Page 38 - ความเป็นครู
P. 38
6-28 ความเป็นครู
3. แนวทางการสร้างมนษุ ยสัมพนั ธ์
ดังท่ีกล่าวแล้วมนุษยสัมพันธ์มีความส�ำคัญและมีความจ�ำเป็น ครูท่ีต้องการมีมนุษยสัมพันธ์ท่ีดีควร
จะหาแนวทางในการพัฒนามนุษยสัมพันธ์ของตน รีซและแบรนดท์ (Reece and Brandt, 1984, pp.
489–492) กล่าวถึงวงจรการเปล่ียนแปลง (cycle for change) ว่าสามารถน�ำมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนา
มนุษยสัมพันธ์ของบุคคล สรุปได้ดังนี้
วงจรการเปลี่ยนแปลงมี 6 ขั้นตอน ดังน้ี
1) ตระหนักถึงความต้องการท่ีจะเปลี่ยนแปลง ขั้นน้ีเป็นข้ันแรกที่จะเร่ิมต้นด้วยการตระหนัก ซ่ึง
อาจจะเกิดจากบุคคลเกิดความตระหนักด้วยตนเอง หรือมีบุคคลอ่ืนมาบอกว่าควรจะปรับปรุงตัวในด้านใด
บุคคลน้ันจะตระหนักว่าจะต้องเร่ิมต้นเปล่ียนแปลงตามท่ีตนต้องการ
2) มีความเต็มใจหรือปรารถนาที่จะเปล่ียนแปลง เม่ือเกิดความตระหนักที่จะเปล่ียนแปลงแล้ว
บุคคลจะต้องมีทัศนคติที่ดีต่อการเปลี่ยนแปลงที่ตนก�ำลังจะด�ำเนินการ ด้วยการมีความปรารถนาหรือความ
เต็มใจที่จะวางแผน และท�ำตามโปรแกรมที่จะปรับปรุงความสามารถในด้านมนุษยสัมพันธ์ บุคคลจะต้อง
ตัดสินใจด้วยตนเองว่าท�ำไมจึงต้องเปลี่ยนแปลง และการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวเป็นสิ่งที่ตนเองท�ำได้
3) แสวงหาความร้เู ก่ยี วกับสง่ิ ทีต่ นตอ้ งการเปลี่ยนแปลง เมื่อตดั สินใจท่จี ะเปลี่ยนแปลงแลว้ บุคคล
จะต้องแสวงหาความรู้ ค�ำแนะน�ำ และประสบการณ์จากผู้ท่ีเช่ียวชาญ ซ่ึงอาจต้องการความช่วยเหลือจากครู
การเข้ากลุ่ม และหาวิธีเฉพาะแล้วสอนตนเอง
ตัวอย่างเช่น หากบุคคลต้องการพัฒนาความรู้สึกเชิงบวกเก่ียวกับตนเอง ขั้นแรกจะต้องหาความรู้
จากหนงั สอื เกย่ี วกบั การพฒั นาตนเองมาอา่ น การสนทนากบั ผทู้ มี่ เี ปา้ หมายเดยี วกนั บางทอี าจตอ้ งไปเขา้ อบรม
เก่ียวกับเร่ืองดังกล่าว เพื่อจะได้หาข้อมูลเกี่ยวกับวิธีการพัฒนาตนให้มากท่ีสุด
4) ฝึกฝนทักษะใหม่ หลังจากได้ข้อมูลมาแล้ว ขั้นต่อไปก็คือจะต้องลงมือฝึก เพ่ือจะได้เรียนรู้การ
เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของตน โดยต้องพยายามแบ่งเวลาในการท�ำแบบฝึกทุกวัน แต่มิใช่ฝึกหนักจนเกินไป
ควรมีการพักบ้าง และควรสังเกตพฤติกรรมของตนตลอดเวลา ข้ันต่อไปต้องท�ำเหมือนกับว่าตนเองมีความ
ม่ันใจในพฤติกรรมใหม่ของคน จากนั้นควรฝึกพฤติกรรมใหม่ในบรรยากาศที่สบาย ไม่มีแรงกดดัน เช่น ฝึก
กับครอบครัว หรือกลุ่มเพ่ือน และจากน้ันควรทดลองใช้กับกลุ่มบุคคลที่ไม่คุ้นเคยมาก่อน และสุดท้ายคือ
หาวิธีการช่วยให้ตนมีความปรารถนาท่ีจะเปลี่ยนแปลงต่อไปอย่างม่ันคง ส่ิงท่ีต้องระลึกไว้เสมอ คือ การ
เปล่ียนแปลงจะไม่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว และต้องใช้ระยะเวลาในการเรียนรู้ทักษะใหม่
5) หาข้อมูลย้อนกลับเก่ียวกับความก้าวหน้าในการฝึกของตน เม่ือฝึกไประยะหนึ่งแล้ว ผู้ฝึกควร
หาข้อมูลย้อนกลับเกี่ยวกับพฤติกรรมของตนเอง ผู้ฝึกอาจพบว่าตนเองมีความก้าวหน้ามากกว่าการฝึกด้วย
วิธีลองผิดลองถูก อย่างไรก็ตาม ในการหาข้อมูลย้อนกลับไม่ควรพิจารณาของตนเองเท่านั้น ควรสอบถาม
จากบุคคลอื่น ๆ รอบข้างโดยเฉพาะจากเพ่ือน ๆ จะท�ำให้ได้ข้อมูลมาปรับปรุงตนในขั้นต่อไป
6) ในแนวเสริมพฤติกรรมใหม่ของตน เม่ือพบว่าตนเองเริ่มมีพฤติกรรมที่เปล่ียนแปลงตามที่
ต้องการ หรือได้รับค�ำบอกกล่าวจากผู้อ่ืนเก่ียวกับการเปล่ียนแปลงของตน ควรจะให้รางวัลตนเอง ซึ่งอาจจะ
เป็นรางวัลเล็กน้อย ส่วนรางวัลใหญ่จะให้ตนเองได้เมื่อพบว่าบรรลุวัตถุประสงค์ที่ต้ังใจแล้ว
