Page 35 - ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร
P. 35
ศิลปะการใช้ภาษา ๑๒-25
“แต่เรียมเรม่ิ รสนริ า เสวยแตน่ ้�ำตา
เรง่ รู้เร่งแคน้ จิตจล ต่างพักตร์พมิ ล
ไวแ้ ต่ภูษาใหย้ ล
เรง่ เห็นกเ็ ร่งโศกา”
นอกจากนี้ มีการซ้�ำค�ำค�ำเดียวกันอีกลักษณะหน่ึง คือ ซ้�ำค�ำค�ำเดียวกันที่ต้นวรรค ดังตัวอย่าง
การซำ�้ คำ� เพยี งคำ� เดยี วตน้ วรรคแตล่ ะวรรคทเี่ รยี กวา่ “กลบทบษุ บงแยม้ ผกา” ในบทละครเรื่องรามเกียรติ์
พระราชนพิ นธข์ องพระบาทสมเด็จพระพทุ ธยอดฟ้าจุฬาโลก ตอนทศกัณฐซ์ ึ่งแปลงเปน็ ดาบสชมความงาม
ของนางสดี า (กรมศิลปากร, เลม่ ๑, ๒๕๔๐, น. ๕๓๔) ดังนี้
“พิศพกั ตร์ผอ่ งพกั ตร์ดั่งจันทร พศิ ขนงก่งงอนด่งั คันศลิ ป์
พิศเนตรด่งั เนตรมฤคิน พิศทนั ตด์ ั่งนิลอันเรยี บราย
พศิ โอษฐด์ ่งั หนึ่งจะแยม้ สรวล พศิ นวลดงั่ สีมณีฉาย
พศิ ปรางด่ังปรางทองพราย พศิ กรรณคลา้ ยกลีบบษุ บง
พศิ จุไรดัง่ หนง่ึ แกล้งวาด พิศคอวิลาศดัง่ คอหงส์
พิศกรดั่งงวงคชาพงศ์ พิศทรงด่งั เทพกนิ รา
พิศถันดัง่ ปทมุ เกสร พิศเอวเอวออ่ นด่งั เลขา
พศิ ผวิ ผิวผอ่ งดัง่ ทองทา พิศจรติ กิริยาก็จับใจ”
อนึง่ ยงั มีการซ้�ำค�ำ ๒ ค�ำตน้ วรรคแตล่ ะวรรคแบบ “กลบทธงน�ำริว้ ” ดังตวั อย่างจาก เพลงยาว
กลบทและกลอักษร พระราชนิพนธ์ของพระบาทสมเด็จพระน่ังเกล้าเจ้าอยู่หัว (นิยะดา เหล่าสุนทร
(บรรณาธิการ), ๒๕๔๔, น. ๔๙๖) ดงั น้ี
“กยุ๋ กุย๋ หนา้ ไม่เกอ้ ละเมอถึง
ฟังฟังก็เหมอื นแกล้งแพรง่ ความอึง คิดคิดแลว้ ให้ขึง้ ขุ่นเคืองใจ
ดดู กู ็น่าหวั ตวั เต้นหยาว ชะชะนางช่างเอาอายออกส่ายไส้
จริงจรงิ ฤๅหนอท่ีว่าสน้ิ อาลัย นนี่ ่ใี ครใหส้ ำ� นวนดูควรเป็น”
การซำ�้ คำ� ทเ่ี ปน็ การซำ้� คำ� ท่ี ๓ กบั คำ� ที่ ๔ ในวรรคหนา้ ของโคลงสสี่ ภุ าพกม็ ี เรยี กวา่ “กลบทบษุ บา
รกั รอ้ ย” ดงั ตวั อยา่ งจากเรอื่ งโคลงดั้นปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน (กองทนุ สมเดจ็ พระสงั ฆราช ๑๗, ๒๕๓๓,
น. ๖๕) เช่น
