Page 65 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 65
จำ�นวนสิ่งมีชีวิต ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม 3-55
2) อตั ราตายตามอายุ (specific death rate) บางกรณีอัตราตายอาจนำ�มาค ิดจ ากประชากรใน
กลุม่ อ ายตุ า่ งๆ ทัง้ นเี้พือ่ น �ำ มาเปรยี บเทยี บก นั ร ะหวา่ งก ารต ายข องป ระชากรในก ลุม่ อ ายตุ า่ งๆ ภายในป ระชากร
เดียวกัน หรือใช้เปรียบเทียบกับป ระชากรข องป ระเทศ อื่นๆ ทั้งนี้เนื่องจากประชากรในแต่ละกลุ่มอ ายุม ักจะ
มีโอกาสเสี่ยงต ่อก ารตายด ้วยส าเหตุต่างๆ กัน
3) อัตราตายต ามสาเหตุ (cause specific death rate) สาเหตุที่ทำ�ให้เกิดก ารตายมีอยู่ม ากมาย
อาจเกิดจากอุบัติเหตุ โรคภ ัยไข้เจ็บต ่างๆ เช่น โรคห ัวใจ โรคมะเร็ง วัณโรค หรือโรคต ิดเชื้ออื่นๆ อัตราต าย
ตามสาเหตุม ักค ิดต ่อป ระชากรหนึ่งแ สนค น ทั้งนี้ เนื่องจากเมื่อแ ยกส าเหตุต่างๆ ของก ารตายออกแ ล้วจ ะได้
ตัวเลขท ีค่ ่อนข ้างต ํ่าม าก นอกจากน ั้นอ ัตราต ายต ามส าเหตยุ ังอ าจค ิดก ับป ระชากรในแ ต่ละก ลุ่มอ ายุ เพื่อน ำ�มา
เปรยี บเทยี บอ ัตราเสีย่ งข องป ระชากรในแ ตล่ ะก ลุม่ อ ายตุ อ่ ก ารต ายด ว้ ยส าเหตตุ ่างๆ เชน่ การต ายจ ากอ ุบัติเหตุ
รถยนต์มักเกิดก ับผ ู้ที่อ ยู่ในว ัยเด็กมากกว่าผ ู้ใหญ่ เป็นต้น
4. รูปแ บบการเติบโตของประชากร
ในส ภาวะแ วดล้อมท ี่เหมาะส ม อาหาร และท รัพยากรท ี่จ ำ�เป็นแ ก่ช ีวิตเพียงพ อ สิ่งม ีช ีวิตในป ระชากร
จะเพิ่มจำ�นวนข ึ้นอ ย่างรวดเร็วแ บบท บต ้น (exponential growth) ทั้งนี้ เนื่องจากจำ�นวนท ี่เพิ่มขึ้นในแ ต่ละ
ช่วงของการเจริญพันธุ์จะเพิ่มขึ้นตามสัดส่วนของประชากรที่เพิ่มขึ้นทุกครั้ง จำ�นวนสิ่งมีชีวิตที่เกิดขึ้นใหม่
จะเพิ่มขึ้นเป็นสัดส่วนก ับการเพิ่มของประชากรในแต่ละช่วงการเจริญพันธุ์ ถ้าติดตามการเปลี่ยนแปลงของ
ประชากรโดยนำ�จำ�นวนประชากรท ี่เพิ่มขึ้นมาเขียนกราฟต่อเวลา เส้นกราฟจะแสดงให้เห็นว่า ในระยะแรก
เริ่มประชากรจะเพิ่มขึ้นอย่างช้าๆ แต่ต่อมาเส้นกราฟจะชันขึ้นอย่างรวดเร็วเมื่อประชากรที่เกิดขึ้นใหม่เพิ่ม
จำ�นวนข ึ้น ดังภ าพท ี่ 3.25
(ประชากรเติบโตแบบท บต้น)
เวลา
ภาพท ่ี 3.25 กราฟแ สดงก ารเตบิ โตของประชากรแบบทบตน้
