เซนติเมตร ยิ่งถ ้าม ียีนควบคุมค วาม
สูงมากเท่าใดความสูงในช่วงนี้ก็ยิ่งต่อเนื่องกันมากเท่านั้น นอกจากนี้ ยีนอื่นๆ และสิ่งแวดล้อมยังอาจจะมี
ผลกร ะท บต่อความส ูงที่ปรากฏ ทำ�ให้ความสูงท ี่เพิ่มจ ากอ ัลลีลข องยีนน ั้นเปลี่ยนแปลงไปไม่ตายตัวแน่นอน
เหมือนก ารค ำ�นวณ เช่น คนที่มีล ักษณะย ีน A A5B B5C5 C5 อาจจะไม่ได้สูง 170 เซนติเมตรพอดี แต่อาจ
จะสูงหรือเตี้ยกว่า 170 เซนติเมตรเล็กน้อยก็เป็นได้
