Page 22 - ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร
P. 22
๑๒-12 ภาษาไทยเพ่ือการสื่อสาร
เร่ืองที่ ๑๒.๒.๑
ศิลปะการใช้ภาษาในภาษาพูด
หลายคนไม่คิดวา่ การใชภ้ าษาพดู ในชีวติ ประจำ� วนั จำ� เป็นต้องมศี ลิ ปะดว้ ย แทจ้ รงิ แลว้ จ�ำเป็นต้อง
มแี ละตอ้ งมมี ากดว้ ย เพอื่ แสดงวา่ ผสู้ ง่ สารพดู เปน็ ศลิ ปะการใชภ้ าษาในการพดู แบง่ ออกไดเ้ ปน็ ๒ ประเภท
ได้แก่ ศิลปะการใช้ภาษาพูดท่ีเป็นทางการ และศิลปะการใช้ภาษาพูดที่ไม่เป็นทางการ ดังรายละเอียด
ตอ่ ไปนี้
๑. ศิลปะการใช้ภาษาพูดที่เป็นทางการ
การพูดท่ีเป็นทางการมีหลายโอกาสท่ีท�ำให้ได้ใช้ภาษาได้อย่างมีศิลปะ เช่น การรายงานข่าว
การกล่าวปาฐกถา การกล่าวสุนทรพจน์ การกล่าวเปิดงาน การกล่าวอวยพรในงานเล้ียงต่างๆ และการ
เสนอผลงานในการประชุมวชิ าการ ผู้ใช้ภาษาจงึ ควรใชภ้ าษาอยา่ งมศี ลิ ปะ ดังน้ี
๑.๑ ใช้ภาษาเรียบง่าย สุภาพ มีมารยาทและสื่อความได้ชัดเจน ดังตัวอยา่ ง
๑) ใช้ภาษาในการรายงานข่าว อาจใช้ค�ำศัพท์เฉพาะบางค�ำ แต่ต้องใช้อย่างมีฝีมือ คือ
สอ่ื ความหมายไดแ้ ละสละสลวยดว้ ย หากสอื่ ความหมายไมไ่ ดก้ น็ บั วา่ เปลา่ ประโยชน์ และไมป่ ระสบความสำ� เรจ็
ในการใช้ภาษา ดังตัวอยา่ ง
กรุงเทพมหานครระดมก�ำลังจับตัวเงินตัวทอง
วันนี้กรุงเทพมหานครประกาศให้ประชาชนทราบว่าจะส่งเจ้าหน้าที่ออกจับตัววรนุสท่ีมี
ประชากรเพ่ิมข้ึนอย่างรวดเร็วมากในสวนลุมพินีโดยใช้ปลาดุกเป็นเหย่ือล่อ แล้วจะส่งต่อให้สถานี
เพาะเลี้ยงสัตว์ป่าเขาสน อ�ำเภอจอมบึง จังหวัดราชบุรีอนุรักษ์ต่อไป เนื่องจากส�ำนักงานของ
กรงุ เทพมหานครไดร้ บั คำ� รอ้ งเรยี นจากประชาชนทมี่ าออกกำ� ลงั กายในสวนลมุ พนิ วี า่ ถกู ตวั วรนสุ กดั
จนได้รบั บาดเจ็บไปแลว้ หลายราย
ในตัวอย่างข้างต้น ผู้ใช้ภาษาเรียก “ตัวเห้ีย” ว่าตัวเงินตัวทองในหัวข่าว และเรียกว่า
“ตวั วรนุส” ในเน้อื ขา่ วหรอื รายละเอียดของขา่ ว การใชภ้ าษาเช่นนี้ยงั ไม่เปน็ การใชภ้ าษาอยา่ งมศี ลิ ปะ แม้
ในหวั ข่าวจะใช้ค�ำว่า “ตวั เงินตวั ทอง” ซงึ่ เป็นค�ำทส่ี ภุ าพ แต่ไมเ่ รา้ ใจหรอื สะดดุ ใจสะดุดตาผู้อา่ นเทา่ ทค่ี วร
นา่ จะใชว้ า่ “กรงุ เทพมหานครระดมก�ำลังจับ ‘ตวั วรนสุ ’” มากกว่า เพราะทำ� ใหผ้ ู้รบั สารอยากรูว้ ่าตัววรนุส
คอื ตวั อะไร ในเนอ้ื ขา่ วกค็ วรอธบิ ายวา่ “ตวั วรนสุ ” เปน็ ชอื่ เรยี กตวั เงนิ ตวั ทอง เปน็ คำ� ทมี่ าจากคำ� เรยี กในภาษา
องั กฤษวา่ “Waranus” แลว้ แปลงเสยี งค�ำใหเ้ ป็นแบบค�ำไทยๆ แต่เขียนตา่ งไปจากค�ำว่า “วรนชุ ” ซงึ่ มี
ความหมายวา่ นอ้ งผปู้ ระเสรฐิ ทง้ั น้ี เพอ่ื ใหผ้ รู้ บั สารเขา้ ใจความหมายของคำ� วา่ “ตวั วรนสุ ” ไดน้ นั่ เอง ดงั นน้ั
การใชภ้ าษาในการรายงานขา่ ว แมต้ ง้ั ใจใชค้ ำ� ศพั ทเ์ ฉพาะ กต็ อ้ งใหส้ ามารถสอ่ื ความหมายไดอ้ ยา่ งชดั เจนดว้ ย
