Page 67 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 67
จำ�นวนสิ่งมีชีวิต ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม 3-57
จากก ราฟในภ าพท ี่ 3.26 แสดงใหเ้ หน็ ว า่ ถา้ เราน �ำ สิง่ ม ชี วี ติ ช นดิ ห นึง่ ม าเลีย้ งห รอื น �ำ ไปป ลอ่ ยในบ รเิ วณ
ที่ยังไม่เคยมีส ิ่งม ีช ีวิตชนิดน ี้อ ยู่มาก ่อนเลย และถ ้าส ภาวะแวดล้อมเหมาะสม เช่น อาหารบ ริบูรณ์ ที่อยู่อ าศัย
ดี ศัตรูน้อย ประชากรของส ิ่งมีช ีวิตชนิดน ั้นจ ะเพิ่มขึ้นอย่างร วดเร็วแบบทบต ้นในร ะยะแ รก จนก ระทั่งเมื่อม ี
ประชากรม ากข ึ้นจ นถึงร ะดับค วามส ามารถในก ารร องรับป ระชากรข องส ิ่งแ วดล้อม สิ่งแ วดล้อมก ็จ ะเริ่มจ ำ�กัด
การเติบโตของประชากรจะหยุดล ง และจ ำ�นวนประชากรจ ะอยู่ในระดับคงที่สมดุลก ับส ิ่งแวดล้อม
ความสามารถในการรองรับประชากรของสิ่งแวดล้อมอาจเปลี่ยนแลงได้ตามช่วงเวลา เช่น ตาม
ฤดูกาลหรือระหว่างปีต่อปี ดังนั้น ในช่วงเวลาที่สิ่งแวดล้อมเหมาะสม อาหาร พื้นที่ และทรัพยากรอื่นๆ มี
มาก ประชากรจะเติบโตข ึ้น แต่ขณะใดที่สิ่งแวดล้อมเปลี่ยนแปลงแ ละเริ่มจำ�กัด ประชากรจ ะลดการเติบโต
ตัวอย่างเช่น เมื่อเริ่มฤดูฝนมีนํ้าเพียงพอ หญ้า และพืชพันธุ์ไม้ต่างๆ จะเริ่มเพิ่มจำ�นวนขึ้น พร้อมกับสัตว์
จำ�พวกแมลงต่างๆ ก็จะเพิ่มจ ำ�นวนข ึ้นเช่นกัน และค วามสามารถในการร องรับป ระชากรที่เปลี่ยนแปลงนี้จะ
อยู่ในระดับใกล้เคียงกับความสามารถในการรองรับประชากรของสิ่งแวดล้อมสูงหรือตํ่ากว่าไม่มากนัก ซึ่ง
เรียกว ่า การขึ้นๆ ลงๆ ของประชากร (population fluctuation) ดังภ าพที่ 3.27
เวลา
ภาพท ี่ 3.27 กราฟแสดงล ักษณะการข นึ้ ๆ ลงๆ ของป ระชากร
4.2 กราฟการเติบโตของประชากรเป็นรูปตัวอักษร J ในบางกรณี ประชากรเติบโตขึ้นจนเกินกว่า
ปริมาณทรัพยากรที่มีอยู่มากหรือเกินกว่าระดับความสามารถในการรองรับประชากรของสิ่งแวดล้อมมาก
เมื่อท รัพยากรข าดแคลนร วดเร็วห รือห มด ประชากรจ ะล ดข นาดล งท ันที ทำ�ใหก้ ราฟก ารเติบโตข องป ระชากรม ี
ลักษณะเป็นรูปต ัวอักษร J ตัวอย่าง เช่น การระบาดของต ั๊กแตนป าท ังก ้าในช ่วงปลายฤ ดูฝ นขณะท ี่พ ืชผ ลของ
ชาวไร่กำ�ลังงอกงาม เมื่อต ั๊กแตนทำ�ลายพืชผลหมดเกิดก ารข าดแคลนอาหาร ประชากรตั๊กแตนจะล ดลงท ันที
เป็นลักษณะกราฟดังภาพที่ 3.28
