Page 48 - ไทยศึกษา
P. 48
๙-38 ไทยศกึ ษา
๔. ประเภทกลอน
นิทานร้อยกรองที่แต่งด้วยกลอนมีอยู่หลายเร่ือง จะนํามากล่าวเฉพาะบางเรื่อง และร้อยกรอง
ประเภทกลอนนก้ี ็แยกย่อยๆ ได้อกี
๔.๑ กลอนกลบท เปน็ การประพนั ธก์ ลอนทเี่ พม่ิ ขอ้ บงั คบั ในการแตง่ ใหม้ ากขนึ้ กาํ หนดชอ่ื ไวต้ า่ งๆ
กนั แตล่ ะบทก็จะบังคบั ตา่ งกนั เช่น กลบทชอื่ ตะเข็บไตข่ อน ก็กาํ หนดใหใ้ ช้พยางค์ของคําที่มเี สยี งหนัก
เบาสลับกัน เช่น “สละสลดระทดระทวยระหวยระหาย จะย่างจะกรายจะยืนจะหยุดก็สุดจะหมอง” การ
ประพันธ์กลอนกลบทจึงยากกว่าการประพันธ์กลอนปกติ ผู้แต่งนิทานกลอนกลบทเรื่อง ศิริวิบูลกิติ คือ
หลวงศรปี รชี า (เซง่ ) เรอ่ื งนไี้ ดเ้ คา้ เรอ่ื งจากชาดก เปน็ เรอ่ื งทอี่ า่ นสนกุ เพลดิ เพลนิ ทง้ั เนอ้ื เรอ่ื งและลลี ากลอน
๔.๒ กลอนสุภาพ สุนทรภู่แต่งไว้หลายเร่ืองเรียกกันว่านิทานคํากลอนคือ โคบุตร สิงหไตรภพ
ลกั ษณวงศ์ และ พระอภยั มณี เรอ่ื งทด่ี ที สี่ ดุ และแพรห่ ลายทส่ี ดุ คอื เรอื่ ง พระอภยั มณี เปน็ วรรณกรรมเรอื่ ง
ยาว สันนิษฐานกนั วา่ เร่ิมแต่งในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลศิ หลา้ นภาลยั และแต่งตอ่ เป็นระยะๆ มา
จนถึงสมยั รชั กาลที่ ๓
ภาพท่ี ๙.๑๑ พระอภยั มณี ของสนุ ทรภู่
พระอภัยมณีมีเน้ือเรื่องสนุกโลดโผนตื่นเต้นชวนติดตาม พระอภัยมณีตัวเอกของเร่ืองไม่ได้เป็น
พระเอก นักรบอย่างเร่ืองอื่นๆ แต่เป็นศิลปิน มีความสามารถในการเป่าปี่ ตัวละครฝ่ายหญิง เช่น
นางสุวรรณมาลี นางละเวงวัณฬา ล้วนมีความสามารถ มีวิชาความรู้ท้ังการปกครองและการสู้รบ เรื่อง
พระอภัยมณีได้รับยกย่องเรื่องจินตนาการของสุนทรภู่มาก เช่น เรือของโจรสุหร่ัง เป็นเรือขนาดใหญ่
สามารถทําสวนในเรือได้ มกี ารยงิ ธนไู ดค้ ร้งั ละเจ็ดลกู การเล่นเพลงแบบแผน่ เสยี ง ลว้ นแต่เป็นของท่ีเกดิ
ขึ้นจริงในสมัยหลัง สุนทรภู่จึงได้รับการยกย่องเรื่องจินตนาการมาก ฉากของนิทานคํากลอนส่วนใหญ่จะ
เป็นฉากป่าและฉากเมือง แต่เรื่องนี้ใช้ฉากทางทะเลเป็นส่วนใหญ่ ความแปลกใหม่ของเน้ือเรื่อง ลักษณะ
ตวั ละครและลลี ากลอนอนั ไพเราะของสนุ ทรภู่ ทําใหเ้ รอ่ื งพระอภยั มณไี ดร้ ับความนิยมสูงย่งิ
