Page 62 - ทักษะชีวิต
P. 62
6-52 ทักษะชวี ิต
เรื่องที่ 6.3.3
การช่วยเหลือบุคคลที่เผชิญปัญหาทางอารมณ์และสุขภาพจิต
ครอบครัวและคนใกล้ชิดเป็นกลุ่มคนที่สามารถให้ความช่วยเหลือกับผู้ที่มีปัญหาทางอารมณ์และ
สขุ ภาพจติ ไดโ้ ดยตรง ทง้ั นใ้ี นเบอ้ื งตน้ สามารถใหค้ วามชว่ ยเหลอื โดยการสงั เกตความเปลย่ี นแปลงทางดา้ น
พฤตกิ รรมและการแสดงออก การพดู คยุ และรบั ฟงั ปญั หาดว้ ยความเขา้ ใจ รวมทง้ั การสนบั สนนุ ใหบ้ คุ คลไดร้ บั
การดแู ลรกั ษาอยา่ งถกู ตอ้ งและตอ่ เนอ่ื งจากผเู้ ชยี่ วชาญในหนว่ ยงานใหค้ วามชว่ ยเหลอื ทง้ั ภาครฐั และเอกชน
1. การสังเกตพฤติกรรม
การสงั เกตพฤติกรรมเป็นวิธีการรวบรวมข้อมูลที่มกี ารใช้อย่างแพรห่ ลายทง้ั ในด้านการศึกษาและ
การวจิ ยั การสงั เกตจดั เปน็ วธิ กี ารสำ� รวจพฤตกิ รรมผา่ นการใชป้ ระสาทสมั ผสั ทง้ั 5 ในการเฝา้ ดู บนั ทกึ และ
รวบรวมขอ้ มลู เพอื่ ใหท้ ราบถงึ พฤตกิ รรมของบคุ คลและสภาพการณต์ า่ งๆ ทเ่ี กดิ ขนึ้ จดั เปน็ วธิ กี ารทสี่ ามารถ
นำ� มาประยกุ ตใ์ ชใ้ นการดแู ลและเฝา้ ระวงั ปญั หาทางดา้ นอารมณแ์ ละสขุ ภาพจติ ของคนในครอบครวั เพอื่ นฝงู
และคนรอบตัวได้โดยสังเกตการแสดงออกทางด้านจิตใจและพฤติกรรมที่มีการเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม
ตวั อยา่ งเช่น
1.1 สังเกตการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์และความคิด เชน่ อารมณร์ นุ แรง โกรธงา่ ยฉนุ เฉยี ว ไมร่ ู้
จกั ระงับอารมณ์ ควบคุมอารมณ์ของตนเองไม่ได้ มคี วามวิตกกังวล ยำ�้ คิดยำ้� ท�ำ หลงลืม ไม่มสี มาธิ จิตใจ
ไม่จดจอ่ กับงานท่ีท�ำ
1.2 สังเกตการเปลี่ยนแปลงทางพฤติกรรม เชน่
1) อาการทางกาย เช่น ปวดศีรษะหรือปวดหลังโดยไม่มีสาเหตุ นอนไม่หลับ ร่างกาย
ซบู ผอม ออ่ นเพลยี ไมม่ แี รง หวั ใจเตน้ เรว็ ขนึ้ แนน่ หนา้ อก หายใจ ทอ้ งอดื ทอ้ งปว่ น ทอ้ งเดนิ ปสั สาวะบอ่ ย
เบือ่ อาหารหรือบรโิ ภคเกินกวา่ ปกติ
2) การแตง่ กาย เชน่ การแต่งกายผดิ แปลกไปจากเดมิ สกปรก ไมเ่ อาใจใส่ดแู ลตนเอง
3) ลักษณะทา่ ทาง เช่น เหมอ่ ลอย เก็บตวั เซอ่ื งซึม ก้าวร้าว ไมส่ ุภาพ ไมม่ ีสมั มาคารวะ
4) การพูดจา เช่น การพูดจากา้ วรา้ วไม่สุภาพ ไมเ่ หมาะสม เอะอะ โวยวาย หรือพดู นอ้ ย
เงยี บซมึ พดู จาต�ำหนิตนเองบอ่ ย
5) ความสัมพนั ธก์ ับคนรอบข้างไมด่ ี เช่น ไมม่ ีเพือ่ น มปี ัญหากบั คูส่ มรส คนในครอบครัว
เพ่ือนฝงู เพ่ือนรว่ มงาน
6) ติดสุราหรือสารเสพตดิ
7) มพี ฤตกิ รรมกา้ วรา้ วรุนแรง ท�ำร้ายตนเองหรอื คนรอบขา้ ง
