Page 42 - วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และสิ่งแวดล้อมเพื่อชีวิต
P. 42
5-32 วทิ ยาศาสตรเ์ ทคโนโลยีและส่ิงแวดล้อมเพอ่ื ชีวิต
2) ยาใช้ภายนอก
(1) ยาทาแกค้ นั ผิวหนัง ได้แก่ ยาทาแก้ผดผื่นคัน
(2) ยาทาแก้ปวดบวม ไดแ้ ก่ ขีผ้ ึง้ ปวดบวม
(3) ยาสดู ดมแก้ลมวงิ เวยี น ไดแ้ ก่ เหลา้ แอมโมเนียหอม
(4) ยารกั ษาแผลไฟไหมน้ ํา้ รอ้ นลวก ได้แก่ ยารักษาแผลน้าํ ร้อนลวก
(5) ยารกั ษาแผลสด ไดแ้ ก่ ทงิ เจอรโ์ ทเมอรอซอล
(6) ยาเชด็ แผล ได้แก่ แอลกอฮอลเ์ ช็ดแผล
นอกจากขอ้ มลู ของยาสามญั ประจ�ำบา้ นแลว้ ยงั มคี วามรเู้ กย่ี วกบั ยาทอ่ี าจตอ้ งมกี ารใชบ้ อ่ ยๆ ไดแ้ ก่
ยาแกห้ วัด และยาแก้ไอ ดังที่ สุธี เวศะวากยานนท์ (2542) เสนอไว้ดงั น้ี
1) ยาแก้ไข้หวัด เนื่องจากผู้ป่วยจะมีอาการไข้สูง ปวดเมื่อยกล้ามเน้ือบริเวณต้นแขน-ขา
ปวดศีรษะ ออ่ นเพลีย และเบ่ืออาหาร การรกั ษาโรคตามอาการ ไดแ้ ก่ การใชย้ าพาราเซทามอลเพ่ือลดไข้
และยาคลอเฟนลิ ามนี เปน็ ยาแกแ้ พล้ ดนา้ํ มกู ถา้ มอี าการคดั จมกู กต็ อ้ งผสมยาแกแ้ พอ้ ากาศ เชน่ ฟนิ ลิ โทร
พาโนลามนี
2) ยาแก้ไอ เม่อื มีสิง่ ท่ที ำ� ใหเ้ กดิ การระคายตอ่ ปอดและทางเดินหายใจ ร่างกายจะแสดงปฏิกริ ิยา
ปอ้ งกนั ตวั เองตามธรรมชาตคิ อื การไอซงึ่ มี 2 แบบ คอื ไอมเี สมหะ และไอไมม่ เี สมหะหรอื ทเ่ี รยี กวา่ ไอแหง้
การไอแบบมีเสมหะเกิดจากการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจหรือปอด ส่วนการไอแบบไม่มีเสมหะเกิด
จากการแพฝ้ นุ่ ละออง แกส๊ ควนั อากาศเยน็ หรอื แหง้ เกสรดอกไม้ และอนื่ ๆ การมอี าการทแี่ ตกตา่ งเชน่ นี้
ทำ� ให้มยี าแกไ้ อ 4 ประเภท คือ
(1) ยาระงับไอ ออกฤทธ์ิควบคุมการไอท่ีสมองมี 2 ชนิด คือ ชนิดเสพติดกับชนิดไม่
เสพติด ไดแ้ ก่ ยาแดกซ์ไทรเมเทอรแ์ ฟน และยาแอนติฮิสตามีนใช้สำ� หรบั ไอแห้งและเป็นยาอันตราย
(2) ยาขบั เสมหะ ออกฤทธิก์ ระตุน้ ใหม้ ีการขบั เสมหะไดง้ ่าย เชน่ ยาแอมโมเนยี มคลอไรด์
(3) ยาละลายเสมหะ ท�ำให้เสมหะมีความหนืดลดลงช่วยให้ขับเสมหะออกได้ง่ายขึ้นใช้
ส�ำหรับอาการไอท่มี เี สมหะมากและเหนยี วข้น
(4) ยาทีท่ ำ� ให้ช่มุ คอ ยานีจ้ ะไปเคลอื บผิวหลอดลมและลดอาการระคายใชส้ �ำหรบั อาการไอ
ทกุ ชนิด เช่น ยาแก้ไอนาํ้ เช่อื ม เปน็ ตน้
ยาแกไ้ อบางชนดิ มฤี ทธค์ิ วบคมุ การไอแบง่ เปน็ ชนดิ ทมี่ แี ละไมม่ สี ารเสพตดิ เปน็ สว่ นผสม สารเสพตดิ
ดงั กลา่ วไดแ้ ก่ โคเดอนี (Codeine) หรอื ฝน่ิ ยา โดยทโี่ คเดอนี เปน็ อนพุ นั ธข์ องฝน่ิ ออกฤทธทิ์ รี่ ะบบประสาท
สว่ นกลางมีสมบตั ขิ องเภสชั วิทยาคอื ระงับปวดและมีประสทิ ธิภาพในการระงับอาการไอไดด้ โี ดยออกฤทธิ์
กดศนู ยค์ วบคมุ การไอในสมอง จงึ นำ� มาใชเ้ ปน็ สว่ นผสมของยาแกไ้ อถา้ นำ� ไปใชใ้ นทางทผ่ี ดิ จะเกดิ อนั ตราย
ต่อสุขภาพแสดงอาการคลื่นไส้ อาเจียน ง่วงซึม และเกิดการติดยารวมถึงมีอาการถอนยาเมื่อขาดยา
เช่นเดียวกับการตดิ มอร์ฟนิ และเฮโรอีน ซึ่งต้องมีการบำ� บัดรักษาจงึ จะหายจากการตดิ ยาได้
ในการใชส้ ารเคมที ่ีเป็นยามีส่ิงที่น่ารอู้ ีก 2 เร่อื ง คือ ข้อควรระวังในการใชย้ าผดิ และวธิ กี ารสงั เกต
เพือ่ หลกี เล่ยี งการใช้ยาท่ีหมดอายุ ดงั น้ี
