Page 30 - การศึกษาชุมชนเพื่อการวิจัยและพัฒนา
P. 30
3-20 การศึกษาชุมชนเพื่อการวิจยั และพฒั นา
สื่อกิจกรม ส่ือเฉพาะกิจ สื่อใหม่ ส่ือหนังสือพิมพ์ชุมชน และสื่อกระจายเสียงและภาพในชุมชน ได้แก่
หอกระจายขา่ ว เสยี งตามสาย วทิ ย-ุ โทรทศั นช์ มุ ชน ยง่ิ รจู้ กั สอื่ มากกย็ อ่ มมเี ครอื่ งมอื ในการสอื่ สารไดม้ ากขนึ้
การพิจารณาตัวสื่อ ยังอาจพิจารณาเพิ่มเติมด้วยว่า สื่อดังกล่าวมีสถานภาพอย่างไร อยู่ดีหรือมี
ความเข้มแข็ง สูญหาย อ่อนแอ เพี้ยนหรือเปล่ียนแปลง เพ่ือท่ีว่าจะท�ำให้เกิดการใช้และการพัฒนาส่ือ
ดงั กลา่ วไดด้ ว้ ย และเนอ่ื งดว้ ยสอ่ื จะอยอู่ ยา่ งโดดเดยี่ วไมไ่ ด้ การพจิ ารณาตวั สอื่ ยงั จะตอ้ งพจิ ารณาถงึ บรบิ ท
ของสือ่ ชุมชน อาทิ การพิจารณาผู้คนทเ่ี กย่ี วขอ้ งกับส่ือ การพจิ ารณาเครอื ขา่ ยของสอ่ื
7. ทุนหรือศักยภาพในชุมชน
ทนุ ในทน่ี ไี้ มไ่ ดห้ มายถงึ เรอ่ื งเงนิ ทด่ี นิ ซง่ึ เปน็ ทนุ เศรษฐกจิ เทา่ นนั้ ในทศั นะของ ปแิ อร์ บดู เิ ยอร์
(Pierre Bourdieu) ทนุ จะขยายไปถงึ ทุนวฒั นธรรม ซง่ึ จะหมายถึงความรู้ รา่ งกาย ทุนสญั ลักษณ์ ได้แก่
อ�ำนาจ บารมี ทุนสังคม ได้แก่ เครือข่าย ทุนเหล่านี้จะกลายเป็นพลังในการด�ำเนินกิจกรรมต่างๆ การ
พจิ ารณาบรบิ ทเรอ่ื งทนุ จะทำ� ใหเ้ ขา้ ใจไดว้ า่ ชมุ ชนมศี กั ยภาพในการทำ� งาน การแกไ้ ขปญั หาหรอื ไมอ่ ยา่ งไร
บางชมุ ชนอาจมที นุ เปน็ เรอื่ งเงนิ งบประมาณ บางชมุ ชนอาจมที นุ สญั ลกั ษณท์ เ่ี ปน็ บคุ คล ทมี่ คี วามเกง่ มชี อื่
เสียง มีบารมี บางชมุ ชนอาจมีทนุ ในดา้ นวฒั นธรรม ภูมิปัญญา และบางชมุ ชนกอ็ าจมที นุ เปน็ เครือขา่ ย
การพิจารณาทุนจะท�ำให้เห็นว่า ชุมชนมีความรู้ เงิน คน ความสามารถในการด�ำเนินการแก้ไข
ปัญหาชมุ ชน โดยปกติชุมชนมกั จะมที ุนแบบนีอ้ ยแู่ ล้ว โดยเฉพาะในอดตี เพียงแตว่ ่า ในยคุ สังคมทนุ นิยม
มกั จะทำ� ใหท้ นุ เหลา่ นลี้ บเลอื นหายไป จงึ อาจตอ้ งใชก้ ารวเิ คราะหท์ บทวนอดตี เพอ่ื แสดงใหเ้ หน็ วา่ ชมุ ชนมี
ความรู้ ความสามารถในการด�ำเนินการ
หากจะสรปุ การศกึ ษาประเด็นการวิเคราะห์ชุมชนและตวั อยา่ งการศึกษาไดด้ งั ตารางดา้ นลา่ ง
ประเด็นการวิเคราะห์ชุมชน ตัวอย่างการศึกษา
ประวัตศิ าสตร์ การกอ่ ตัว
ลักษณะกายภาพ อายุของชมุ ชน
ทต่ี ้งั อาณาเขต
โครงสรา้ ง บา้ นเรือน
สิง่ แวดลอ้ ม
- โครงสรา้ งประชากร ไดแ้ ก่ อายุ เชื้อชาติ เพศ วัย อาชพี การศึกษา
สถานภาพ
- โครงสร้างครอบครวั ได้แก่ ครอบครวั เดย่ี ว ครอบครัวขยาย ครอบครวั
แบบใหม่
- โครงสรา้ งการเมอื ง ไดแ้ ก่ ผู้นำ� กฎเกณฑก์ ารควบคุม
- โครงสร้างเศรษฐกจิ ได้แก่ การผลิต การใชท้ ด่ี นิ หนี้สิน รายได้
- โครงสรา้ งศาสนา ไดแ้ ก่ วัด ความเช่ือ
