Page 44 - การวิจัยเบื้องต้นทางสารสนเทศศาสตร์

5-34 การวิจัยเบื้องต้นทางสารสนเทศศาสตร์

เร่อื งที่ 5.2.1
การเกบ็ รวบรวมขอ้ มูลการวิจยั โดยใช้แบบสอบถาม

แบบสอบถามที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลนั้นมี 2 ประเภท คือแบบสอบถามฉบับพิมพ์และแบบสอบถาม
อิเล็กทรอนิกส์ แต่ละประเภทมีวิธีการเก็บข้อมูลแตกต่างกัน

1. การเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู การวจิ ัยโดยใช้แบบสอบถามฉบับพิมพ์

การเก็บรวบรวมข้อมูลการวิจัยโดยใช้แบบสอบถามฉบับพิมพ์ทำ�ได้ 2 วิธี คือ การส่งให้ผู้ตอบด้วยตนเอง
และการส่งทางไปรษณีย์

1.1 การส่งแบบสอบถามให้ผู้ตอบด้วยตนเอง วิธีนี้ส่วนใหญ่จะใช้เมื่อกลุ่มตัวอย่างเป็นอยู่ในหน่วยงาน
เดียวกัน เช่น บริษัทใดบริษัทหนึ่ง สถานศึกษาใดสถานศึกษาหนึ่ง หรืออยู่ในเขตจังหวัดเดียวกันที่สามารถเดินทาง
ไปส่งแบบสอบถามได้ด้วยตนเอง เช่น สถาบันการศึกษาในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล โรงเรียนในเขตพื้นที่
ศกึ ษาเดยี วกนั ผูว้ จิ ยั สามารถไปขออนญุ าตผูบ้ รหิ ารหนว่ ยงานนัน้ ๆ ขอน�ำ แบบสอบถามไปแจกใหแ้ กผ่ ูต้ อบดว้ ยตนเอง
ถ้าเป็นสถานศึกษาส่วนใหญ่ฝ่ายวิจัยหรือฝ่ายวิชาการจะเป็นผู้รับไว้ และดำ�เนินการแจกจ่ายให้บุคลากรในหน่วยงาน
ตอบ ถ้าเป็นบริษัทเอกชน บางแห่งจะมีแผนกวิจัยที่จะเป็นผู้ประสานรับแบบสอบถามเพื่อแจกให้กลุ่มตัวอย่าง

บางกรณีแม้ว่ากลุ่มตัวอย่างอาจอยู่ค่อนข้างห่างไกล เช่น อยู่คนละจังหวัดกัน แต่การเก็บข้อมูลผู้วิจัยไม่
ต้องการรบกวนบุคลากรในหน่วยงานต้นสังกัด โดยเฉพาะที่เป็นเอกชน และประสงค์จะพบด้วยตนเองเพื่อสร้าง
ความเชื่อถือ ก็อาจต้องส่งแบบสอบถามให้ผู้ตอบด้วยตนเอง เช่น การวิจัยเกี่ยวกับการใช้สารสนเทศการท่องเที่ยว
ของมัคคุเทศก์ในจังหวัดที่ประสบภัยพิบัติคลื่นสึนามิ กลุ่มตัวอย่างกระจายอยู่ใน 6 จังหวัด คือ ระนอง พังงา กระบี่
ภูเก็ต ตรัง และสตูล ซึ่งแต่ละจังหวัดมีความห่างไกลกัน ผู้วิจัยเดินทางไปยังบริษัทนำ�เที่ยวที่สำ�คัญในแต่ละจังหวัด
เพื่อแนะนำ�ตัว และประสานงานขอส่งแบบสอบถามให้แก่มัคคุเทศก์ด้วยตนเอง เนื่องจากไม่อยากเป็นภาระแก่บริษัท
ทั้งผู้วิจัยต้องการให้ได้มัคคุเทศก์ที่มีลักษณะนำ�เที่ยวแตกต่างกันตามตัวแปรที่กำ�หนดไว้ในการวิจัย และเพื่อไม่ให้มี
การตอบซํ้าซ้อนบุคคลกัน

การรับคืนอาจใช้วิธีนัดหมายเพื่อขอรับแบบสอบถามภายหลังประมาณ 1-2 สัปดาห์ และเมื่อถึงกำ�หนด
ควรโทรศัพท์สอบถามล่วงหน้า หากยังไม่เรียบร้อยควรเลื่อนวันนัดหมายเพื่อรับแบบสอบถามออกไป ผู้วิจัยบาง
คนไม่สะดวกที่จะไปรับด้วยตนเองอาจใช้วิธีการให้ส่งแบบสอบถามคืนทางไปรษณีย์ โดยผู้วิจัยติดแสตมป์ไว้ที่ตัว
แบบสอบถามด้วย

ถา้ เปน็ การเกบ็ ขอ้ มลู กบั นสิ ติ นกั ศกึ ษาหรอื นกั เรยี น ถา้ ผูว้ จิ ยั สามารถตดิ ตอ่ กบั อาจารยผ์ ูส้ อนในชัน้ เรยี น และ
ขออนุญาตใช้เวลาในช่วงสอนบางส่วนในการตอบแบบสอบถาม หากได้รับอนุญาต ผู้วิจัยสามารถให้กลุ่มตัวอย่างตอบ
ในชั่วโมงเรียนได้เลย และสามารถรับกลับคืนได้ทันที แต่วิธีนี้อาจเป็นการรบกวนเวลาของผู้ตอบมากไป และผู้ตอบ
อาจตอบคำ�ถามบางข้อไม่ตรงตามความคิดที่แท้จริง เพราะไม่มีเวลาไตร่ตรองเท่าที่ควร ดังนั้น การเก็บข้อมูลวิธีนี้
ผู้วิจัยอาจไปแจกแบบสอบถามด้วยตนเองได้ แต่การส่งคืนควรเปิดโอกาสให้ผู้ตอบแบบสอบถามส่งคืนทางไปรษณีย์
จะเหมาะสมกว่า