Page 19 - ความเป็นครู

ศักยภาพ สมรรถภาพครู และจิตวิญญาณความเป็นครู 10-9

เรอ่ื งท่ี 10.1.2 แนวคดิ เกี่ยวกบั สมรรถภาพครู

ในเรื่องท่ี 10.1.2 สมรรถภาพครูหรือสมรรถนะครู จะกล่าวถึงประเด็นต่อไปนี้ (1) ความหมายของ
สมรรถภาพครูหรือสมรรถนะครู (2) ประเภทของสมรรถนะของระบบราชการไทย (3) ประเภทของสมรรถนะ
ครู

1. ความหมายของสมรรถภาพหรือสมรรถนะครู

ค�ำว่า “สมรรถภาพ” และค�ำว่า “สมรรถนะ” มีผู้ใช้ปะปนกันเสมอเนื่องจากมีความหมายท่ี
ใกล้เคียงกันตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2545 โดยให้ความหมายของทั้ง 2 ค�ำน้ีว่า
“ความสามารถ” และเพ่ือให้การใช้ค�ำสอดคล้องกับมาตรฐานวิชาชีพทางการศึกษาท่ีใช้ค�ำว่าสมรรถนะ ดังน้ัน
ในหน่วยน้ีจึงใช้ค�ำทั้ง 2 ค�ำในความหมายเดียวกัน

มีผู้ให้ความหมายของค�ำว่าสมรรถนะไว้ดังน้ี
วัฒนา พัฒนพงศ์ (2546, น. 84) กล่าวว่าสมรรถนะ หมายถึง ความรู้ ทักษะ และพฤติกรรมที่
บุคลากรขององค์การต้องมี เพื่อน�ำไปใช้ในการปฏิบัติงาน
สถาบันพัฒนาครู คณาจารย์และบุคลากรทางการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ (2550, น. 16) ได้ให้
ความหมายของค�ำว่า สมรรถนะดังนี้ “สมรรถนะ หมายถึง ความสามารถของบุคคลในด้านความรู้ ความคิด
ทักษะ และคุณลักษณะ คุณธรรมที่จ�ำเป็นต่อการปฏิบัติงานให้บรรลุผลได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ส�ำนักพัฒนาสมรรถนะครูและบุคลากรอาชีวศึกษา ส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา (2550,
น. 2) ไดใ้ ห้ความหมายคำ� ว่า สมรรถนะ หมายถึง คุณลกั ษณะเชงิ พฤตกิ รรมเปน็ ผลมาจากความรู้ ความเข้าใจ
ความสามารถ ทักษะและคุณลักษณะอ่ืน
ณรงค์วิทย์ แสนทอง (2547, น. 9) ได้ให้ความหมายของ Competency (ซึ่งได้แปลความหมายว่า
ความสามารถ ศักยภาพและสมรรถนะ) โดยให้ความหมายไว้ 2 กลุ่ม ดังนี้
กลุ่มท่ี 1 หมายถึง บุคลิกลักษณะของคนที่สะท้อนให้เห็นถึงความรู้ (knowledge) ทักษะ (skills)
ทัศนคติ (attitude) ความเชื่อ (belief) และอุปนิสัย (trait)
กลุ่มที่ 2 หมายถึง กลุ่มของความรู้ (knowledge) ทักษะ (skills) และคุณลักษณะของบุคคล (at-
tributes) หรือเรียกกันว่า KSAs ซึ่งสะท้อนให้เห็นจากพฤติกรรมในการท�ำงานท่ีแสดงออกมาของ
แต่ละบุคคลท่ีสามารถวัดและสังเกตเห็นได้
ดนัย เทียนพรม (2546, น. 110) ได้ให้ความหมายของค�ำว่า Competency หรือสมรรถนะ ว่าเป็น
การบูรณาการความรู้ ทักษะ ทัศนคติ และคุณสมบัติส่วนบุคคลจนท�ำให้งานนั้น ๆ เป็นผลงานท่ีมีคุณค่า
สูงสุดหรือมีประสิทธิภาพ