Page 16 - สื่อศึกษา
P. 16
14-6 สอ่ื ศกึ ษา
ความน�ำ
ในองค์ประกอบการส่ือสาร มีมนุษย์เป็นองค์ประกอบอยู่อย่างน้อยสององค์ประกอบคือ ผู้ส่งสาร
และผู้รับสาร และคุณลักษณะที่ส�ำคัญของมนุษย์คือ “เพศ” และ “ความเป็นเพศ” นฤพนธ์ ด้วงวิเศษ
(2558) เห็นว่า การศึกษาเร่ืองเพศของมนุษย์มีเรื่องที่ต้องท�ำความเข้าใจหลายระดับ ท้ังเร่ืองที่สัมผัสได้
เชน่ อวัยวะ เพศ รูปรา่ ง สรรี ะ การแต่งกาย กริ ยิ าทา่ ทาง กบั เร่อื งทมี่ องไมเ่ ห็น เชน่ อารมณ์ ความรกั
กามารมณ์ ความเชือ่ ตลอดจนการให้คณุ ค่า การก�ำหนดกฎเกณฑ์ การควบคมุ พฤตกิ รรม สิ่งตา่ งๆ เหลา่
นม้ี ีความสัมพันธ์กับอำ� นาจทางสงั คมท่ีเขา้ มาใหค้ วามหมายและจัดการตามความเช่ือ คา่ นิยม และความรู้
ทเ่ี ปลย่ี นไปตามยคุ สมัย
สื่อมวลชนเป็นทั้งสถาบันทางสังคมและเป็นกลไกในการเช่ือมโยงและถ่ายทอดค่านิยม ความรู้
ความคิดเกย่ี วกบั เพศและความเปน็ เพศของมนุษย์ ดังจะเห็นไดจ้ ากเนอ้ื หาของสือ่ มวลชนมกั จะมีคณุ ค่าท่ี
เกี่ยวกับความเป็นเพศบางอย่างติดมาด้วยเสมอ เช่น แม่ท้ิงลูก แม่คนน้ันจะถูกให้ภาพว่า “แม่ใจยักษ์”
วัยรุ่นท้องไม่พร้อม เป็น “วัยรุ่นใจแตก” แต่จะเห็นได้ว่าส่ือมวลชนมักไม่ให้ความส�ำคัญกับ “ผู้ชาย”
ซง่ึ เปน็ คคู่ วามสมั พนั ธเ์ ทา่ ไรนกั โดยภาพของผชู้ ายนอกจากจะถกู นำ� เสนอภาพของความเปน็ ผนู้ ำ� เขม้ แขง็
อดทน เปน็ ชายสมชาย (real man) ผชู้ ายยงั ถกู ผกู โยงกบั พนื้ ทภี่ ายนอกบา้ น เชน่ ทท่ี ำ� งาน และขอ้ งเกยี่ วกบั
สงิ่ อบายมขุ ดงั เชน่ โฆษณาเครอ่ื งดมื่ แอลกอฮอลท์ ม่ี ภี าพผชู้ ายมากกวา่ ผหู้ ญงิ อยา่ งเหน็ ไดช้ ดั และเมอ่ื ตอ้ ง
รณรงค์ให้เลิกดื่มแอลกอฮอล์ ภาพที่ปรากฏก็มักจะเห็นว่าเป็นชายขี้เมาโดยไม่มีภาพผู้หญิงกับเครื่องด่ืม
แอลกอฮอล์เลย
อยา่ งไรกด็ ผี หู้ ญงิ มกั จะถกู นำ� เสนอใหเ้ ปน็ ผชู้ ว่ ยเหลอื ผสู้ นบั สนนุ ใหเ้ ลกิ ดมื่ ในภาพของภรรยาและ
แม่ ซงึ่ สอดคลอ้ งกบั คา่ นยิ มของสงั คมทค่ี าดหวงั ใหผ้ หู้ ญงิ ตอ้ งเปน็ แมบ่ า้ น อยกู่ บั เหยา้ เฝา้ กบั เรอื นไมไ่ ปใน
ที่อโคจรตรงข้ามกับผู้ชาย ตลอดจนภาพของผู้มีความหลากหลายทางเพศ เช่น กะเทย ที่มักจะถูกสื่อ
“สรา้ ง” ให้เป็น “ตัวตลก” เป็นบุคคลที่ผู้ชาย “กลวั ” และรงั เกียจ ดังจะเห็นไดว้ า่ ตัวละครทีเ่ ปน็ กะเทย
เช่น พ่กี อล์ฟ ในซทิ คอม (situation comedy) เรอ่ื ง “เป็นต่อ” ทีม่ ักจะถูก ทำ� ร้ายรา่ งกายเม่อื ไปแตะเน้อื
ต้องตัวตวั ละครเป็นตอ่ หรือพ่ยี ม แสดงใหเ้ ห็นถงึ ความคิดท่ีสังคมมตี ่อผู้มีความหลากหลายทางเพศว่าเป็น
พวกเบี่ยงเบนและไม่ปกติ
ดังนนั้ การศึกษาเร่อื งส่อื กบั เพศสภาวะจึงมคี วามจำ� เปน็ อยา่ งมาก เพ่ือท�ำความเขา้ ใจถงึ ทมี่ าท่ีไป
ของการใหค้ วามหมาย ความรู้ การควบคุมความคิด ความเชือ่ และค่านยิ มที่เกยี่ วกบั เพศและความเปน็
เพศ ในฐานะท่ีสอื่ มวลชนเปน็ กลไกสำ� คญั ในการผลติ ซ้�ำระบบคิดดังกลา่ วให้กับคนในสงั คม ในทน่ี ีผ้ ูเ้ ขยี น
จะได้กล่าวถงึ แนวคดิ เกยี่ วกับเพศสภาวะ ทฤษฎที เ่ี ก่ียวข้องกับสอื่ และเพศสภาวะ และตัวอย่างงานวิจัยที่
ศกึ ษาเกยี่ วข้องกบั ประเดน็ ดงั กลา่ ว
