Page 19 - ประสบการณ์วิชาชีพภาษาอังกฤษ
P. 19
การพัฒนาภาวะผู้นำ� 15-7
เรอื่ งท ี่ 15.1.1
ผู้น�ำ ก ับส งั คม
ผู้นำ�โดยคำ�จำ�กัดความอาจจำ�แนกได้เป็น 3 ประเภท คือ ประเภทแรก ผู้นำ�ในลักษณะที่หมายถึง ความ
สามารถ ประเภทที่สอง ผู้นำ�ในลักษณะที่หมายถึงกระบวนการ และประเภทท่ีสาม ผู้นำ�ในลักษณะที่หมายถึง
ปรากฏการณ์ อย่างไรก็ตามแนวคิดเกี่ยวก ับก ารเป็นผ ู้นำ�อาจจ ะก ล่าวโดยส รุปต ามค ำ�จำ�กัดความข อง ลา ปแี อร์ และ
ฟรานสเวอร์ธ ที่กล่าวว่า “การเป็นผู้นำ�ได้แก่พฤติกรรมซึ่งมีผลทำ�ให้พฤติกรรมของผู้อื่นยอมคล้อยตามแทนที่จะ
คล้อยต ามพฤติกรรมของผู้อื่น”
ดังนั้น หากเราพิจารณาผู้นำ�ไม่ว่าในลักษณะใดและตามแนวคิดใดในทางสังคมวิทยาแล้ว การอยู่กัน
เป็นกลุ่มเป็นพวกข องคนเราก็ค งจะหลีกเลี่ยงการมีผ ู้นำ�และผู้ตามไม่ได้
เนื่องจากสังคมของคนเรามีการจัดระเบียบทางสังคมเพราะคนเราจะต้องปฏิบัติตามกฎเกณฑ์บางอย่าง
ในการอยู่ร่วมกัน หรือมีความสัมพันธ์ต่อกัน จึงเป็นเหตุให้คนเราต้องปฏิบัติในบางสิ่งบางอย่าง และหลีกเลี่ยงที่จะ
ไม่ปฏิบัติบางลักษณะ จนกลายเป็นเหตุจูงใจให้ปฏิบัติอย่างไรและไม่ให้ปฏิบัติอย่างไร ซึ่งดูเหมือนว่าจะมีสภาพการ
บ ังคับเกิดข ึ้น และเป็นสภาพข องค วามมุ่งห วังเกิดข ึ้นในอ ันท ี่จะต ้องปฏิบัติในก ารมีความส ัมพันธ์ต ่อก ันทางส ังคม
ด้วยเหตุที่ความมุ่งหวังดังกล่าวเป็นสภาพบังคับหรือเป็นระเบียบของสังคมที่พึงปฏิบัติต่อกันนั้น เนื่องจาก
สังคมย่อมมีการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ คนเราจึงต้องปรับตัวให้สอดคล้องกับสภาพการณ์ซึ่งไม่เคยพบเห็นมาก่อน
อันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงที่ไม่มีกฎเกณฑ์ที่กำ�หนดไว้อย่างแน่นอน หรือจะกล่าวอีกนัยหนึ่งขณะที่สังคม
กำ�หนดระเบียบกฎเกณฑ์ที่จะต้องปฏิบัติไว้นั้น การเปลี่ยนแปลงของสังคมก็จะเกิดความไม่เป็นระเบียบขึ้นเช่นกัน
ความคาดหวังจากความไม่เป็นระเบียบของสังคมในอันที่จะพึงปฏิบัติต่อกันก็มีเช่นกัน เราจึงมักจะเรียกว่าค่านิยมที่
ขัดกันไม่ว่าในเรื่อง ความก ้าวหน้า เสรีภาพ วัตถุนิยม การแ ข่งขัน แม้ในเรื่องค วามด ีแ ละค ุณธรรมก ็เช่นก ัน บางค น
จ ึงท ุจริตเพื่อให้เกิดค วามรํ่ารวย ใช้อ ำ�นาจห น้าที่เพื่อค วามมีหน้าม ีต าก็ได้
ผู้นำ�ในสังคมจึงเป็นผู้ที่ถูกคาดหวังจากสภาพดังกล่าวเป็นอย่างมาก ความคาดหวังต่อการประพฤติปฏิบัติ
ซึ่งแสดงออกมาเป็นพฤติกรรมที่ทุกฝ่ายได้รับความพึงพอใจและศรัทธานิยมยกย่อง การที่ผู้นำ�ในสังคมจะสามารถ
ปรับตนปรับใจให้บรรลุความคาดหวังดังกล่าวได้ก็ต่อเมื่อผู้นำ�มีความกระจ่างถึงปฏิสัมพันธ์ในลักษณะต่อไปนี้ ทาง
สังคมวิทยา คือ การต ิดต่อส ื่อความห มาย การข ัดแ ย้ง การแ ข่งขัน การประนีประนอมผ ลประโยชน์ที่ขัดแ ย้งกัน การ
ผสมผ สานก ลมกลืนเข้าหากัน และการร่วมมือสนับสนุนซึ่งกันแ ละก ัน
1. การต ดิ ตอ่ ส ่อื ค วามหมาย (communication) การต ิดต่อส ื่อความหมายเป็นห ลักส ำ�คัญต่อก ารม ีปฏิกิริยา
โต้ตอบต่อกันในสังคม เพราะเป็นกระบวนการถ่ายทอดทัศนคติ รับความคิดเพื่อทำ�ความเข้าใจต่อกันโดยมีภาษา
เป็นสื่อ ภาษาก็มีทั้งภาษาพูด ภาษาเขียน หรือการใช้สัญลักษณ์และการติดต่อสื่อความหมายแตกต่างกันไปตาม
ส ภาพของสังคมหรือชนชั้นต่างๆ โดยมีบุคคลอย่างน้อย 2 คน คือ ผู้ส่งกับผู้รับสัญลักษณ์ในการติดต่อซึ่งอุปสรรค
ของการต ิดต่อสื่อความหมายเกิดข ึ้นได้เสมอ ถ้าหากท ั้ง 2 ฝ่ายไม่สามารถเข้าใจความหมายของสิ่งที่ถ่ายทอดแก่กัน
หรือสิ่งที่ต้องการสื่อสารเกิดการเข้าใจผิด บิดเบือน กำ�กวม ฯลฯ ความไม่เป็นระเบียบอาจเกิดขึ้นได้เพราะโอกาสที่
คนจะไม่เข้าใจก ันแ ม้จะใช้ภ าษาเดียวกันย่อมมีได้เสมอ อย่างไรก ็ตาม การต ิดต่อสื่อสารเป็นสิ่งจำ�เป็นในการถ ่ายทอด
ความค ิด หรือท ัศนคติของบ ุคคลและกลุ่มในก ารม ีความสัมพันธ์ต ่อก ัน
