Page 34 - ภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร
P. 34
๑๒-24 ภาษาไทยเพื่อการสอื่ สาร
ใหม้ าก ควรสรรหาเจา้ หนา้ ทท่ี มี่ คี วามรเู้ รอื่ งภาษามาทำ� งาน เพอ่ื มใิ หป้ ระชาชนเกดิ ความรสู้ กึ ขนุ่ ขอ้ งหมองใจ
จากการใช้ภาษาไม่เป็น หรือไม่มศี ลิ ปะในการใชภ้ าษา
๑.๒ ใช้ค�ำท่ีมีสัมผัสคล้องจอง การใช้ภาษาท่ีมีค�ำสัมผัสคล้องจองเป็นศิลปะท่ีดีประการหนึ่ง
ท่ีอวดความรู้ด้านภาษาของผู้ใช้ภาษา ในงานเขียนร้อยแก้วใช้ค�ำท่ีมีสัมผัสคล้องจองแต่เพียงบางแห่งก็ได้
ไม่จ�ำเป็นตอ้ งใชพ้ ร่�ำเพร่ือ ดังตัวอย่าง
ในปัญญาสชาดกกใ็ ชค้ ำ� สมั ผสั คลอ้ งจองหลายแหง่ เชน่ เรอื่ ง “สมทุ ทโฆสชาดก” (ปญั ญาสชาดก
ฉบับหอสมุดแห่งชาติ, ม.ป.ป., น. ๑–๒๕) เชน่
“เมือ่ เวลาประสตู ิเกดิ อศั จรรย์มเี สยี งลั่นท้งั โลก”
“แลได้ทรงศกึ ษาศลิ ปศาสตร์รชู้ ำ� นชิ ำ� นาญมกี ิติศพั ท์แผซ่ ่านลอื ไปท่ัวโลก”
“ส่วนพระราชธิดาเมื่อจะเสดจ็ ไปกระทำ� สกั การบูชาเจ้าหลกั เมืองนน้ั ก็ประดบั
พระองค์ทรงเคร่ืองแล้วเสด็จทรงวอทองแวดลอ้ มดว้ ยหญงิ บรวิ าร
ประมาณหมน่ื สองพัน...”
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดการใช้ภาษาคล้องจองที่เป็นค�ำ ๔ พยางค์ มักทรง
แทรกไว้ในพระราชนิพนธ์เสมอ เช่น “พ.ศ. ๒๔๐๗ ประกาศสงกรานต์ ปีชวด ฉศก” (ประชุมประกาศ
รชั กาลท่ี ๔ เลม่ ๓, ๒๕๓๔, น. ๑๗๓) ดงั นี้
“ก็ผู้ใดมีใจไม่ได้อบรมในทางปัญญาอย่างนี้ มีจิตไม่ได้เจริญอย่างน้ี ก็ย่อมรักชีวิตมาก
กลวั ความตายมาก ถงึ จะแกช่ ราทพุ ลภาพมโี รคมภี ยั อยา่ งไรไปแลว้ ถา้ มคี วามปรารถนาความมงุ่ หมาย
อย่างใดอยา่ งหนึ่งอยใู่ นใจ ความคิดกย็ อ่ มหวาดหวั่นพรั่นพรึงแก่ความตายมากนกั ...”
นอกจากน้ี ในการตั้งชื่อประตูชั้นนอกตามแนวก�ำแพงของพระบรมมหาราชวังรวม ๑๒ ประตู
พบวา่ มชี อ่ื คลอ้ งจองกนั ทง้ั หมด แสดงใหเ้ หน็ ศลิ ปะการใชภ้ าษาในการตงั้ ชอื่ ดว้ ยการใชค้ ำ� ทม่ี สี มั ผสั คลอ้ งจอง
ไดอ้ ยา่ งชัดเจนยง่ิ ไดแ้ ก่ ชื่อประตูต่อไปน้ี
“วิมานเทเวศร์ วเิ ศษไชยศรี มณนี พรตั น์ สวสั ดิโสภา เทวาพทิ กั ษ์ ศักดิ์ไชยสิทธิ์
วิจติ รบรรจง อนงคารกั ษ์ พิทักษ์บวร สนุ ทรทศิ า เทวาภริ มย์ อุดมสุดารักษ์”
การต้ังช่ือที่มีค�ำสัมผัสคล้องจองกันท�ำให้เห็นการรวมอยู่ในกลุ่มเดียวกันของประตูเหล่าน้ีได้อย่าง
ดียิ่ง และก่อให้เกดิ ความไพเราะอนั เนื่องจากเสียงคำ� ท่คี ลอ้ งจองกันอยา่ งตอ่ เน่อื ง
๑.๓ ซ้�ำค�ำค�ำเดียวกัน ดังตัวอย่างในเรื่องราชาพิลาปค�ำฉันท์ กวีเล่นค�ำว่า “เร่ง” ในกาพย์ฉบัง
๑๖ (กรมศิลปากร, วรรณกรรมสมัยอยุธยา เลม่ ๒, ๒๕๓๐, น. ๗๖๓) ดงั น้ี
