Page 49 - สังคมมนุษย์
P. 49
มนษุ ย์กับสถาบนั สังคมและการจัดชว่ งช้ันทางสังคม 3-39
พวกซามูไร เปน็ ชนช้ันมีเกียรติ พวกชาวนาเสมอตวั พวกพอ่ คา้ ไดร้ บั การดหู ม่ินวา่ ไม่ไดช้ ว่ ยใน
การผลิต เป็นผู้หาก�ำไรเพียงฝ่ายเดียว พวกช่างฝีมือได้รับการดูถูก เหยียดหยามมากที่สุด สภาพสังคม
ขณะน้ันอ�ำนาจกับความม่ันคงแยกออกจากกัน นั่นคือพวกซามูไรมีอ�ำนาจจริงแต่ค่อนข้างยากจน พวก
พอ่ คา้ มคี วามรํ่ารวยแต่ไมม่ อี ำ� นาจ สภาพเศรษฐกิจตกอยใู่ นรปู ศักดนิ า โชกนุ มที ีด่ ิน 1 ใน 4 ของประเทศ
ท่ีดินส่วนที่เหลือแบ่งให้เจ้าเมืองต่างๆ ครอบครอง เจ้าเมืองให้ท่ีดินชาวนารับไปท�ำอีกต่อหน่ึง แล้วเก็บ
ภาษีจากผลผลิตท่ีได้ร้อยละ 40 หรือมากกว่าน้ัน ชนช้ันซามูไรซึ่งเป็นทหารอาชีพในการสืบตระกูลไม่ได้
ช่วยการผลติ ดำ� รงตนในฐานะผ้กู อบกินแรงงานของชาวนา ในสมัยโตกูกาวานน้ั ญ่ปี ุน่ ปิดประเทศไม่ยอม
ตดิ ตอ่ คา้ ขายกบั ตา่ งประเทศ ขอบเขตของการตลาดและฐานะทางเศรษฐกจิ จำ� กดั พอเลยี้ งตนเองไดเ้ ทา่ นนั้
ชาวนาไม่มีสิทธิในการปลูกพืชตามความต้องการของตนเองได้ ต้องท�ำตามค�ำบงการของเจ้าเมืองและยัง
ไม่มสี ทิ ธิในการโยกย้ายท่ีอยอู่ าศัยตลอดชีวติ
ส่วนระบบศักดินาไทยเป็นระบบฐานันดรประเภทหนึ่ง ซ่ึงมีมาต้ังแต่สมัยสุโขทัย อยุธยา จนถึง
สมัยรัตนโกสินทร์ ในสมัยอยุธยามีกฎหมายก�ำหนดอัตราศักดินาแก่ฝ่ายต่างๆ ลดหล่ันกัน ฝ่ายเชื้อ
พระวงศ์ เช่น พระมหาอุปราชศักดินา 100,000 ไร่ สมเด็จพระเจ้าลูกเธอท่ีทรงกรม 40,000 ไร่ สมเด็จ
พระเจ้าลูกเธอทมี่ ิไดท้ รงกรม 15,000 ไร่ พระเจ้าหลานเธอที่ทรงกรม 11,000 ไร่ พระเจ้าหลานเธอมไิ ดท้ รง
กรม 4,000 ไร่ หมอ่ มเจา้ 2,500 ไร่ หมอ่ มราชวงศ์ 500 ไร่ ฝา่ ยขา้ ราชการหรอื ขนุ นาง เชน่ ผมู้ บี รรดาศกั ดิ์
เปน็ พระยามศี กั ดนิ า 10,000 ไร่ และระดบั รองลงไปจนถงึ ศกั ดนิ า 400 ไร่ สว่ นขา้ ราชการชน้ั ผนู้ อ้ ยมศี กั ดนิ า
อย่รู ะหวา่ ง 400-30 ไร่ ฝา่ ยไพร่ เช่น ไพร่ครัว (สามัญชนที่มคี รอบครวั ) 20 ไร่ ยาจก (คนจน) และทาส
5 ไร่ เป็นต้น กลุ่มต่างๆ เหล่านี้แบ่งเป็น 2 พวกใหญ่ๆ คือ พวกผู้ดีกับพวกไพร่ พวกผู้ดีได้แก่ ผู้ท่ีมี
ศกั ดนิ าตงั้ แต่ 400 ไรข่ นึ้ ไป การเลอื่ นฐานะจากไพรเ่ ปน็ ผดู้ หี รอื ขนุ นางนน้ั อาจทำ� ได้ ถา้ มคี วามดคี วามชอบ
หรือเป็นท่ีโปรดปรานของกษัตริย์ในระบบศักดินาไทยการสืบทอดฐานะของเจ้าขุนมูลนายสู่ลูกหลานมี
ลกั ษณะลดระดบั ลง เชน่ พอ่ เปน็ หมอ่ มเจา้ ลกู เปน็ หมอ่ มราชวงศ์ เปน็ ตน้ ระบบศกั ดนิ าไทยไดม้ กี ารยกเลกิ
ไปในสมัยพระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลา้ เจา้ อยู่หัว (รัชกาลท่ี 5) เมอื่ มีการปฏริ ปู สังคมและการปกครอง
อย่างไรก็ตามในปัจจุบันระบบฐานันดรของไทยยังคงมีอยู่ในสังคมช้ันสูง เจ้านายไทยยังมีการจัด
ระบบฐานนั ดรตามธรรมเนยี มการแตง่ ตง้ั เจา้ นายทเี่ คยมมี า เชน่ ตามกฎมณเฑยี รบาลวา่ ดว้ ยฐานนั ดรศกั ด์ิ
ตั้งแต่ล�ำดับชั้นมเหสีจนถึงพระบรมวงศานุวงศ์ ได้แก่ สมเด็จพระอัครมเหสี สมเด็จพระยุพราชมกุฎราช
กมุ าร สมเดจ็ พระบรมราชกมุ ารี สมเดจ็ พระเจา้ ฉายาเธอสมเดจ็ พระเจา้ พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอเจา้ ฟา้ สมเดจ็
เจ้าฟ้า สมเด็จพระพี่นางเธอเจ้าฟ้า สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจ้าฟ้า พระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้า
พระองค์เจ้า พระเจ้าหลานเธอเจา้ ฟ้าพระเจา้ วรวงศเ์ ธอพระองคเ์ จา้ (พระวรชายาในสยามมกุฎราชกุมาร)
พระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้า (พระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาต) และ
หมอ่ มเจา้ (หมอ่ มราชนกิ ลุ ถอื เปน็ สามญั ชน ไดแ้ ก่ หมอ่ มราชวงศ์ และหมอ่ มหลวง (www. th.m.wikipedia.
org สบื คน้ เมอ่ื วันท่ี 19 ธันวาคม 2557)
