Page 18 - วัฒนธรรมกับการท่องเที่ยว

11-8 วฒั นธรรมกบั การทอ่ งเท่ยี ว

เรื่องที่ 11.1.1
ความหมาย และคุณค่าของวัฒนธรรมอาหาร

1. ความหมายของวัฒนธรรมอาหาร

ค�ำว่า “อาหาร” เป็นค�ำท่ีใช้กันอย่างแพร่หลายในชีวิตประจ�ำวัน มนุษย์เราต้องการอาหารเพื่อ
ดำ� รงชพี ทำ� ใหส้ ว่ นใหญแ่ ลว้ คำ� วา่ อาหารจะถกู มองในมติ ขิ องประโยชนท์ างโภชนาการและสขุ ภาพ อยา่ งไร
กต็ ามปัจจบุ นั ได้เกดิ มุมมองทห่ี ลากหลายขนึ้ ดงั นี้

ในมติ ิทางโภชนาการ อาหาร ตามความหมายของพระราชบัญญตั อิ าหาร พ.ศ. 2522 กลา่ วไวว้ า่
เปน็ ของกนิ หรอื เครอื่ งคำ้� จนุ ชวี ติ วตั ถทุ กุ ชนดิ ทค่ี นกนิ ดม่ื อมหรอื นำ� เขา้ สรู่ า่ งกายไมว่ า่ ดว้ ยวธิ ใี ดๆ แตไ่ ม่
รวมถงึ ยาวตั ถอุ อกฤทธต์ิ อ่ จติ ประสาทหรอื ยาเสพตดิ ใหโ้ ทษตามกฎหมาย (พระราชบญั ญตั อิ าหาร, 2522)
และสำ� หรบั พจนานกุ รมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ. 2554 นยิ ามคำ� วา่ อาหาร คอื ของกนิ เครอ่ื งคา้ํ จนุ ชวี ติ
เคร่ืองหล่อเลย้ี งชวี ิต เชน่ อาหารเช้า อาหารปลา อาหารนก (ราชบณั ฑติ ยสถาน, 2556)

นอกจากนใ้ี นมมุ มองทางจติ วทิ ยามองอาหารในเชงิ พฤตกิ รรมโดยมองวา่ อาหารคอื สง่ิ ทมี่ นษุ ยเ์ ลอื ก
บริโภคเพื่อตอบสนองความต้องการท้ังทางร่างกายและจิตใจ โดยพฤติกรรมการเลือกรับประทานอาหาร
ถกู แบง่ ออกเปน็ 5 ระดบั ระดบั ลา่ งสดุ คอื รบั ประทานเพราะความจำ� เปน็ ประทงั ความหวิ (Physiological)
ระดับต่อมาหากมีทางเลือกจะเลือกรับประทานส่ิงที่รู้สึกคุ้นเคยและปลอดภัย (Safety) ถัดมาอาหารจะ
ถูกมองว่าเป็นเคร่ืองมือในการเข้าสังคม (Love/Belonging) ระดับต่อมาการบริโภคอาหารจะถูกพัฒนา
เพอ่ื สรา้ งสถานภาพหรอื ภาพลกั ษณท์ างสงั คม (Esteem) และระดบั บนสดุ ของการเลอื กรบั ประทานอาหาร
คอื เพือ่ คุณภาพชีวติ ทด่ี ี (Self-Actualization) (Sakai, 2014) โดยมรี ายละเอียดดงั ภาพที่ 11.1

เพอ่ื
คณุ ภาพชวี ิตท่ดี ี

ภาพลักษณ์
หรอื สถานภาพทางสงั คม
เป็นเคร่อื งมอื ในการเขา้ สังคม

(Love/Belonging)
รบั ประทานสงิ่ ท่ีคุน้ เคยปลอดภยั (Safety)

ประทังความหิว (Physiology)

ภาพที่ 11.1 มุมมองทางจิตวิทยามองอาหารในเชิงพฤติกรรม