Page 97 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 97

ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม 3-87

ดังก​ ล่าว การป​ รับ​เปลี่ยน​พื้นที่เ​กษตรกรรมไ​ปเ​ป็น​อย่าง​อื่น เช่น ที่​อยู่อ​ าศัย การอ​ ุตสาหกรรม พาณิช​ยกร​รม
การท​ ่องเ​ที่ยว หรือก​ าร​ใช้​ที่​นาเ​พื่อท​ ำ�​นาก​ ุ้ง แสดง​ให้​เห็น​ถึง​การ​ใช้​ที่ดินผ​ ิดป​ ระเภทข​ องป​ ระเทศไทย

       ในก​ ารใ​ช้ท​ ี่ดินอ​ ย่างข​ าดค​ วามร​ ู้ค​ วามเ​ข้าใจ จะก​ ่อใ​ห้เ​กิดผ​ ลเ​สียต​ ามม​ า เช่น การไ​ม่รู้จ​ ักน​ ำ�​เทคโนโลย​ี
ที่เ​หมาะส​ ม​มา​ใช้ การ​ขาด​การ​บำ�รุงร​ ักษาเ​นื้อด​ ิน​จนเ​กิดพ​ ังท​ ลาย​ของด​ ิน ดิน​ขาด​ความ​อุดม​สมบูรณ์ และเ​กิด​
มลพิษ​ทาง​ดิน​ขึ้น​ได้ เพื่อ​ให้การ​ใช้​ทรัพยากร​ดิน​เกิด​ประโยชน์​อย่าง​สูงสุด จึง​ควร​ใช้​ที่ดิน​ให้​เหมาะ​สม​ตาม​
ศักยภาพ ต้อง​คำ�นึง​ถึง​ผล​เสีย​ที่​อาจ​เกิด​ขึ้น​ต่อ​การ​ใช้​ทรัพยากร​ดิน​ด้วย และ​ควร​ป้องกัน​คุณภาพ​เนื้อ​ดิน​ให้​
เหมาะ​สม​และ​มี​การ​ปรับปรุง ทำ�นุบ​ ำ�รุง​ทรัพยากรด​ ิน​ให้ค​ งส​ ภาพด​ ี​อย่าง​สมํ่าเสมอ

4. 	ปัญหาข​ องท​ รพั ยากร​ดนิ

       มนุษย์​มีค​ วาม​สัมพันธ์ใ​กล้ช​ ิดก​ ับด​ ิน ปัญหา​ต่างๆ​ที่เ​กิดข​ ึ้นก​ ับด​ ิน ไม่ว​ ่า​จะเ​ป็นป​ ัญหา​ใดจ​ ะ​เกี่ยวข้อง​
กับช​ ีวิตข​ องม​ นุษยด์​ ้วย ดินเ​ป็นท​ รัพยากรธรรมชาตทิ​ ีใ่​ชแ้​ ล้วไ​ม่มวี​ ันห​ มดส​ ิ้น สามารถเ​กิดข​ ึ้นด​ ้วยก​ ระบวนการ​
ทางธ​ รรมชาติ แต่ห​ ากใ​ช้ผ​ ิดว​ ิธี จะท​ ำ�ให้ด​ ินน​ ั้นเ​สื่อมค​ วามอ​ ุดมส​ มบูรณ์อ​ ย่างร​ วดเร็ว ซึ่งเ​ป็นป​ ัญหาส​ ำ�คัญม​ าก
สำ�หรับก​ าร​ดำ�รงช​ ีวิตข​ องม​ นุษย์ ปัญหา​ที่​เกิด​กับท​ รัพยากรด​ ิน นอกจากจ​ ะเ​กิดข​ ึ้น​ตาม​ธรรมชาติ​ของ​ดิน เช่น
ดิน​เค็ม ดิน​เปรี้ยวแ​ ล้ว อาจเ​ป็นป​ ัญหา​ที่เ​กิดจ​ ากก​ ารใ​ช้​ที่ดินท​ ี่ไ​ม่เ​หมาะ​สมข​ องม​ นุษย์ด​ ัง​ต่อ​ไปน​ ี้

       4.1 	 ปัญหา​ท่ีดิน​เสื่อม​ความ​อุดม​สมบูรณ์ การ​ใช้​ที่ดิน​เพื่อ​การเกษตร​กรรม​ที่​ขาด​การ​บำ�รุง​รักษา​ที่​ดี
ทำ�ให้​องค์​ประกอบ​ของ​ดิน​บาง​ส่วน​ที่​เป็น​ธาตุ​อาหาร​ของ​พืช​ถูก​ใช้​ไป​โดย​ไม่มี​การ​เติม​ลง​ทดแทน ดิน​จึง​ขาด​
ธาตุ​อาหาร​ที่​จำ�เป็น​ต่อ​พืช ส่ง​ผล​ให้​พืช​เจริญ​เติบโต​ได้​น้อยห​รือ​ช้า​และ​ให้​ผลผลิต​ที่​ลด​ลง นอกจาก​นี้​การ​ใช้​
เทคโนโลยีท​ ี่ไ​ม่​เหมาะส​ มก​ ็อ​ าจท​ ำ�ให้ด​ ินเ​สื่อมโทรมล​ งไ​ด้ เช่น การใ​ช้เ​ครื่องจักรท​ ี่​มีน​ ํ้า​หนักม​ ากเ​พื่อไ​ถพ​ รวน​
ดิน จะท​ ำ�ให้​ดินแ​ น่น​ไม่​ร่วนซ​ ุย ความส​ ามารถใ​นก​ าร​ซับ​นํ้าข​ องด​ ิน​ลดล​ ง

       4.2 	 ปัญหา​การ​ชะล้าง​พัง​ทลาย​ของ​ดิน ดิน​ส่วน​ที่​อยู่​ข้าง​บน​หรือ​ที่​เรียก​ว่า​หน้า​ดิน เป็น​ดิน​ส่วน​ที่​
มี​ความ​สำ�คัญ​ต่อ​การ​เจริญ​เติบโต​ของ​พืช​เป็น​อย่าง​ยิ่ง เนื่องจาก​เป็น​ส่วน​ที่​มี​อิน​ทรีย​วัตถุ​และ​ธาตุ​ต่างๆ ที่​มี​
ความจ​ ำ�เป็น​ต่อก​ าร​เจริญ​เติบโต​ของ​พืช ใน​หน้า​ดิน​ที่​ความ​ลึก​ทุกๆ 1 เซนติเมตร ธรรมชาติ​ต้อง​ใช้​เวลาส​ ร้าง​
ถึง 100-400 ปี การ​พังท​ ลายข​ อง​หน้า​ดินม​ ัก​เกิด​จาก​การ​ใช้เ​ทคโนโลยี​ในก​ ารเ​พาะป​ ลูก​ที่​ไม่​เหมาะ​สม เช่น การ​
บุกรุกเ​ข้าไปท​ ำ�การเ​กษตรใ​นพ​ ื้นที่ส​ ูงข​ องป​ ระเทศ หรือก​ ารต​ ัดไ​ม้ท​ ำ�ลายป​ ่าจ​ นไ​ม่มีส​ ิ่งป​ กคลุมห​ รือไ​ม่มีร​ ากพ​ ืช​
ที่​ยึดห​ น้า​ดิน​เอาไ​ว้ เมื่อม​ ีก​ ระแสล​ ม​หรือ​ฝน​ตก​อย่าง​รุนแรง จะ​เกิด​การช​ ะล้าง​พัง​ทลายข​ อง​หน้าด​ ิน ก่อใ​ห้​เกิด​
ปัญหา​ดิน​เสื่อม​ความ​อุดม​สมบูรณ์​ได้​ใน​ที่สุด นอกจาก​นี้​ตะกอน​ดิน​ที่​ถูก​ชะล้าง​ไป​ยัง​เกิด​ผล​เสีย​ต่อ​คุณภาพ​
นํ้า โดยท​ ำ�ให้น​ ํ้าข​ ุ่นข​ ้น​และแ​ หล่ง​นํ้า​ตื้น​เขินไ​ด้อ​ ีกด​ ้วย

       4.3 	 ปญั หา​การ​ใช้​ท่ดี ิน​ผดิ ​ประเภท การใ​ช้ท​ ี่ดิน​ไม่​สอดคล้อง​กับ​ศักยภาพข​ อง​ทรัพยากร​ดิน อาจ​ก่อ​
ให้เ​กิด​ผล​เสียต​ ่อท​ รัพยากรด​ ิน​และ​สภาพ​แวดล้อม​โดยร​ อบ​ได้ เช่น การ​ใช้​ที่ดิน​ชั้นเ​ยี่ยม​เหมาะส​ ำ�หรับ​การท​ ำ�​
เกษตร​มาใ​ช้​ในก​ ิจ​กา​รอื่นๆ เช่น ที่พัก​อาศัย สถาน​ที่ท​ ำ�งาน ศูนย์การค้า และ​โรงงานอ​ ุตสาหกรรม นอกจากจ​ ะ​
ทำ�ให้​เสีย​โอกาส​ใน​การ​ใช้​ที่ดิน​ดัง​กล่าว และ​ไม่​สามารถ​สร้าง​ที่ดิน​เหล่า​นี้​ขึ้น​มา​ใหม่​ทดแทน​ได้​แล้ว ยัง​ทำ�ให้​
เกิด​ของ​เสียห​ รือ​มลภาวะ​หรือมลพิษ​ทาง​ดินแ​ ก่​ที่ดินใ​นบ​ ริเวณใ​กล้เ​คียง​ได้​อีก​ด้วย
   92   93   94   95   96   97   98   99   100   101   102