Page 23 - การบริหารจัดการและกลยุทธ์ การสื่อสารชุมชน
P. 23
การบริหารจัดการและกลยุทธก์ ารสอื่ สารเพอื่ การจดั การความรใู้ นชมุ ชน 5-13
เร่ืองที่ 5.2.1
องค์ประกอบของการจัดการความรู้และโมเดลของการจัดการความรู้
การจดั การความรปู้ ระกอบดว้ ยองคป์ ระกอบสำ� คญั 3 ประการ ไดแ้ ก่ ทรพั ยากรบคุ คล การสอื่ สาร
และเทคโนโลยี ดงั รายละเอยี ดคือ
องค์ประกอบของการจัดการความรู้
1. ทรัพยากรบุคคล เปน็ องคป์ ระกอบทส่ี ำ� คญั ทส่ี ดุ ของการจดั การความรู้ เพราะทรพั ยากรบคุ คล
เปน็ ทง้ั แหลง่ ของความรู้ มบี ทบาทหลกั ในกระบวนการจดั การความรแู้ ละเปน็ ผนู้ ำ� ความรไู้ ปใช้ ทง้ั นสี้ ถาบนั
สง่ เสรมิ การจดั การความรเู้ พอ่ื สงั คม (2553) ไดก้ ลา่ วถงึ บทบาทของทรพั ยากรบคุ คลในกระบวนการจดั การ
ความรู้ โดยแบ่งบุคลากรซ่ึงมีบทบาทส�ำคัญในการจัดการความรู้ตามบทบาทหน้าท่ีในกระบวนจัดการ
ความรู้ ออกเป็น 5 กลมุ่ ได้แก่ ผบู้ รหิ ารสงู สุด คณุ เออื้ คณุ อำ� นวย คุณกิจ และคุณประสาน ดงั นี้
1) ผู้บริหารสูงสุด เปน็ ผ้มู ีบทบาทส�ำคญั ในกระบวนการจัดการเรยี นรู้ หากผ้บู รหิ ารสงู สุด
ของชุมชนเห็นความส�ำคัญของการจัดการความรู้ ก็จะส่งผลต่อความส�ำเร็จของการจัดการความรู้ของ
ชุมชนนั้นๆ เช่น ก�ำนัน ผู้ใหญ่บ้าน หรือนายกองค์การบริหารส่วนต�ำบล เป็นต้น ทั้งนี้ผู้บริหารสูงสุดใน
กระบวนการจัดการเรียนรู้ไม่จ�ำเป็นต้องผู้น�ำที่เป็นทางการหรือผู้น�ำชุมชนก็ได้ แต่ควรเป็นบุคคลที่เห็น
ประโยชน์ของการจดั การเรยี นรู้ เชน่ พระในวดั ของชมุ ชน หรือจะเป็นปราชญช์ าวบ้านก็ได้
2) คุณเอื้อ เป็นผู้มีบทบาทส�ำคัญในการก�ำหนดทิศทางของการจัดการความรู้ และก�ำกับ
ดูแลใหก้ ารดำ� เนนิ การจดั การความร้เู ปน็ ไปตามเป้าหมายทก่ี �ำหนดไว้ หน้าทส่ี �ำคญั ของคณุ เออื้ คือ
- ท�ำให้การจัดการความรเู้ ปน็ ส่วนหนึ่งของการปฏบิ ตั ิงานตามปกติของชุมชน
- ท�ำใหม้ ีการเปลีย่ นแปลงวฒั นธรรมองคก์ ารใหเ้ ปน็ วฒั นธรรมแนวราบ น่ันคือ เปิด
โอกาสใหท้ กุ คนในองคก์ ารไดเ้ ปน็ “ผนู้ ำ� ” ในการพฒั นาวธิ กี ารทำ� งานทตี่ นรบั ผดิ ชอบ และนำ� ประสบการณ์
มาแลกเปล่ียนเรียนรู้กบั เพ่ือนร่วมงานสรา้ งวัฒนธรรมการเออ้ื อาทรและแบง่ ปันความรู้
- หากศุ โลบายทำ� ใหค้ วามสำ� เรจ็ ของการใชก้ ารจดั การความรใู้ นบางหนว่ ยของชมุ ชน
แพรก่ ระจายไปยังส่วนอน่ื ๆ ของชมุ ชน
บทบาทของ “คณุ เออ้ื ” ในชมุ ชน อาจจะรบั หนา้ ทโี่ ดยประธานกลมุ่ ตา่ งๆ เชน่ ประธานกลมุ่
แมบ่ ้าน ประธาน อสม. เปน็ ตน้ ปราชญช์ าวบา้ นซ่งึ เปน็ ผู้ท่ีสมาชิกของชุมชนให้ความเคารพนบั ถือก็เป็น
บคุ คลทเ่ี หมาะสมจะรบั หนา้ ท่ี “คณุ เออื้ ” เพราะสามารถกำ� หนดทศิ ทางของการจดั การความรทู้ เี่ หมาะสมได้
นอกจากนี้ผู้ใหญ่บ้านอาจจะท�ำหน้าท่ี “คุณเอื้อ” หากว่าก�ำนัน หรือนายกองค์การบริหารส่วนต�ำบล
ท�ำหนา้ ที่ “คณุ อ�ำนวย” ทั้งน้บี ทบาทเหลา่ น้ีอาจจะมกี ารสลบั สับเปลยี่ นได้ตามความเหมาะสม
