Page 53 - ทฤษฎีและการวิจารณ์ภาพยนตร์
P. 53
สนุ ทรียศาสตรข์ องภาพยนตร์ 1-43
ปัจจัยทางด้านสุนทรียภาพที่ว่าน้ี คือแนวคิดเกี่ยวกับความสมจริงของภาพยนตร์ (cinematic
realism) แมว้ า่ โอเกลิ จะไมเ่ หน็ ดว้ ยกบั ความคดิ ทวี่ า่ นยั นต์ าของมนษุ ยป์ กตจิ ะมองเหน็ เปน็ ภาพชดั ลกึ แต่
เขาก็เชื่อว่าภาพชัดลึกสามารถสร้างความรู้สึกสมจริงได้ โดยเฉพาะอย่างย่ิงเมื่อเทคนิคภาพชัดลึกมักใช้
รว่ มกับภาพช็อตยาว โดยใชก้ ารตดั ตอ่ น้อยมาก รวมถึงการตั้งกล้องท่ีมักน่ิงอย่กู บั ที่ ซง่ึ ความสมจรงิ ของ
ภาพยนตร์ในลักษณะนี้ โอเกิลได้ให้ค�ำจ�ำกัดความว่าเป็น “ความรู้สึกของการด�ำรงอยู่” ที่คล้ายคลึงกับ
ประสบการณ์ที่ผู้ชมได้รับในโรงละคร โดยขณะท่ีชมละครน้ัน ผู้ชมจะสามารถเลือกดูนักแสดงบนเวทหี รือ
ส่วนใดส่วนหนึ่งของฉากได้โดยอิสระ ไม่ถูกจ�ำกัดโดยเทคนิคของภาพยนตร์ เช่นการตัดต่อหรือมุมกล้อง
ต่างๆ (Ogle, 1985, p. 60) ซ่ึงแนวคิดนี้สอดคล้องกับความเชื่อในเร่ืองสุนทรียภาพของความสมจริง
ของนักทฤษฎีภาพยนตร์ชาวฝร่ังเศสอังเดร เบซอง ผู้เห็นว่าภาพชัดลึกท�ำให้ผู้ชมได้รับความสนุกสนาน
เพลดิ เพลนิ ทใ่ี กล้เคียงกบั ความจรงิ ย่ิงขนึ้ (Bazin, 1967, p. 35)
ภาพยนตร์อเมริกันเรื่อง Citizen Kane (Orson Welles, 1940) ได้รับการกล่าวขวัญถึงในแง่
ของการเปน็ ภาพยนตรเ์ รอ่ื งแรกๆ ทใี่ ชเ้ ทคนคิ ภาพชดั ลกึ ชว่ ยสรา้ งความรสู้ กึ ใหภ้ าพมคี วามสมจรงิ ใกลเ้ คยี ง
กบั สง่ิ ทต่ี ามองเหน็ จริง โดยใน 6 ปตี ่อมา ภาพยนตร์อเมริกนั อกี เรอ่ื งคือ The Best Year of our Lives
(William Wyler, 1946) ก็ใชเ้ ทคนคิ เดยี วกนั นี้ในฉากทม่ี ชี ่อื เสียงที่สดุ ฉากหน่งึ ของภาพยนตรค์ ือฉากใน
บาร์ที่แสดงถึงความขัดแย้งระหว่างตัวละครเอกของเรื่อง ในฉากน้ีนอกจากภาพชัดลึกจะท�ำให้เหตุการณ์
ทเี่ กิดขึ้นท้ังใกลแ้ ละไกลจอมคี วามสำ� คญั เทา่ เทยี มกนั แลว้ ยงั ช่วยเพ่ิมอารมณ์ตึงเครียดใหก้ ับฉากดว้ ย
ภาพท่ี 1.9 ภาพชัดลึกและความสมจริงในภาพยนตร์เร่ือง The Best Years of Our Lives
ที่มา: The Cinema Book. (2004).
แต่พัฒนาการด้านสุนทรียศาสตร์ของภาพชัดลึกก็ไม่ได้จ�ำกัดไว้แต่เพียงในภาพยนตร์ฮอลลีวูด
เทา่ นนั้ ผกู้ �ำกับของยโุ รปโดยเฉพาะอย่างยงิ่ ผกู้ �ำกับชาวฝรง่ั เศส เชน่ ฌอง เรอนัวร์ ไดใ้ ชภ้ าพชดั ลกึ เพื่อ
สร้างและอธิบายถึงความสัมพันธ์ท่ีซับซ้อนระหว่างตัวละครหลายตัวในเร่ือง La Règle du jeu (Jean
