Page 27 - ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร
P. 27
ศลิ ปะการใชภ้ าษา ๑๒-17
“การใช้ชีวิตควรประกอบด้วย ๓ อ. อ.ตัวแรกคืออาหาร ต้องกินอาหารให้ครบ ๕ หมู่
ในแต่ละมื้อ ควรเปน็ อาหารทส่ี ะอาด ไมป่ นเป้ือนสารเคมตี า่ งๆ และไมม่ ไี ขมันมาก อ.ตัวท่ี ๒ ได้แก่
อากาศ ควรอยใู่ นสถานทท่ี ม่ี อี ากาศบรสิ ทุ ธ์ิ ปราศจากสง่ิ ทเี่ ปน็ พษิ และ อ.ตัวที่ ๓ ได้แก่ ออกก�ำลังกาย
ทุกคนควรหาเวลาออกกำ� ลงั กายอยา่ งน้อย ๓๐-๔๕ นาที เพอื่ ให้หัวใจได้ทำ� งานอย่างเตม็ ท่ี”
ตัวอย่างท่ี ๒ นักวชิ าการดา้ นการใช้ภาษากล่าวว่า
“การใชภ้ าษาอยา่ งมีศลิ ปะ อยา่ งน้อยประกอบด้วย ๓ ส. ส.ตัวแรก ไดแ้ ก่ ส่ือความหมายได้
ชัดเจน ส.ตัวท่ี ๒ ไดแ้ ก่ สละสลวย คอื ใช้คำ� หรอื ข้อความทีไ่ พเราะ และ ส.ตัวท่ี ๓ ไดแ้ ก่ สรา้ งความ
ประทับใจให้แกผ่ ู้ฟงั ผ้อู า่ น”
การใช้ตัวอักษรย่อเช่นนี้จะกระตุ้นความอยากรู้อยากฟังว่าอักษรย่อแต่ละตัวย่อมาจากค�ำใด และ
มคี วามหมายอย่างไรบา้ ง นับเปน็ ศิลปะการใชภ้ าษาที่ดีวธิ หี นึ่ง
๒. ศิลปะการใช้ภาษาพูดท่ีไม่เป็นทางการ
ในภาษาพูดท่ไี ม่เปน็ ทางการแสดงให้เห็นศิลปะการใช้ภาษาไดห้ ลากหลายโอกาสเชน่ กนั ดงั นี้
๒.๑ ใช้ภาษาในการพูดคุยอย่างมีมารยาท ดังรายละเอยี ดต่อไปน้ี
๑) ใช้ภาษาเรียกคู่สนทนา ไม่ควรใช้ค�ำไม่สุภาพ หรือค�ำเรียกคู่สนทนาที่สื่อวัยชราหรือ
อาวโุ สมากเกนิ ไป เชน่ ไมเ่ รยี กคสู่ นทนาซง่ึ เปน็ เพศหญงิ วา่ “เจ”๊ “ปา้ ” “ยาย” โดยอาจใชค้ ำ� วา่ “พ”่ี หรอื
“น้อง” หรือใช้ค�ำว่า “คุณ” ซึ่งเป็นค�ำกลางๆ และเป็นการให้เกียรติแก่คู่สนทนาด้วย การใช้ค�ำเรียก
คสู่ นทนาอยา่ งไมเ่ หมาะสมนน้ั เคยมขี า่ ววา่ คนขบั รถรบั จา้ งรายหนงึ่ เรยี กผโู้ ดยสารวา่ “ยาย” ทำ� ใหผ้ โู้ ดยสาร
คนนนั้ โกรธและไมย่ อมชำ� ระคา่ รถรบั จา้ ง เพราะผโู้ ดยสารคดิ วา่ ตนยงั ไมแ่ กถ่ งึ ขน้ั ใหเ้ รยี กวา่ “ยาย” ดงั นนั้
การใช้คำ� เรยี กคสู่ นทนาจงึ มีความส�ำคญั ไมน่ ้อย
อนงึ่ มขี อ้ สงั เกตวา่ ปจั จบุ นั มกั นยิ มใชค้ ำ� เรยี กผซู้ อ้ื หรอื ผรู้ บั บรกิ ารวา่ “คณุ ลกู คา้ ” ซง่ึ นา่ จะ
แปลมาจากค�ำภาษาอังกฤษวา่ “customer” ผเู้ ขียนมีความเห็นวา่ เป็นการใช้คำ� เรียกทไ่ี ม่เหมาะสม ย่ิงใน
กรณีท่ไี มม่ กี ารซ้อื ขาย เป็นแต่เพียงมารับบรกิ าร เช่น อา่ นหนังสือในหอ้ งสมดุ หรือในพพิ ธิ ภณั ฑ์ กย็ ิ่งไม่
เหมาะสมน่าจะใชค้ ำ� ว่า “คณุ ” ดีท่ีสดุ
๒) ใชภ้ าษาในการกลา่ วทกั ทายคสู่ นทนา ทกุ คนมโี อกาสใชภ้ าษาอยา่ งมศี ลิ ปะในการพดู คยุ
กบั ผู้อน่ื ในชีวิตประจำ� วัน เมอื่ พบกนั กท็ กั ทายกนั และพูดคุยกนั อยา่ งไรก็ดี ควรใช้คำ� ดว้ ยความระมัดระวงั
ไมค่ วรสะกิดปมด้อยของคู่สนทนา
ตัวอย่างที่ ๑ ในกรณที เ่ี พอ่ื นเก่า ๒ คนพบกัน ถ้าตา่ งฝ่ายตา่ งรู้จักศิลปะในการใช้ภาษากจ็ ะ
ท�ำให้อกี ฝ่ายหนง่ึ พอใจในการพดู คุย ดังนี้
