Page 48 - การวิจัยทางนิเทศศาสตร์
P. 48
12-38 การวิจัยทางนิเทศศาสตร์
เรือ่ งท ี่ 12.2.5
การเก็บรวบรวมข ้อมลู ในก ารว จิ ยั ประเมนิ ผล
การเก็บร วบรวมข ้อมูลในการว ิจัยป ระเมินผ ลแผนง านท างน ิเทศศาสตร์เป็นขั้นต อนท ี่ผู้ว ิจัยน ำ�เครื่องม ือการ
วิจัยประเมินผ ลไปใช้ “วัด” ตัวแปรต ่าง ๆ กับก ลุ่มต ัวอย่างในภ าคสนามห รือแหล่งข้อมูลอื่น ๆ การเลือกใช้ว ิธีการเก็บ
รวบรวมข้อมูลที่เหมาะสม นอกจากจ ะช ่วยประหยัดเงิน เวลา และแ รงงานแ ล้ว ยังได้ร ับข ้อมูลท ี่มีคุณภาพสำ�หรับก าร
วิจัยด ้วย
แม้ว่าเครื่องมือหลักที่นิยมกันอย่างยิ่งในการวิจัยประเมินผลจะเป็นแบบสอบถาม แต่ลักษณะการนำ�
แบบสอบถามไปใชใ้นก ารเก็บร วบรวมข ้อมูลก ับก ลุ่มต ัวอย่างในก ารป ระเมินน ั้นอ าจแ ตกต ่างก ันต ามแ ตค่ วามเหมาะส ม
กับส ถานการณ์ในก ารว ิจัย เช่น การส ัมภาษณ์อ าจใช้แ บบสอบถามป ระกอบก ารส ัมภาษณ์แ บบเผชิญห น้าโดยพ นักงาน
สัมภาษณ์ การสำ�รวจทางโทรศัพท์ก็ใช้แบบสอบถามประกอบการสัมภาษณ์เช่นเดียวกัน ในกรณีที่ใช้แบบสอบถาม
ประกอบก ารส ัมภาษณแ์ บบเผชิญห น้าห รือส ัมภาษณท์ างโทรศัพท์ จะเรียกแ บบสอบถามท ี่ใช้ว ่า “แบบส ัมภาษณ์” ส่วน
การส ่งแบบสอบถามให้ผ ู้ต อบต อบเองก็อ าจใช้ว ิธีการส ่งแ ละรับคืนท างไปรษณีย์ หรือผ ู้วิจัยเป็นผ ู้ไปส่งและรับคืนเอง
หรือผสมกัน เช่น ส่งทางไปรษณีย์แต่ผู้วิจัยไปรับคืนมาเอง หรือกลับกันก็ได้ นอกจากนี้ยังอาจเก็บรวบรวมข้อมูล
โดยผ ่านทางเว็บไซต์ ซึ่งหมายถึง การเสนอแบบสอบถามแ ก่ผ ู้ให้ข้อมูลโดยผ่านท างอ ินเทอร์เน็ต และผู้ให้ข้อมูลกรอก
แบบสอบถามคืนผ ่านท างอ ินเทอร์เน็ตเช่นเดียวกัน เป็นต้น
เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ครบถ้วนสมบูรณ์ ขั้นตอนการเก็บรวบรวมข้อมูลไม่ควรละเลยการควบคุมคุณภาพของ
ข้อมูล การตรวจสอบอย่างใกล้ชิดแ ละต ่อเนื่อง เพื่อป้องกันค วามผิดพลาด และบกพร่องในขั้นเก็บรวบรวมข้อมูลอัน
จะกลายเป็นปัญหาที่แก้ไขไม่ได้เมื่องานสำ�รวจผ่านไปแล้วและในที่สุดปัญหานั้นอาจส่งผลในขั้นการจัดกระทำ�และ
วิเคราะห์ข ้อมูลได้
วิธีก ารเก็บร วบรวมข อ้ มูล
ในปัจจุบันการเก็บรวบรวมข้อมูลในงานวิจัยทางนิเทศศาสตร์มีหลากหลายวิธีการ แต่จะกล่าวถึงในที่นี้
เพียงบางวิธีก ารท ี่ส ำ�คัญ ได้แก่ 1) การส ัมภาษณ์ 2) การใช้แบบสอบถาม 3) การใช้โทรศัพท์ 4) การใช้เว็บไซต์ และ
5) การสังเกต
1. การสัมภาษณ์ ในการเก็บรวบรวมข้อมูลมีการสัมภาษณ์หลากหลายรูปแบบ ในที่นี้จะกล่าวถึงเพียง 2
รูปแบบ ได้แก่
1.1 การสัมภาษณ์โดยใช้แบบสอบถาม เป็นการที่ผู้รวบรวมข้อมูลสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลตามถ้อยคำ�
ที่ปรากฏในแบบสอบถามทุกประการ แบบสอบถามที่ใช้ประกอบการสัมภาษณ์แบบเผชิญหน้าที่มักเรียกว่า “แบบ
สัมภาษณ์” ผู้เก็บข ้อมูลหรือผ ู้สัมภาษณ์นอกจากถ ามค ำ�ถามแ ล้ว ยังต ้องบ ันทึกค ำ�ตอบลงในแ บบสัมภาษณ์ด ้วย
1) การเตรยี มก ารส ัมภาษณ์ ในก ารเตรีย มการส ัมภาษณ์ควรจ ะเริ่มต้นด้วย การเตรีย มพ นักงาน
สัมภาษณ์ การเตรียมแ บบสัมภาษณ์ และก ารเตรีย มพื้นที่ที่จ ะเก็บรวบรวมข้อมูล
2) การดำ�เนินการสัมภาษณ์ เป็นขั้นตอนที่ผู้เก็บข้อมูลเผชิญหน้ากับผู้ให้ข้อมูล มีการสอบถาม
และตอบเพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลที่ต้องการในการวิจัย แต่ในการปฏิบัติผู้สัมภาษณ์ต้องการทักษะสำ�คัญหลายประการ
ที่ต้องอ าศัยการเรียนรู้และฝ ึกฝนจึงจ ะท ำ�ให้ลุล่วงด ้วยด ี
