Page 50 - ไทยศึกษา
P. 50
๙-40 ไทยศึกษา
๒. วรรณกรรมนทิ านรอ้ ยกรอง เปน็ วรรณกรรมทนี่ �ำนทิ านหรอื นยิ ายมาประพนั ธด์ ว้ ยค�ำประพนั ธ์
ชนดิ ใดชนิดหนึ่งตามถนดั ของผปู้ ระพนั ธ์ นทิ านเหลา่ นั้นอาจเปน็ นิยายพืน้ บา้ นเลา่ กันต่อๆ มา เชน่ เร่ือง
ขุนชา้ งขุนแผนหรืออาจมาจากเรือ่ งชาดก เชน่ สรรพสิทธิค์ ำ� ฉนั ท์ หรือผ้ปู ระพนั ธ์มจี นิ ตนาการเรอ่ื งข้ึนเอง
เช่น พระอภัยมณี นิทานร้อยกรองส่วนใหญ่เป็นเรื่องสนุกมุ่งความบันเทิงเป็นส�ำคัญ แต่อาจแสดงภาพ
สะทอ้ นของสงั คมไว้ในเรือ่ งไดเ้ น่อื งจากผู้ประพันธก์ ็เปน็ หนว่ ยหน่งึ ของสงั คมในขณะนนั้
เรื่องที่ ๙.๓.๒
วรรณกรรมบทละคร
วรรณกรรมบทละครเปน็ วรรณกรรมทสี่ ร้างขึ้นเพือ่ ใช้ในการแสดงละคร ละครไทยเปน็ ละครราํ ทีม่ ี
บทรอ้ งและการราํ ดงั นน้ั วรรณกรรมบทละครจงึ เกย่ี วขอ้ งกบั ศลิ ปะดา้ นเพลงไทย ดนตรไี ทย และนาฏศลิ ป์
ดว้ ย ในบทละครจงึ มชี อ่ื เพลงกาํ กบั ไวต้ ลอด เพอื่ ใหร้ วู้ า่ จะตอ้ งรอ้ งเพลงอะไร และราํ ในจงั หวะใด การแสดง
ละคร นั้นมมี าตัง้ แต่สมัยอยธุ ยา ละครราํ ทแี่ สดงกันแบง่ เปน็ ๓ ประเภทคือ
๑. ละครชาตรี เปน็ ละครพนื้ บา้ นเลน่ กนั มาแตโ่ บราณ เดมิ ผแู้ สดงเปน็ ชายลว้ น เลน่ กนั เพยี งสอง
เรื่อง คอื เรือ่ ง พระรถและมโนหร์ า ภายหลังขยายไปเล่นเรือ่ งอืน่ ๆ ปัจจบุ นั จะนยิ มใช้ละครชาตรีเปน็ ละคร
แกบ้ น ไมม่ ีบทละครเปน็ ลายลกั ษณ์ การแสดงละครชาตรีในสมยั หลงั ใช้บทละครนอก
๒. ละครนอก เปน็ ละครทพี่ ฒั นาขนึ้ จากละครชาตรี เดมิ ผแู้ สดงเปน็ ชายลว้ นแสดงทกุ เรอ่ื ง (ยกเวน้
เร่ืองท่ีเป็นบทละครใน) มุ่งให้สนุกขบขันมากกว่าศิลปะด้านการฟ้อนรํา ตัวละครไม่ว่าจะมีแสดงบทอะไร
สามารถล้อเลียนกันได้ เดิมเป็นละครที่แสดงนอกวัง ต่อมาคนนิยมมากข้ึน มีการปรับปรุงให้การแสดง
ประณตี ขน้ึ ในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลศิ หลา้ นภาลยั ทรงพระราชนพิ นธบ์ ทละครนอกขน้ึ ใชแ้ สดงใน
วังด้วย ผู้แสดงละครนอกในวังจึงเป็นผู้หญิง ละครนอกที่เล่นกันทั่วๆ ไปในชั้นหลังมีผู้แสดงท้ังชายและ
หญิง
๓. ละครใน เปน็ ละครทใี่ ชเ้ ลน่ ในพระราชฐานของพระเจา้ แผน่ ดนิ โดยเฉพาะ ผแู้ สดงเปน็ หญงิ ลว้ น
เรื่องที่แสดงมีเพียง ๔ เรื่อง คือ รามเกียรติ์ อุณรุฑ ดาหลัง และอิเหนา การแสดงละครในมุ่งให้งดงาม
ประณตี เป็นสาํ คญั การแสดงทั้งการร่ายรํา การเจรจา การแตง่ กาย บทร้องทุกอย่างมแี บบแผนงดงาม คน
ดจู ะดูท่ีศลิ ปะการร่ายรํามากกว่าจะดูเรอ่ื งเพราะร้เู ร่อื งอยแู่ ลว้ เร่อื งทนี่ ยิ มแสดงมากทสี่ ุดคอื เรอ่ื งอเิ หนา
นอกจากจะใชบ้ ทละครไทยเพอ่ื การแสดงแลว้ ยงั ใช้สําหรับอา่ นเพ่ือความบนั เทงิ ด้วย บทละครจงึ
เป็นวรรณกรรมประเภทจรรโลงใจอย่างหน่ึง ดังจะได้กล่าวถึงวรรณกรรมประเภทบทละคร ละครในและ
ละครนอก โดยกลา่ วถงึ ละครในก่อนเพราะมีบทละครท่เี ป็นแบบแผนมาก่อนบทละครประเภทอน่ื
