Page 65 - ประวัติศาสตร์ไทย
P. 65
อาณาจักรอยธุ ยา 4-55
4. จังกอบ คือ ค่าผ่านดา่ นขนอนทางบกทางนํา้ (ขนอน = ทตี่ ้งั เก็บภาษ)ี ทต่ี งั้ อยตู่ ามบรเิ วณ
ทางเขา้ กรงุ ศรอี ยธุ ยาทง้ั สท่ี ศิ เรยี กเกบ็ จากทงั้ เรอื สนิ คา้ ตา่ งประเทศและพอ่ คา้ แมค่ า้ ภายในอาณาจกั ร โดย
เรือสนิ คา้ น้นั จะเก็บตามส่วนระวางบรรทกุ วดั จากความกว้างของปากเรือ ตามอตั ราทีก่ �ำหนดในแต่ละช่วง
ระยะเวลา จงึ มักเรียกว่า คา่ ปากเรอื หรือภาษปี ากเรอื สว่ นจังกอบท่เี รยี กเกบ็ จากพอ่ คา้ แม่คา้ ทอ้ งถ่นิ น้นั
มกั เก็บชกั สว่ นสินค้าไว้ในอตั รา 10 ชัก 1
5. ฤชา คอื เงนิ คา่ ธรรมเนยี มทร่ี ฐั เรยี กเกบ็ จากราษฎรเฉพาะราย ในกจิ การทท่ี างราชการจดั ทำ� ให้
เช่น การออกโฉนดตราสาร หรือเงินปรับไหมที่ฝ่ายแพ้คดีจะต้องชดใช้ให้แก่ฝ่ายชนะ รัฐบาลจะเก็บไป
คร่ึงหนึ่งเปน็ คา่ ฤชา ซง่ึ เรยี กกันอีกช่อื หน่ึงว่า “เงินพนิ ยั หลวง”
6. รายได้จากการค้ากับต่างประเทศ ได้แก่ ผลก�ำไรจากการค้าส�ำเภา ภาษีสินค้าขาเข้า ภาษี
สินค้าขาออก ของพระราชทานจากจักรพรรดิจีน และบรรณาการจากพวกพ่อค้าต่างชาติที่เข้ามาติดต่อ
คา้ ขายกบั อยุธยา
สว่ นในด้านรายจ่าย ซง่ึ มักดำ� เนนิ ไปตามพนั ธะทางสังคมและศาสนาน้นั ประกอบด้วย รายจา่ ยใน
กจิ กรรมตา่ งๆ ของราชสำ� นกั รายจา่ ยดา้ นการทำ� นบุ ำ� รงุ พทุ ธศาสนา รายจา่ ยการพระราชทานเบย้ี หวดั และ
สงิ่ ของแกข่ นุ นางตามกรมกองตา่ งๆ รายจา่ ยดา้ นการทหาร การสงคราม การถวายเครอ่ื งราชบรรณาการ
จกั รพรรดจิ นี เพอื่ ผลประโยชนท์ างการคา้ กบั จนี และรายจา่ ยจรเมอ่ื เกดิ วกิ ฤตการณต์ า่ งๆ เชน่ ทพุ ภกิ ขภยั
โรคระบาด โดยรวมแลว้ รฐั ศกั ดนิ าในสมยั อยธุ ยามรี ายไดเ้ พยี งพอกบั รายจา่ ย และมฐี านะทมี่ น่ั คงดา้ นรายได้
กิจกรรม 4.3.3
ในสมยั อยธุ ยา รัฐบาลมีรายได้จากแหล่งใดบา้ ง และไดใ้ ชจ้ ่ายไปในด้านใด
แนวตอบกิจกรรม 4.3.3
รฐั บาลสมยั อยธุ ยามรี ายได้จากแรงงานเกณฑ์ สว่ ย อากร จังกอบ ฤชา และรายไดจ้ ากการคา้ กบั
ต่างประเทศ
สว่ นรายจา่ ยนนั้ มที ง้ั รายจา่ ยในราชสำ� นกั การทำ� นบุ ำ� รงุ พทุ ธศาสนา การปนู บำ� เหนจ็ ขนุ นาง การ
ทหาร การสงคราม การถวายเคร่ืองราชบรรณาการจักรพรรดิจีนเพ่ือผลประโยชน์ทางการค้ากับจีน และ
รายจ่ายจรเมือ่ เกดิ วิกฤตการณ์ เชน่ ทุพภกิ ขภยั โรคระบาด ฯลฯ
