Page 50 - ภาษาและทักษะเพื่อการสื่อสาร
P. 50
1-40 ภาษาและทักษะเพ่อื การสือ่ สาร
1.1 การเลือกประเด็นสารที่จะน�ำเสนอ
1) คัดเลือกเร่ืองท่ีจะพูดหรือเขียนไม่ให้มีประเด็นท่ีหลากหลายมากจนเกินไป ควรให้มี
ความคดิ หลักในสารเพียง 3–4 ประเด็น และเพิ่มเติมรายละเอียดปลีกย่อยเข้าไปในแต่ละประเด็นอย่าง
เหมาะสม
2) เลือกรายละเอียดปลีกย่อยหรือความคิดรองท่ีสอดคล้องกับความคิดหลัก มีความเป็น
เหตุเป็นผลและสนับสนุนความคิดหลักเป็นอย่างดี หลีกเล่ียงการยัดเยียดรายละเอียดที่มากจนเกินความ
จ�ำเป็น เพราะแทนทีจ่ ะเปน็ ผลดี กลบั จะทำ� ให้ผูร้ บั สารเกิดความสบั สนได้งา่ ย
3) มกี ารเชอ่ื มโยงเรอื่ งทสี่ ือ่ กบั ความคดิ เดมิ ท่ีผ้รู บั สารคนุ้ เคยดอี ยแู่ ลว้ โดยการยกตวั อยา่ ง
ประกอบเร่ืองที่พดู ซง่ึ ตัวอย่างทห่ี ยบิ ยกขนึ้ มาควรมคี วามสอดคลอ้ งและเปน็ ไปในทิศทางเดยี วกนั
4) เม่ือต้องกล่าวถึงเรื่องท่ีเป็นนามธรรม ควรมีการเปรียบเทียบกับสิ่งที่เป็นรูปธรรมท่ี
ผรู้ บั สารคดิ ภาพตามไปได้ เชน่ เมอื่ กลา่ วถงึ เรอ่ื งการรอคอยเวลาทเ่ี หมาะสม เปรยี บเหมอื นผลไมท้ ตี่ อ้ งกนิ
ในเวลาทสี่ กุ กำ� ลงั ดี รสชาตจิ ะหวานอรอ่ ย แตถ่ า้ เราใจรอ้ นกนิ กอ่ นทมี่ นั จะสกุ รสชาตกิ จ็ ะฝาดหรอื เปรย้ี วมาก
หรือถา้ เราเก็บผลไมไ้ ว้นานกว่านน้ั มนั กเ็ นา่ โดยที่เรายังไม่ทนั ลิ้มรสมนั เลย
5) หากกลา่ วถึงข้อมลู เชิงสถิติ กค็ วรจดั ท�ำเปน็ แผนภูมิ กราฟ หรือแบบจ�ำลอง ท่ดี งู ่าย
1.2 การแบ่งเน้ือหาสาร เม่ือต้องน�ำเสนอสารท่ีมีลักษณะค่อนข้างเป็นทางการ เช่น การกล่าว
รายงาน การโต้วาที การกล่าวสุนทรพจน์ในโอกาสต่างๆ การเขียนบทความ เรียงความ ก็ควรมีการจัด
ลำ� ดบั สารโดยการแบง่ เนอ้ื หาออกเปน็ สว่ นๆ เพอื่ ใหส้ ารมคี วามชดั เจนและประทบั ใจผรู้ บั สาร ซง่ึ สว่ นทค่ี วร
มใี นสารประกอบด้วย
1) ค�ำน�ำ หากเป็นการส่งสารโดยการพูด ค�ำน�ำเป็นการกล่าวทักทายผู้ฟัง และการเกร่ิน
เรอื่ ง คำ� พดู ประโยคแรก (opening sentence) มคี วามสำ� คญั มาก การเรม่ิ พดู ตอนตน้ ทที่ ำ� ใหต้ นื่ เตน้ จะนำ�
ความสนใจของผ้ฟู ังเขา้ ส่เู ร่ืองไดท้ นั ที แต่หากเปน็ การน�ำเสนอสารผ่านการเขียน คำ� นำ� นี้จะเป็นการเกรนิ่
เพอื่ จะนำ� เขา้ สเู่ นอื้ หาหลกั ของเร่อื ง
2) เน้ือความ ไม่ว่าจะเป็นการสื่อสารท้ังการพูดและการเขียน ส่วนของเนื้อความคือการ
เข้าสู่เน้ือหาของเรื่องที่จะส่ือสาร ซึ่งในเนื้อความควรมีท้ังข้อความท่ีเป็นข้อเสนอ และข้อมูลที่สนับสนุน
รอ้ ยเรียงกันอยา่ งลงตวั เนอ้ื ความต้องกลมกลนื มกี ารทวนความและยำ�้ ประเดน็
3) สรุป ส่วนสรุปส�ำหรับการพูดเป็นการกล่าวปิดท้ายและตอกย้�ำประเด็นที่ต้องการจะสื่อ
ใหช้ ดั เจนยงิ่ ขนึ้ ตอ้ งจบั ใจ สนั้ กระชบั และจงู ใจผฟู้ งั สว่ นบทสรปุ ในงานเขยี น คอื การปดิ เรอ่ื งใหผ้ อู้ า่ นไดร้ บั
ความคดิ รวบยอดของเรอ่ื งทจ่ี ะสอื่ สาร หรอื อาจเปน็ การทง้ิ ทา้ ยใหผ้ อู้ า่ นเกดิ ความรสู้ กึ ตราตรงึ กบั เรอื่ งทอี่ า่ น
มากยิ่งข้ึน
1.3 การจัดล�ำดับประเด็นสาร สารที่ชัดเจนต้องมีการจัดเรียงล�ำดับประเด็นท่ีต้องการน�ำเสนอ
อยา่ งเหมาะสม ซง่ึ นกั วชิ าการดา้ นการสอ่ื สารหลายคนไดเ้ สนอแนวทางในการประกอบและจดั ลำ� ดบั สารไว้
13 ประการ ดงั นี้ (Bettinghaus & Cody, 1994; Monroe & Ehninger, 1975; Putnis & Petelin, 1996)
1) การจัดล�ำดับสารตามพื้นท่ี (Spatial Pattern) เปน็ การจดั ลำ� ดบั สารโดยใชห้ ลกั การทาง
ภูมศิ าสตร์ โดยใชล้ ักษณะของพนื้ ที่เป็นแนวทางในการอธบิ ายสาร กล่าวคือเรมิ่ ต้นจากส่วนหนงึ่ กอ่ นแล้ว
ค่อยไปสู่ส่วนอน่ื ๆ ซ่ึงเปน็ พืน้ ทต่ี ิดกนั ตามหลกั ภูมิศาสตร์
