Page 95 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 95
ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม 3-85
นอกจากน ี้ การจ ดั การก ารข าดแคลนน ํา้ ตอ้ งม กี ารว างแผนก ารใชน้ ํา้ ท ดี่ ไี มใ่ หเ้ กดิ ก ารข ดั แ ยง้ ก ารใชน้ ํา้
เมื่อม ีป ริมาณจ ำ�กัด มีก ารจ ัดหาแ หล่งน ํ้าเพิ่มเติม เช่น การส ร้างอ ่างเก็บน ํ้า เขื่อน หรือส ำ�รวจแ หล่งน ํ้าใต้ดินม า
ใช้ รวมท ัง้ ใชน้ ํ้าห มุนเวียนเพือ่ น �ำ นํ้าท ใี่ ชม้ าแ ลว้ ม าใชใ้หมใ่ หเ้กดิ ป ระโยชนม์ ากท ีส่ ุด สำ�หรับก ารจ ดั การค ณุ ภาพ
นํ้า ในกรณีที่นํ้ามีแร่ธาตุบางชนิดมากเกินไปอาจแก้ไขโดยการเพิ่มปริมาณนํ้าที่มีคุณภาพดีไปในนํ้าดังกล่าว
เพื่อเจือจางค วามเข้มข ้นข องแ ร่ธ าตุให้ส ามารถนำ�นํ้าไปใช้ประโยชน์ได้ ส่วนในกรณีที่นํ้าม ีแร่ธ าตุน้อยเกินไป
อาจแก้ไขโดยเติมแร่ธ าตุเหล่านั้นลงไปในนํ้าท ี่นำ�มาใช้
หลังจากศ ึกษาเนื้อหาสาระเรื่องท ี่ 3.4.2 แล้ว โปรดป ฏิบัติกิจกรรม 3.4.2
ในแนวการศึกษาหน่วยที่ 3 ตอนท ี่ 3.4 เรื่องที่ 3.4.2
เร่ืองท ่ี 3.4.3 ทรพั ยากรด ิน
ดิน คือ เทหวัตถุธรรมชาติที่ป กคลุมผ ิวโลก นอกเหนือจากส่วนที่เป็นนํ้า ภูเขาที่เป็นน ํ้าแข็งและห ิมะ
ดินประกอบขึ้นจากส่วนที่เป็นแร่ธาตุอินทรียวัตถุ นํ้า และอากาศ ซึ่งแร่ธาตุและอินทรียสารเป็นส่วนที่เป็น
ของแข็ง ในระหว่างเม็ดข องแข็งเหล่านี้จ ะเป็นช ่องว ่างที่น ํ้าแ ละอากาศเข้าแ ทรกอ ยู่ ปริมาณนํ้าแ ละอากาศจะ
ถ่วงด ุลก ันอยู่เสมอ เมื่อใดมีนํ้ามาก นํ้าจะไล่อากาศออกไป เมื่อม ีน ํ้าน ้อย อากาศจ ะเข้าม าแทนที่ ดินชั้นบนท ี่
มีส ภาพเหมาะต ่อก ารเจริญข องพ ืช จะม ีอ ัตราส่วนท ี่เป็นแ ร่ธ าตุร ้อยล ะ 45 อินท รียว ัตถุร ้อยล ะ 5 นํ้าร ้อยล ะ 25
และอ ากาศร ้อยล ะ 25 โดยธ รรมชาตแิ ล้ว ดินเกิดข ึ้นจ ากก ระบวนการท างฟ ิสิกสแ์ ละเคมที ำ�ใหส้ ่วนข องพ ื้นโลก
ที่เป็นหินก ลายส ภาพเป็นด ิน โดยกระบวนการท างฟิสิกส์ทำ�ให้หินแตกก ระจาย เมื่อได้ร ับความร้อนหรือเย็น
หินจ ะแ ตกอ อกเป็นชิ้นส ่วนย ่อยๆ ส่วนก ระบวนการทางเคมี เช่น การเติมออกซิเจน หรือออกซิเดชัน (oxida-
tion) การทำ�ให้ล ะลาย (solution) การส ลายด ้วยน ํ้า (hydrolysis) และการเติมคาร์บอน (carbonation) ก็
ทำ�ให้หินกลายสภาพเป็นด ินได้ ทั้งก ระบวนการฟิสิกส์แ ละเคมีเกิดข ึ้นได้จากก ารเปลี่ยนแปลงตามธ รรมชาติ
ของอ ากาศ และปริมาณน ํ้าท ี่มีอ ยู่ในด ิน ซึ่งต้องใช้เวลาย าวนาน
