Page 60 - หลักการและทฤษฎีการศึกษาเกี่ยวกับวิชาชีพครู
P. 60
12-50 หลักการและทฤษฎีการศึกษาเกี่ยวกับวิชาชีพครู
8) ความรับผิดชอบ (accountability) ความรับผิดชอบนับว่าเป็นข้อก�ำหนดท่ีส�ำคัญข้อหน่ึงของ
ธรรมาภิบาล ทั้งหน่วยงานราชการ ภาคเอกชน และองค์กรประชาสังคมต้องมีความรับผิดชอบต่อสาธารณะ
และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของหน่วยงาน ใครจะต้องรับผิดชอบใครข้ึนอยู่กับการตัดสินใจหรือการกระท�ำน้ัน
เกิดข้ึนภายในหรือภายนอกองค์กรหรือหน่วยงาน โดยทั่วไปองค์กรหรือหน่วยงานหน่ึง ๆ จะต้องรับผิดชอบ
ต่อบุคคลท่ีจะได้รับผลจากการตัดสินใจหรือการกระท�ำขององค์กรหรือหน่วยงานนั้น ความรับผิดชอบ
ไม่สามารถเกิดข้ึนได้หากปราศจากความโปร่งใสและการปฏิบัติตามกฎหมาย
3. พัฒนาการหลกั ธรรมาภิบาลในประเทศไทย
ปณิตา โพธ์ิโพ้น (ม.ป.ป.) ได้น�ำเสนอเกี่ยวกับพัฒนาการหลักธรรมาภิบาลในประเทศไทยไว้ ดังน้ี
ประเทศไทยมีการบังคับใช้และปรับแก้กฎหมายต่าง ๆ เพ่ือก่อให้เกิด และเสริมสร้างธรรมาภิบาล
ในการบริหารจัดการภาครัฐทุกภาคส่วนภายในประเทศอย่างต่อเน่ืองตามล�ำดับ
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 ได้วางรากฐานของธรรมาภิบาล โดยมีหลักการที่
ส�ำคัญ ได้แก่ การสร้างความโปร่งใสในการบริหารประเทศ การตรวจสอบการใช้อ�ำนาจรัฐ การมีส่วนร่วมของ
ทุกภาคส่วนทั้งระดับชาติท้องถิ่น ชุมชน และในทุกระดับ ตั้งแต่ร่วมรับรู้ไปจนถึงร่วมท�ำและร่วมรับผล โดย
มีการก�ำหนดเป้าหมายร่วม 3 ประการ ได้แก่ การบริหารมุ่งผลสัมฤทธิ์ การปรับเปล่ียนบทบาทของภาครัฐ
และการบรหิ ารแบบพหภุ าคี และแนวคดิ ธรรมาภบิ าลในประเทศไทยไดถ้ กู นำ� มาใชใ้ นการบรหิ ารจดั การประเทศ
อย่างชัดแจนคร้ังแรกในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2540-2544) ซ่ึงได้ก�ำหนด
“ยุทธศาสตร์การพัฒนาประชารัฐ” เป็นหนึ่งในยุทธศาสตร์หลักโดยมีวัตถุประสงค์ในการปรับระบบบริหาร
จัดการเปิดโอกาสให้องค์กรพัฒนาเอกชน ภาคเอกชน ชุมชนและประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการ
พัฒนาประเทศมากขึ้น โดยก�ำหนดยุทธศาสตร์การพัฒนาประชารัฐเป็นการพัฒนาภาครัฐให้มีสมรรถนะและ
พันธกิจหลักในการเสริมสร้างศักยภาพและสมรรถนะของคน ท�ำให้คนในสังคมเป็นพันธมิตรกับเจ้าหน้าท่ีของ
รัฐและมีส่วนร่วมในการพัฒนาประเทศ ซึ่งประกอบด้วยแนวทางการพัฒนาเพื่อเสริมสร้างหลักนิติธรรมใน
การบริหารรัฐกิจ การจัดการแก้ไขความขัดแย้งในสังคมด้วยสันติวิธี สนับสนุนให้ประชาชนมีส่วนร่วมใน
กิจกรรมสาธารณะของภาครัฐ การปรับปรุงประสิทธิภาพของระบบราชการ อย่างไรก็ตาม แนวคิดใน
ยุทธศาสตร์การพัฒนาประชารัฐในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 8 เป็นเพียงหลักการ
กว้าง ๆ ยังขาดแนวคิดและแนวปฏิบัติเก่ียวกับธรรมาภิบาลท่ีเป็นรูปธรรม
ระเบียบส�ำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการสร้างระบบบริหารกิจการบ้านเมืองและสังคมที่ดี พ.ศ. 2542
ซ่ึงประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อวันที่ 10 สิงหาคม 2542 และมีผลบังคับใช้กับหน่วยงานของรัฐ ตั้งแต่
วันที่ 11 สิงหาคม 2542 เป็นต้นมา ท้ังนี้ได้ก�ำหนดให้ทุกหน่วยงานของรัฐด�ำเนินการบริหารจัดการโดยยึด
หลักการ 6 ประการ ได้แก่ หลักนิติธรรม หลักคุณธรรม หลักความโปร่งใส หลักความมีส่วนร่วม หลักความ
รับผิดชอบ และหลักความคุ้มค่า ระเบียบนี้ได้ใช้มาระยะหน่ึง กระท่ังส�ำนักนายกรัฐมนตรีได้ออกประกาศ
ระเบียบส�ำนักนายกรัฐมนตรี ลงวันท่ี 9 สิงหาคม พ.ศ. 2547 เพ่ือยกเลิกระเบียบฯ ฉบับน้ี
