Page 39 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 39
ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม 3-29
ซึ่งอาจได้รับจากพวกสาหร่ายและจุลินทรีย์ดังกล่าวแล้ว อีกส่วนหนึ่งได้จากแหล่งสะสมของแอมโมเนียม
ในด ินและในนํ้า นอกจากน ั้น ไนเตรตอาจเกิดข ึ้นจ ากก ารร วมต ัวข องแ ก๊สไนโตรเจนแ ละออกซิเจนในอ ากาศ
จากพลังงานซึ่งเกิดจากฟ้าแลบ สัตว์หรือพืชที่ตายลงและสิ่งขับถ่ายของสัตว์และจุลินทรีย์ต่างๆ ย่อยสลาย
เไกนิดเตเปรต็นซแึ่งอพมืชโมสาเนมียารถ(Nน Hำ�ม3)าใแชล้ไดะไ้ นไตรต์ (NO2—) จากนั้นจะมีจุลินทรีย์อีกชนิดหนึ่งเปลี่ยนไนไตรต์ให้เป็น
ไนโตรเจนถ ูกส่งกลับสู่สิ่งแวดล้อมโดยจุลินทรีย์อ ีกชนิดห นึ่ง ซึ่งเปลี่ยนสารประกอบไนโตรเจนให้
เป็นแ ก๊สไนโตรเจนแ ละกลับสู่อากาศ การหมุนเวียนข องไนโตรเจนเพิ่มส ูงข ึ้นในปัจจุบันจากอ ุตสาหกรรมท ำ�
ปุ๋ยแอมโมเนียม เพื่อใช้ในการเกษตรก รรมต่างๆ (ภาพท ี่ 3.18)
ไนโตรเจนใ นอากาศ
ฟ้าแลบ
การส ร้าง สาหร่ายส ีเขียวแกมน ํ้าเงิน
กรดอะม ิโน
มหไ หาสลมลงุทร
อ ุตสาหกรรมผลิตป ุ๋ยเคมีจุลินทรีย์ในน ํ้า ผู้ย ่อยสลาย จุลินทรีย์ในด ิน
และในด ิน กรดอะมิโน
แอมโมเนีย
NO3— และ NH4+ ในดินและนํ้า
ภาพที่ 3.18 แสดงวฏั จักรของไ นโตรเจน
4.3 วฏั จกั รข องฟ อสฟอรสั ฟอสฟอรัสส ะสมอ ยูใ่นส ิ่งแ วดล้อมในร ูปข องห ินฟ อสเฟต เมื่อห ินถ ูกน ํ้า
ชะเกิดก ารส ึกก ร่อน สารประกอบฟ อสเฟต (PO43—) ก็จ ะถ ูกน ํ้าพ ัดพ าไปในท ี่ต ่างๆ และพ ืชน ำ�มาใช้ได้โดยตรง
ในท ำ�นองเดียวกัน ฟอสฟอรัสในสิ่งขับถ่ายห รือซ ากพืชแ ละสัตว์ที่ถ ูกย ่อยส ลายโดยจุลินทรีย์ ก็จ ะออกม าใน
รูปของฟอสเฟต ซึ่งพืชสามารถนำ�มาใช้ได้ทันที ดังนั้นวัฏจักรของฟอสฟอรัสจึงไม่ค่อยซับซ้อนมากนัก แต่
ฟอสฟอรัสส่วนใหญ่จะมีการเคลื่อนที่เป็นลักษณะไปทางเดียว จากหินสู่มหาสมุทรและตกตะกอนอยู่ใต้นํ้า
ฟอสฟอรัสจะถูกนำ�กลับมาสู่สิ่งมีชีวิตบนบกได้โดยการที่เรานำ�สัตว์นํ้าขึ้นมาเป็นอาหาร และจากสิ่งขับถ่าย
