Page 61 - ความรู้ทางสังคมศาสตร์และเทคโนโลยี สำหรับนักนิเทศศาสตร์

ความรดู้ า้ นวัฒนธรรมและศาสนา 13-51
ตารางที่ 13.3 คุณลกั ษณะของกรอบแนวคดิ แบบโลกศกั ดิ์สทิ ธ์ิ (โลกตุ ระ) และโลกยี ะ

โลกศกั ด์สิ ิทธิ์/โลกตุ ระ (Sacred framework) โลกยี ะ (Secular framework)

• เน้นส่ิงทมี่ องไม่เห็น สมั ผสั จบั ต้องไม่ได้ • เนน้ สง่ิ ทมี่ องเหน็ สมั ผสั ไดด้ ว้ ยประสาทสมั ผสั ทงั้ 5
(invisible) • เนน้ ความขัดแย้ง (conflict)
• เน้นเอกภาพ/ความเป็นหนงึ่ (unity) • เน้นการใชเ้ หตุผลเปน็ เครอื่ งมอื ทางความคิด
• เนน้ อารมณ์ความรสู้ ึกเยีย่ งมนษุ ย์ (instrumental rationality)
(humanistic sentiment) • เนน้ สงั คม/หลกั การ (social/principle)
• เน้นตวั บุคคล (person) • เนน้ ภาวะวิสยั /เหตุผล/พิสจู น์ทดลอง
• เน้นความเช่ือ (faith) (objectivity/reason)
• เน้นระบบอาวุโส/ผูใ้ หญ่ (authority) • เนน้ ข้อมูลขา่ วสาร (information)
• เนน้ ธรรมเนยี มประเพณี (tradition) • เนน้ ความกา้ วหน้า/ความแปลกใหม่
(progress & innovation)

ท่ีมา: กาญจนา แก้วเทพ. (2554) การสือ่ สาร ศาสนา กฬี า หนา้ 22.

ตามแนวคดิ ของทฤษฎีโลกียนุวตั ร ยคุ สังคมใหม่มปี ัจจัยหลายอย่างที่ลดทอนบทบาทของศาสนา
โดยเฉพาะ ความเจริญก้าวหน้าของวิทยาศาสตร์ท่ีน�ำมาซ่ึงแนวคิดแบบหตุผลนิยมอันสวนทางกับความ
เชื่อ วัฒนธรรมแบบเสรีนิยมท่ีมากับสังคมยุคใหม่ การสร้างความทันสมัยที่เป็นคู่ตรงข้ามกับศาสนาโดย
มองวา่ ศาสนาเปน็ สงิ่ ทข่ี ดั ขวางความเจรญิ ของประเทศ การเนน้ อำ� นาจรฐั ทส่ี ง่ ผลกระทบถงึ การลดบทบาท
ศาสนาจากสถาบนั ตา่ งๆ เชน่ การจดั การศกึ ษาโดยรฐั แทนทว่ี ดั หรอื องคก์ ารศาสนา การจดั การสาธารณสขุ
แทนคณะมชิ ช่ันนารี การจดั รฐั สวัสดกิ ารสงเคราะห์ เปน็ ต้น รวมไปถงึ การพัฒนาการของเทคโนโลยีก็เป็น
สง่ิ เสรมิ สง่ สำ� คญั ยง่ิ ตอ่ การลดอำ� นาจของศาสนา โดยนบั ตง้ั แต่ กเู ตน็ เบอรก์ (Gutenberg)ไดป้ ระดษิ ฐแ์ ทน่
พมิ พ์ ในปี ค.ศ. 1453 งานพมิ พ์ก็เป็นไปอยา่ งแพร่หลาย

ในเร่ืองศาสนาน้ันก่อนหน้านี้หากต้องการจะแสดงความคิดเห็นจะต้องใช้การเขยี นเอกสารซึง่ เป็น
ไปอยา่ งจำ� กดั และทางการสามารถทำ� ลายไดง้ า่ ย แตเ่ มอ่ื มแี ทน่ พมิ พก์ ารแพรค่ วามคดิ กเ็ ปน็ ไปไดก้ วา้ งขวาง
เชน่ การพมิ พก์ ารแปลงานเขยี นตอ่ ตา้ นศาสนจกั รของมารต์ นิ ลเู ธอร์ (Martin Luter) จากภาษาละตนิ เปน็
ภาษาทอ้ งถน่ิ ซงึ่ จดั พมิ พ์เป็นแผน่ พบั ใน 1 เดือนสามารถกระจายท่ัวยุโรปได้ถงึ 4,000 แผน่ และแมว้ า่
ศาสนจกั รจะพยายามเผาท�ำลายกไ็ มส่ ามารถขจดั ไดห้ มด นอกจากนก้ี ารพมิ พค์ มั ภรี ไ์ บเบลิ ทแ่ี ปลจากภาษา
ละตินเป็นภาษาท้องถิ่นย่ิงส่งเสริมการลดอ�ำนาจของศาสนจักร เพราะการจัดพิมพ์อย่างแพร่หลายท�ำให้
ประชาชนสามารถอ่านพระคัมภีร์และน�ำข้อความมาตอบโต้พระสงฆ์ได้ท้ังๆ ที่ก่อนหน้าน้ีมีเพียงพระสงฆ์
เทา่ น้ันท่ีเป็นผูอ้ ่านคัมภีรแ์ ละอ่านภาษาละตนิ ได้ (กาญจนา แกว้ เทพ, 2549: 66)

ย่ิงมีการพัฒนาเทคโนโลยีผ่านเครือข่ายโทรคมนาคมท�ำให้โลกเข้าสู่สังคมโลกาภิวัตน์ก็ยิ่งท�ำให้
คา่ นยิ มแบบโลกยี ะแพรข่ ยายไดร้ บั การกระตนุ้ โดยสอื่ ตา่ งๆ แพรไ่ ปยงั พนื้ ทหี่ า่ งไกลไดอ้ ยา่ งสะดวกรวดเรว็