Page 47 - การจัดการทรัพยากรสารสนเทศท้องถิ่น
P. 47

การวเิ คราะห์ทรัพยากรสารสนเทศทอ้ งถ่ิน 6-37
                2)	 ระบุตัวแทนเน้ือหาในรูปของข้อความ เป็นการใช้หลักเกณฑ์การย่อความหรือ
การตัดตอนข้อความทสี่ ำ� คญั ใหเ้ ปน็ เร่อื งยอ่ สาระสงั เขป หรือความตดั ตอน เพ่อื สร้างตัวแทนเนื้อหา
                3)	 ระบุตัวแทนเน้ือหาในรูปของรหัสหมวดหมู่ เป็นการใช้หลักเกณฑ์การย่อความ
สำ� คญั ของเนอ้ื หาใหเ้ ปน็ รหสั หมวดหมแู่ ทน เนอ้ื หา หลกั เกณฑท์ ใี่ ชแ้ พรห่ ลาย อาทิ ระบบการจดั หมเู่ นอื้ หา/
ความรทู้ ่เี ป็นสากล เชน่ ระบบทศนยิ มดวิ อ้ี ระบบหอสมุดรฐั สภาอเมรกิ ัน ตวั แทนเน้อื หาในรปู รหัสหมวด
หม่นู ี้ ใชใ้ นส่วนระบุตัวชตี้ �ำแหนง่ ท่อี ยู่ของสารสนเทศ
       2.2	 ใช้ก�ำกับหรือเข้ารหัสตัวแทนสารสนเทศเพื่อให้คอมพิวเตอร์อ่านและประมวลผลได้ เป็น
การน�ำโครงสร้างและข้อก�ำหนดของการเข้ารหัสระเบียนที่เครื่องอ่านและประมวลผลได้มาก�ำกับระเบียน
ตัวแทนสารสนเทศ ใชร้ ูปแบบการลงรายการทีเ่ คร่ืองสามารถอา่ นได้ รูปแบบมารค์ (Machine Readable
Cataloging: MARC) มาร์คมีโครงสร้างตามมาตรฐานสากล (ใช้ ISO2709) ใช้ป้ายน�ำเขตข้อมูล
เป็นหมายเลขแท็ก และแบง่ ส่วนของขอ้ มูลในตวั แทนเปน็ เขตข้อมลู และเขตขอ้ มูลย่อย ช่วยในการสอื่ สาร
ถา่ ยโอนระเบยี นตวั แทนสารสนเทศจากระบบหนง่ึ ไปยงั ระบบอน่ื ได้ รวมถงึ สามารถสง่ ผา่ น ทำ� งานรว่ มกนั
และแลกเปลย่ี นตัวแทนสารสนเทศระหว่างต่างระบบได้

3.	 วตั ถปุ ระสงคใ์ นการใชห้ ลกั เกณฑแ์ ละมาตรฐานในการสรา้ งตวั แทนทรพั ยากรสารสนเทศ

       3.1	 เพ่ือให้สามารถเข้าถึงและท�ำให้มีการแสดงผลตัวแทนสารสนเทศท่ีใช้รูปแบบของมาตรฐาน
หนงึ่ ๆ มาก�ำกบั จากการจดั เกบ็ หนว่ ยยอ่ ยภายในตวั แทนด้วยการใช้หลกั เกณฑ์และมาตรฐานมากำ� หนด
ทำ� ใหส้ ามารถสร้างกลไกสำ� หรับการคน้ คืนหนว่ ยยอ่ ยนนั้ ๆ ได้ เช่น คน้ หาเฉพาะชื่อผูแ้ ตง่ ทเี่ ปน็ บุคคล ซึ่ง
จดั เกบ็ ดว้ ยการกำ� กบั ดว้ ยเขตขอ้ มลู 100 ตามมาตรฐานมารค์ หรอื แทก็ <creator>.....</creator> สำ� หรบั
เมทาดาทา เชน่ ดบั ลนิ คอรเ์ มทาดาทา

       3.2	ท�ำให้สามารถส่ือสารความหมายสารสนเทศย่อยๆ ในตัวแทนสารสนเทศว่าอยู่ภายใต้หัวข้อ
เรอ่ื งเดยี วกนั หรอื รวมเปน็ หนง่ึ เดยี วกนั ได้ (integration) เนอื่ งจากภาษาตา่ งๆ ในโลกไมไ่ ดม้ เี ฉพาะอกั ษร
โรมนั เทา่ นนั้ การใชร้ หสั สากลมากำ� กบั ขอ้ มลู ทใี่ ชภ้ าษาตา่ งๆ จะทำ� ใหเ้ รอ่ื งเดยี วกนั ในหลายภาษาและหลาย
สครปิ ตเ์ ป็นที่เขา้ ใจได้ โดยมีการแสดงผลและถกู ค้นหาเสมือนเป็นไฟลเ์ ดยี วกนั

       3.3	การใชม้ าตรฐานทำ� ใหส้ ามารถแลกเปลย่ี น ถา่ ยโอน ท�ำงานรว่ มกนั หรอื สง่ ผา่ นระเบยี นตวั แทน
สารสนเทศระหว่างต่างระบบได้ (data transmission) ท�ำให้สามารถร่วมใช้ระเบียนตัวแทนสารสนเทศ
จากแหล่งบนอนิ เทอรเ์ นต็ ได้ โดยไม่ต้องสรา้ งระเบยี นใหมเ่ องทุกครัง้

       3.4	การใช้มาตรฐานจะทำ� ใหก้ ารค้นขา้ มระบบ ข้ามคอลเลก็ ชนั ทำ� ไดส้ ะดวก รวดเรว็ ประหยดั
เวลา และไดผ้ ลประโยชนส์ งู สดุ คอื คน้ ครงั้ เดยี วไดจ้ ากหลายแหลง่ ไมต่ อ้ งคน้ ทลี ะระบบหรอื ทลี ะคอลเลก็ ชนั
   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52