Page 26 - ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร
P. 26
๓-16 ภาษาไทยเพ่ือการสอ่ื สาร
คำ� ทมี่ คี วามหมายแฝงนจ้ี ะมคี วามหมายเปรยี บเทยี บสมั พนั ธก์ บั ความคดิ ความรสู้ กึ ประสบการณ์
และทัศนคติของผู้ใช้ภาษา เชน่ คำ� ว่า ลิง ความหมายตรง หมายถงึ สตั วช์ นดิ หนึ่งนิสยั ซุกซน วอ่ งไว เมอื่
เปน็ คำ� ทม่ี ีความหมายแฝง ค�ำว่า ลิง อาจหมายถงึ ความว่องไว หรอื ความซุกซน กไ็ ด้
ตัวอย่าง เปรยี บเทยี บคำ� ทีม่ ีความหมายตรงและคำ� ที่มีความหมายแฝง
ค�ำความหมายตรง ค�ำความหมายแฝง
๑. เสือเปน็ สัตว์ทเี่ ลย้ี งลกู ด้วยนม ๑. เสอื ที่ปลน้ บา้ นเศรษฐถี ูกจบั ไดแ้ ล้ว
๒. น้องหนอู ยากได้ตกุ๊ ตาตัวน้ัน ๒. เขามีต๊กุ ตาหน้ารถเป็นดาวของคณะด้วย
๓. เก้าอีต้ ัวน้ีเป็นเก้าอีต้ ัวโปรดของคุณย่า ๓. เขาเพิง่ ไดต้ �ำแหนง่ รฐั มนตรไี ม่กี่เดอื นก็ถูกเลือ่ ยขา
๔. เสาหลักส�ำหรบั ผูกเรือผุแล้ว เกา้ อี้เสียแล้ว
๔. นายสบิ ผู้นีเ้ สียชีวิตขณะปฏบิ ัตหิ น้าทค่ี รอบครัว
ของเขาสญู เสยี เสาหลกั ของครอบครัวไปอย่าง
น่าเหน็ ใจยงิ่
ในเรื่องความหมายของคําน้ี อาจแบ่งเป็น ๓ ประเภท คือ ๑) ความหมายตรง (Denotation)
๒) ความหมายแฝง (Connotation) และ ๓) ความหมายตามบริบท (Context)
ความหมายตรง และความหมายแฝงไดก้ ลา่ วแลว้ ในสว่ นตน้ จงึ จะกลา่ วถงึ ความหมายตามบรบิ ท
อีกประการหน่ึง คือ
ความหมายตามบริบท คือ ค�ำท่จี ะมคี วามหมายเฉพาะเป็นไปตามคำ� เเวดล้อม ถ้าคาํ น้ันปรากฏ
อย่เู พียงคำ� เดยี ว จะมคี วามหมายได้หลายอย่าง เมอื่ นำ� ไปสรา้ งเปน็ ประโยค หรือขอ้ ความ คำ� แวดล้อมจะ
ช่วยใหท้ ราบว่า คำ� นน้ั มคี วามหมายอย่างไร เชน่ ค�ำว่า พาน มคี วามหมายดังน้ี
๑) พาน น. หมายถึง ภาชนะมเี ชงิ ประเภทหนึ่ง มีหลายชนิด บางชนิดมีรปู ทรงคล้ายจาน
บางชนิด มรี ูปทรงคล้ายขัน
๒) พาน น. หมายถึง ตอน บนั้ เช่น พานท้ายปืน พานทา้ ยเรอื
๓) พาน น. หมายถงึ ฐานของนมหรือเต้านมเกดิ เป็นไตแขง็ ข้นึ เรม่ิ อาการแห่งความเปน็
หนมุ่ สาว เรยี กนมแตกพาน
๔) พาน ว. หมายถงึ ท�ำทา่ ว่า เชน่ พานจะเปน็ ลม
๕) พาน ก. หมายถึง พบปะ มักใชค้ ู่กบั คำ� พบพานหรือพานพบ
๖) พาน ก. หมายถึง ขวาง กีด เช่น เอาเชอื กมาพานไว้
ดังตัวอยา่ งประโยคตอ่ ไปน้ี
๑) เขานำ� พานดอกไม้ไปไหว้ครู
๒) ผู้ร้ายใชพ้ านทา้ ยปนื ตีเจ้าของบา้ นจนสลบ
