Page 17 - ความเป็นครู
P. 17
ศักยภาพ สมรรถภาพครู และจิตวิญญาณความเป็นครู 10-7
เร่อื งท่ี 10.1.1 แนวคดิ เกย่ี วกับศกั ยภาพครู
แนวคิดเกี่ยวกับศักยภาพครูในท่ีน้ีจะกล่าวถึงประเด็น 2 ประเด็นต่อไปนี้ คือ 1) ความหมายของ
ศักยภาพครู และ 2) ลักษณะของครูท่ีมีศักยภาพ
1. ความหมายของศักยภาพครู
ศักยภาพเป็นค�ำที่ได้ยินกันอยู่เสมอ ๆ พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 ได้ให้
ความหมายของค�ำว่า ศักยภาพดังน้ี “ศักยภาพ หมายถึง ภาวะแฝง หรืออ�ำนาจหรือคุณสมบัติที่มีแฝงอยู่ใน
ส่งิ ต่าง ๆ อาจทำ� ให้พฒั นาหรอื ให้ปรากฏเปน็ ส่ิงที่ประจกั ษ์ได้” ใน Dictionary ของ Webster’s New World
ได้กล่าวถึง ศักยภาพว่า “ศักยภาพ คือ สิ่งที่เป็นไปได้ แต่ยังไม่ตระหนักรู้ ยังไม่ได้รับการพัฒนา” ศักยภาพ
จึงเป็นสิ่งท่ีทรงพลังท่ีแฝงอยู่ในสิ่งต่าง ๆ น่ันเอง
วีระวัฒน์ ปันนิตามัย (2546, น. 11) ได้กล่าวถึงความหมายทั่ว ๆ ไปว่า ศักยภาพของคน คือ
มวลรวมของความสามารถ ทักษะ ความรู้ ประสบการณ์ เจตคติ ความม่งุ มั่น ทงั้ ในปจั จุบนั และอนาคตทีเ่ ขามี
และจะมีวิสัยสามารถในการที่จะมีส่วนให้ส่งมอบผลงานได้ตามหรือเกินความคาดหมาย ศักยภาพจึงจัดเป็น
ทรัพย์สินท่ีจับต้องไม่ได้ (intangible assets) และเป็นสิ่งท่ีส�ำคัญในโลกยุคโลกาภิวัตน์น้ีที่เน้น
ภูมิความรู้ ภูมิปัญญา และภูมิธรรม เพื่อพัฒนาสังคมโลกในทุกด้าน
ครูเป็นบุคลากรที่จัดอยู่ในประเภทของผู้สอนในหน่วยงานการศึกษาสายการสอน ซึ่งมีลักษณะโดย
ทั่วไป คือ มีลักษณะงานที่ปฏิบัติเกี่ยวกับการท�ำหน้าที่หลักด้านการจัดการเรียนการสอนและส่งเสริม
การเรียนรู้ของผู้เรียนด้วยวิธีการท่ีหลากหลาย มีการศึกษา วิเคราะห์ วิจัยเพื่อพัฒนากระบวนการเรียนรู้
โดยเน้นความส�ำคัญทั้งความรู้ คุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมที่ดีงาม รวมท้ังปฏิบัติงานอ่ืน ๆ ท่ีเก่ียวข้อง
พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 (ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม) พ.ศ. 2545 มาตรา 4 ได้ให้ความหมาย
ของครูไว้ดังนี้
ครูหมายความถึงบุคลากรวิชาชีพซ่ึงท�ำหน้าที่หลักทางด้านการเรียนการสอน และส่งเสริมการ
เรียนรู้ของผู้เรียนด้วยวิธีการต่าง ๆ ในสถานศึกษาของรัฐและเอกชน
เม่ือน�ำค�ำว่า “ศักยภาพ” มารวมกับค�ำว่า “ครู” จึงได้เป็นค�ำใหม่ คือ “ศักยภาพครู” และสามารถ
อธิบายความหมายได้ว่า ศักยภาพครูเป็นมวลรวมของความสามารถด้านการจัดการเรียนการสอนและวิธีการ
ส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียนในสถานศึกษาของรัฐและเอกชนด้วยวิธีการท่ีหลากหลาย มีการศึกษาวิเคราะห์
วิจัยเพ่ือพัฒนากระบวนการเรียนรู้ โดยเน้นความส�ำคัญทั้งด้านความรู้ คุณธรรม จริยธรรม และค่านิยม
ที่ดีงาม รวมท้ังการปฏิบัติงานอ่ืน ๆ ที่เกี่ยวข้อง
