Page 48 - วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์
P. 48
3-36 วิทยาศาสตร์แ ละเทคโนโลยีการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์
3.5 ปฏิกิริยาออกซิเดชัน-รีดักชัน เป็นปฏิกิริยาที่มีการเปลี่ยนแปลงสภาวะออกซิเดชันของคาร์บอน ใน
กรณีของสารประกอบอินทรีย์สามารถพิจารณาการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวโดยเปรียบเทียบจากปริมาณของออกซิเจน
หรือไฮโดรเจนในโมเลกุลของส ารตั้งต้นและผลปฏิกิริยา ดังนี้
ถ้ามีการเพิ่มออกซิเจนหรือลดไฮโดรเจนจากสารตั้งต้นเป็นปฏิกิริยาออกซิเดชัน ตัวอย่างเช่น ปฏิกิริยาการ
เปลี่ยนแอซีทัลดีไฮด์ (acetaldehyde) เป็นกรดแอซีติก (acetic acid) มีออกซิเจนเพิ่มขึ้นจากสารตั้งต้น จึงเป็น
ปฏิกิริยาอ อกซิเดชัน
ถ้ามีการเพิ่มไฮโดรเจนหรือลดออกซิเดชันจากสารตั้งต้น เป็นปฏิกิริยารีดักชัน ตัวอย่างเช่น ปฏิกิริยาการ
เปลี่ยนอีท ีนเป็นอีเทนมีไฮโดรเจนเพิ่มข ึ้นจ ากส ารตั้งต ้น จึงเป็นป ฏิกิริยารีดักชัน
แตถ่ ้าป ฏกิ ริ ิยาใดม กี ารเปลี่ยนแปลงข องอ อกซิเจนแ ละไฮโดรเจนเท่ากบั อ ัตราส่วนข องไฮโดรเจนต อ่ อ อกซเิ จน
ของน ํ้า (H : O = 2 : 1) ไม่จัดว่าปฏิกิริยานั้นเป็นปฏิกิริยาอ อกซิเดชันหรือร ีดักชัน ตัวอย่างเช่น การเปลี่ยนอีทีนเป็น
เอท านอล (ethanol) หรือเอทิลแ อลกฮอล์ (ethyl alcohol)
ปฏิกิริยาน ี้เป็นปฏิกิริยาก ารเติม ไม่ใช่ป ฏิกิริยาอ อกซิเดชันเนื่องจากม ีไฮโดรเจนเพิ่มข ึ้น 2 อะตอม ออกซิเจน
เพิ่มข ึ้น 1 อะตอม
กจิ กรรม 3.1.5
1. ให้ร ะบปุ ระเภทข องต ัวทำ�ป ฏิกริ ิยาตอ่ ไปน ว้ี ่า เปน็ อเิ ลก็ โทรไฟล์ นวิ คลโี อไฟล์ หรอื อ นมุ ลู อิสระ
1.1 CCAlHl-C3l+3
1.2
1.3
1.4 CH3CH2OH
