Page 35 - ทฤษฎีและการวิจารณ์ภาพยนตร์

การเลา่ เรอ่ื งในภาพยนตร์ 8-25
ฮิชค็อค (Hitchcock) ที่มักจะเล่าเหตุการณ์ฆาตกรรมผ่านสายตาของตัวละครน�ำ ซ่ึงผู้ชมก็จะรู้สึก
หวาดกลัวลุ้นไปตามตวั ละครน�ำประหนง่ึ เหมอื นตนเองเปน็ เหยอ่ื ทถ่ี กู ล่า

(2) เล่าเรื่องจากจุดยืนบุคคลท่ีสาม (The third-person narrator) คือ การท่ีผู้เล่ากล่าวถึง
ตัวละครตัวอื่นท่ีตัวเองพบเห็นหรือเกี่ยวข้องด้วย การเล่าด้วยมุมมองนี้ผู้เล่าจะไม่สามารถล่วงรู้ความรู้สึก
นึกคิดของตัวละครเอกได้ แตม่ ขี ้อดีคืออคตติ ่อเรอื่ งเล่านั้นจะมีน้อยลง เช่น การเล่าเรื่องคดีฆาตกรรมของ
นายต�ำรวจตามเหตุการณ์หลกั ฐานตา่ งๆ ท่เี ขาพบ

(3) เล่าเร่ืองจากจุดยืนที่เป็นกลาง (The objective narrator) เปน็ จดุ ยนื ทผ่ี สู้ รา้ งทำ� ใหเ้ กดิ ความ
เป็นกลาง ปราศจากอคติในการน�ำเสนอเป็นการเล่าเร่ืองที่ไม่สามารถเข้าถึงอารมณ์ของตัวละครได้อย่าง
ลกึ ซงึ้ เนอ่ื งจากเปน็ การเลา่ เรอื่ งจากวงนอก เปน็ การสงั เกตหรอื รายงานเหตกุ ารณ์ โดยใหผ้ ชู้ มเปน็ ผตู้ ดั สนิ
เรื่องราวเอง มักไม่ใช้เทคนิคทางด้านภาพและการตัดต่อจนบิดเบือนความเป็นจริง การเล่าเรื่องชนิดน้ี
พบบ่อยในงานสารคดี ข่าว จุดเด่นของงานลักษณะนี้ คือ เป็นการเล่าเรื่องที่ความเป็นกลางมากกว่า
2 แบบแรก แต่จุดอ่อนคือการเล่าเร่ืองในลักษณะน้ี ผู้ชม/ผู้ฟังจะไม่สามารถเข้าใจความรู้สึกนึกคิดของ
ตวั ละครได้

(4) การเล่าเร่ืองแบบสัพพัญญู (The omniscient narrator) วิธีการเลา่ เรอ่ื งในลกั ษณะนี้ อาจใช้
มุมมองท้ัง 3 แบบข้างต้นร่วมกัน โดยหากเป็นการเล่าแบบจุดยืนท่ีเป็นกลางน้ัน การเล่าเรื่องจะเป็นใน
ลกั ษณะทไ่ี มม่ ขี อ้ จำ� กดั สามารถหยง่ั จติ ใจของตวั ละครทกุ ตวั สามารถยา้ ยเหตกุ ารณ์ สถานท่ี และขา้ มพน้
ขอ้ จำ� กดั ดา้ นเวลา สามารถยอ้ นอดตี กา้ วไปในอนาคต และสามารถสำ� รวจความคดิ ฝนั ของตวั ละครไดอ้ ยา่ ง
ไรข้ อบเขต การเลา่ เรอื่ งในลกั ษณะนอ้ี าจพบไดใ้ นภาพยนตรป์ ระเภทเมโลดรามา่ การเลา่ เรอ่ื งชนดิ นเ้ี ปน็ การ
เลา่ เรอื่ งท่ีละครโทรทศั น์ใช้บอ่ ยท่สี ดุ

มุมมองในการเลา่ เรอื่ งเปน็ เทคนิคหน่งึ ทใี่ ช้หักมมุ เน้ือหาในภาพยนตร์ เชน่ ภาพยนตรท์ ีห่ ลอกให้
คนดูคิดว่าก�ำลังฟังเรื่องเล่าเก่ียวกับผีจากมุมมองของคนคนหนึ่งที่พยายามหนีผี แต่ตอนจบกลับเฉลยว่า
เขาเป็นผีเสียเอง เช่น ภาพยนตร์เรอื่ ง The Sixth Sense (1999) ท่ีเลา่ เรื่องจากมมุ มองของตัวละครนำ�
นกั จติ วทิ ยาเพอ่ื คลค่ี ลายปมของเดก็ ชายคนหนง่ึ ทก่ี ลา่ วอา้ งวา่ ตวั เขาเหน็ ผี กอ่ นทเี่ รอื่ งจะจบแบบหกั มมุ วา่
ตวั ละครน�ำทผ่ี ้ชู มมองโลกผ่านสายตานักจิตวทิ ยาของเขาน้นั กลับกลายเปน็ ผีเสียเอง

ภาพยนตรบ์ างเรื่องใช้มุมมองของการเล่าเรือ่ งของหลายๆ คนในการมองเหตุการณเ์ ดียวกนั เพ่ือ
สอื่ ความถงึ โลกทศั น์ มมุ มอง ความเปน็ มนษุ ยท์ แี่ ตกตา่ งกนั เชน่ ภาพยนตรเ์ รอ่ื ง ราโชมอน (Rachomon,
1950) ของอากริ ะ คุโรซาวา่ ภาพยนตร์เรอื่ งน้ีเป็นการเล่าถึงเหตกุ ารณ์ฆาตกรรมซามูไรกลางป่า ขณะที่
เดินทางไปกบั ภรรยา โดยเน้อื เร่อื งดำ� เนนิ ไปภายใตก้ ระบวนการไต่สวนของศาล โดยมีผูใ้ ห้การ 3 คน คือ
จอมโจรท่ตี กเป็นผ้ตู อ้ งสงสยั ในการฆาตกรรม ภรรยา และรา่ งทรงวญิ ญาณของซามไู ร ท้ัง 3 คนต่างเลา่
ถึงเหตุการณ์ฆาตกรรมที่เกิดขึ้นในป่า แต่ไม่มีใครเลยท่ีเล่าเหตุการณ์น้ันตรงกัน ท่ีน่าประหลาดใจคือ
ทกุ คนตา่ งยอมรบั วา่ ตวั เองเปน็ คนผดิ และตา่ งประดษิ ฐเ์ รอื่ งราวใหต้ วั เองเปน็ คนดี การเลน่ กบั มมุ มองในการ
เลา่ เรอื่ งเชน่ นก้ี ระชากใหผ้ ชู้ มตงั้ สตวิ า่ เรอ่ื งทจ่ี ะฟงั ตอ่ ไปนเี้ ปน็ เรอ่ื งเลา่ จากมมุ มองของใคร การทผ่ี ชู้ มไดฟ้ งั
เรื่องราวภายใต้มุมมองของตวั ละครซ่งึ เป็นผเู้ ลา่ เหตกุ ารณ์ จะชว่ ยให้ผชู้ มเข้าใจลักษณะของตัวละครไดล้ กึ
ซงึ้ มากยิ่งข้ึน